खाली दुकान आणि वर घर, जाणून घ्या प्राप्तिकर नियम काय, किती पैसे कापणार?

प्रतिकात्मक फोटो

नवी दिल्लीः बऱ्याच ठिकाणी घराच्या तळ मजल्यावर दुकान असते आणि घरमालकांचे कुटुंब पहिल्या मजल्यावर राहते. प्रश्न असा आहे की, आम्ही जेव्हा आयकर विवरणपत्र भरण्यासाठी जातो तेव्हा काय सांगावे? खालच्या मजल्यावरून व्यवसाय केला जात असेल तर त्यावर कर नियम काय असेल?. याबाबत काही गोष्टी आपण जाणून घेणार आहोत. (Shop downstairs and home upstairs, find out what the income tax rules are, how much money will be deducted?)

तळ मजला ‘हाऊस प्रॉपर्टी कडून मिळकत’ अंतर्गत येत नाही

ज्या ठिकाणाहून व्यवसाय केला जातो, म्हणजेच तळ मजला ‘हाऊस प्रॉपर्टी कडून मिळकत’ अंतर्गत येत नाही. म्हणजेच दुकानाचे उत्पन्न घराच्या उत्पन्नाशी जोडले जाऊ शकत नाही. दोघांचेही नियम वेगवेगळे आहेत. तळ मजल्यावर चालणार्‍या दुकानाची कमाई ‘बिझिनेस प्रोफेशन’ च्या स्लॅबमध्ये ठेवली जाईल. त्यानुसार आपल्याला आयटीआरमध्ये सांगावे लागेल आणि कर रक्कम भरावी लागेल. या अंतर्गत आपल्याला व्यवसायाचे फायदे आणि तोटे पाहावे लागतील. दुसरीकडे आपल्या पहिल्या मजल्याला घर मानले जाईल. आपण स्वतः यातच राहता, म्हणून घर मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न शून्य मानले जाईल.

घर 6 महिन्यांसाठी खाली आणि 6 महिन्यांसाठी भाड्याने

त्याचप्रमाणे समजा, एखादे दुकान 6 महिने भाड्याने दिले पण उर्वरित 6 महिने रिक्त राहिले तर त्यावर कर काय असेल. यामध्ये मालमत्तेची एकूण वार्षिक किंमत मोजली जाते. यासाठी वर्षातून इतके पैसे मिळू शकतील, असे आकड्यांवरून ठरविले जाते. मग वर्षभर भाड्याच्या रूपात मिळवलेली कमाई दिली जाते. याला वास्तविक भाडे म्हणतात. वास्तविक भाडे वाजवी भाड्यापेक्षा कमी असल्यास, याचा अर्थ असा आहे की, काही महिने घर भाड्याने नव्हते. अशा परिस्थितीत भाड्याच्या स्वरूपात प्राप्त झालेली रक्कम एकूण वार्षिक मूल्य मानली जाते.

तेव्हा घरगुती मालमत्तेपासून मिळणारे उत्पन्न काय आहे?

जेव्हा संपूर्ण कुटुंब त्या घरात राहते, तेव्हा घरगुती मालमत्तेपासून मिळणारे उत्पन्न काय आहे? जर आपण स्वत: घरात राहात असाल तर संपूर्ण कुटुंब एकत्र राहते, जर आपण त्याद्वारे भाडे घेत नाही, तर त्यास स्वत: ची कब्जा केलेली घर मालमत्ता म्हणून समजा. या प्रकरणात मालमत्तेचे एकूण वार्षिक मूल्य शून्य मानले जाईल. यामध्ये आपल्या घरातून मिळणाऱ्या उत्पन्नाचा विचार केला जाणार नाही, त्यावर कोणताही कर लागणार नाही.

घरभाडे सवलत

अशी परिस्थिती आहे की, स्वतःच्या घरात राहून भाडे द्यावे लागेल, यामध्ये करमुक्तीचा काही फायदा होऊ शकतो. हे स्वयंरोजगार लोकांसाठी आहे. असेही होऊ शकते की, आपली कंपनी आपल्याला हाऊस लेंट अलाउंस देत नाही. अशा लोकांसाठीही सरकारने घराच्या भाड्यावर काही सवलत दिली आहे. दरमहा जास्तीत जास्त 5,000 रुपये भाडे दिल्यास किंवा एकूण उत्पन्नाच्या 25 % भाडे खर्च केल्यासच ही सूट उपलब्ध होईल. ज्याचा खर्च या दोन्हीमध्ये कमी असेल त्याला करमाफीचा लाभ मिळेल. त्यासाठी तुम्हाला फॉर्म 10 बीए अंतर्गत संपूर्ण माहिती द्यावी लागेल. आपल्या पत्नी, पती किंवा मुलांच्या नावावर घर नसल्यासच हा लाभ मिळेल. आपल्या नावे दुसरे कोठेही घर नसावे. संपूर्ण आर्थिक वर्षात एचआरएचा कोणताही लाभ मिळू नये.

संबंधित बातम्या

आधार क्रमांकाद्वारे कोणी आपले बँक खाते हॅक करू शकेल? UIDAI ने दिले हे उत्तर

एकदाच 1 लाख गुंतवून सुरू करा हा व्यवसाय, दरमहा 8 लाखांची कमाई, सरकारचीही मदत

Shop downstairs and home upstairs, find out what the income tax rules are, how much money will be deducted?