आपल्याला आजूबाजूच्या गोष्टींना generalize करायची आणि वर्गीकृत करायची सवय असते. खरंतर हे सगळं आपोआप घडत असतं. हे होणं जगण्यासाठी महत्वाचं आहे, कारण त्याने गोष्टी सोप्या होतात. आपण फक्त काळजी घेतली पाहिजे (Factfulness and Generalization Instinct).
जागतिक हवामान बदलावर नियंत्रण कसे मिळवायचे, या चर्चेत युरोपियन महासंघाच्या उच्चस्तरीय मंत्र्याने येत्या काळातल्या हवामान बदलासाठी भारत,चीन आणि तत्सम उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांना दोषी ठरवून टाकले (Size instinct and factfulness).
भीती आपल्याला सावध करते, आपले रक्षण करते; म्हणून भीतीतून मुक्ती शोधू नका, भीतीचा फायदा कसा करुन घ्यायचा हे मात्र शिकायला हवं.
जगभरातील गरीब लोकांचे आयुष्यमान वाढवायला मदत करणाऱ्या बिल आणि मेलिंडा गेट्स यांना एका व्यक्तीने पत्र लिहिले की, “गरीब मुलांना आरोग्य सुविधा देऊन वाचवू नका, ते जगत राहिले तर आपल्या ग्रहावर लोकसंख्येचा भार उगीच वाढेल आणि याचा परिणाम येणाऱ्या पिढ्यांना भोगावा लागेल.” त्या व्यक्तीने गेट्स दाम्पत्याला योग्य सल्ला दिला का?
मानवी स्वभाव नकारात्मकतेकडे झुकण्याचा आहे. वाईट गोष्टी आपल्याला दीर्घकाळ लक्षात राहतात. पटकन लक्ष वेधून घेतात.
“श्रीमंत लोक वरचेवर श्रीमंतच होत आहेत आणि गरीब लोक अजूनच गरीब होत आहेत.” खरंच असं आहे का? संपत्तीच्या आधारे जगाचे “श्रीमंत” आणि “गरीब” असे दोनच भाग पडतात का?
