तुम्हीही एआरडीएस चे शिकार तर नाहीत ना? वेळीच व्हा सावध.. अन्यथा मृत्यू जवळ येऊ शकतो !
एआरडीएस ही एक वैद्यकीय स्थिती आहे जी रुग्णाला वेगाने गंभीर स्थितीकडे घेऊन जाते. एआरडीएस मुळे शरीरातील ऑक्सीजनचे प्रमाण वेगाने कमी होऊन, फुफ्फुसांशी संबंधित गंभीर स्थिती निर्माण होते. वेळीच सावध न झाल्यास रुग्णाचा मृत्यूही होऊ शकतो. काय आहे हा आजार, जाणून घ्या सविस्तर माहिती.
ARDS ही एक गंभीर वैद्यकीय स्थिती आहे, ज्यामध्ये रुग्णाच्या रक्तातील कार्बन-डाय-ऑक्साइडचे प्रमाण वाढते. अशा स्थितीत रुग्णाच्या शरीरात ऑक्सिजनची कमतरता निर्माण होऊन रुग्णाच्या जीवाला धोका निर्माण होतो. या धोकादायक आजाराबाबत अद्यापही अनेकांना माहिती नाही. तीव्र रेस्पिरेटरी डिस्ट्रेस सिंड्रोम याला एआरडीएस असेही म्हणतात. फुफ्फुसांशी संबंधित (Relating to the lungs) ही एक गंभीर वैद्यकीय स्थिती आहे. यामध्ये फुफ्फुसात द्रव भरतो आणि रक्तातील कार्बन डायऑक्साइडचे प्रमाण वाढते. ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे, ते रक्तामध्ये पुरवले जाऊ शकत नाही. त्यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होतो आणि रुग्णाला व्हेंटिलेटरची आवश्यकता भासते. ARDS च्या बाबतीत, बहु-अवयव निकामी (Multi-component failure) होण्याचा धोका देखील वाढतो. बर्‍याच वेळा एआरडीएसमध्ये अडकल्यानंतर रुग्ण बरे होतात, परंतु आधीच काही गंभीर आजाराने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांचा मृत्यू होतो. जयपूर येथील हार्ट स्पेशालिस्ट डॉ. निष्ठा सिंह यांनी या धोकादायक वैद्यकीय स्थितीबाबत (Regarding medical condition) सर्व महत्त्वाची माहिती सांगीतली आहे.
ARDS होण्याची कारण
निष्टा सिंह यांच्या मते, एआरडीएसची अनेक कारणे असू शकतात, परंतु संसर्ग आणि सेप्सिस हे त्याच्या प्रमुख कारणांमध्ये गणले जातात. सेप्सिस हा एक गंभीर आजार आहे, जेव्हा संसर्ग संपूर्ण शरीरात पसरतो तेव्हा होतो. विषाणूंसह विविध प्रकारचे संक्रमण सेप्सिस होऊ शकते. याशिवाय, न्यूमोनिया, तीव्र स्वादुपिंडाचा दाह, रक्त संक्रमण, औषधाची विषारीता किंवा अतिसेवन, गंभीर अपघात किंवा दुखापत इत्यादीमुळे देखील होऊ शकते.
ARDS दरम्यान ही लक्षणे समोर येतात
– श्वासोच्छवासाचा त्रास – श्वासोच्छवास नेहमीपेक्षा वेगाने होतो –
– डोकेदुखी
– कमी बीपी
– जलद हृदयाचे ठोके
– बोटे आणि ओठ निळे दिसतात शरीरात ऑक्सिजनची कमतरता
– खोकला आणि ताप इत्यादी
एआरडीएस होण्याचा धोका काय आहे?
ARDS असलेल्या रुग्णांना संसर्गाचा धोका वाढतो, ज्यामुळे परिस्थिती जीवघेणी बनते. याशिवाय ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे शरीराचे काही भाग काम करणे बंद करू शकतात. ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे हृदय बंद पडण्याचा धोका देखील वाढतो, ज्यामुळे रुग्णाचा मृत्यू होऊ शकतो. सुदैवाने एआरडीएसने त्रस्त असलेल्या रुग्णाचे प्राण वाचले तरी अनेकदा फुफ्फुसांशी संबंधित दीर्घकालीन समस्या उद्भवतात. असे रुग्ण शारीरिकदृष्ट्या खूप अशक्त होतात.
मेंदूवरही परिणाम
ऑक्सिजन कमतरतेचा मेंदूवरही परिणाम होतो, ज्यामुळे त्याच्या विचार करण्याच्या क्षमतेवरही परिणाम होतो. त्याच्या उपचारासाठी, रुग्णाला व्हेंटिलेटरवर ठेवले जाते. या दरम्यान, रुग्णाला प्रतिजैविक आणि इतर औषधे दिली जातात. एआरडीएस किती धोकादायक असू शकतो हे तुम्हाला समजले असेलच. त्यामुळे त्याची जाणीव असणे अत्यंत आवश्यक आहे. न्यूमोनिया, सीओपीडी किंवा इतर कोणत्याही आजाराबाबत बेफिकीर राहू नका. वेळीच डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. वरीलपैकी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास, तज्ञांशी बोला. तुम्ही वैद्यकीय तज्ज्ञांशी संपर्क साधू शकत नसल्यास, जवळच्या आपत्कालीन कक्षात भरती होऊन जा.