20 March 2024

ना पुरतात ना जाळतात, पारशी समाजात अंतिम संस्कार कसे केले जातात?

Mahesh Pawar

पारशी समाजाचे लोक वर्षातून दोनदा नवीन वर्ष साजरे करतात, ज्याला नवरोज म्हणतात.

पारशी लोकांचा पहिला नवरोज 20 मार्च 2024 रोजी झाला. वर्षातील दुसरा नवरोज 16 ऑगस्ट 2024 रोजी साजरा केला जाईल.

पारशी समाजाचा उल्लेख होताच त्यांच्या अंत्यसंस्काराचा विचार अनेकांच्या मनात येतो.

पारशी समाजाच्या अंत्यसंस्काराच्या प्रथा इतर धर्मांपेक्षा पूर्णपणे वेगळ्या आहेत.

हिंदू आणि शीख लोकांमध्ये अंत्यसंस्काराची प्रथा आहे. इस्लाम आणि ख्रिश्चन धर्मात मृतदेह दफन केला जातो.

पारशी लोकांमध्ये मृतदेह आकाशात पाठवले जातात. पारसी लोक मृतदेह 'टॉवर ऑफ सायलेन्स'वर घेऊन जातात, ज्याला दख्मा म्हणतात.

या अंतिम संस्काराला डोखमेनाशिनी म्हणतात. दख्मा ही गोलाकार रचना आहे.  ज्यावर मृतदेह नेला जातो. यानंतर गिधाडे मृत शरीर खातात.

पारशी लोक अजूनही दोखमेनाशिनी व्यतिरिक्त इतर कोणत्याही प्रकारे मृतदेहावर अंत्यसंस्कार करत नाहीत.

सुमारे 3000 वर्षांपासून ही प्रथा सुरु आहे. पारशी समाज यामागे एक खास कारण सांगतो.

पारशी धर्मात पृथ्वी, पाणी आणि अग्नी हे घटक अतिशय पवित्र मानले जातात.

ते म्हणतात की मृत शरीरावर अंत्यसंस्कार केल्याने अग्नि अशुद्ध होतो. जमिनीत मृतदेह दफन केल्याने पृथ्वी दूषित होते.

मृतदेह नदीत टाकल्यावर पाण्यातील घटक प्रदूषित होतात. म्हणूनच ते त्यांची परंपरा सर्वोत्तम मानतात.