Health : हाडांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते ही थेरपी, जाणून घ्या

| Updated on: Mar 31, 2024 | 7:24 PM

वैद्यकीय प्रगतीमुळे हाडांच्या आरोग्याशी संबंधित असलेल्या विविध आरोग्य स्थितींच्या उपचारांमध्ये नवनवीन पर्याय पहायला मिळत आहे. यापैकी म्हणजे सेल बेस थेरपी, ही एक अत्याधुनिक पध्दत असून हाडांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आणि हाडांशी संबंधित अनेक विकारांवर उपचार करण्यासाठी शरीराच्या स्वतःच्याच पेशींचा वापर करते. हाडांच्या आरोग्य चांगले राखण्यासाठी सेल बेस थेरपीचा वापर केला जात आहे.

Health : हाडांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते ही थेरपी, जाणून घ्या
Follow us on

सेल्युलर थेरपी, ज्याला सेल-बेस थेरपी किंवा रिजनरेटिव्ह मेडिसिन म्हणून देखील ओळखले जाते, त्यात हाडांसह खराब झालेल्या ऊतींची दुरुस्ती आणि पुनःनिर्मिती करण्यासाठी स्टेम पेशींच्या पुनरुत्पादक क्षमतांचा वापर करणे गरजेचे आहे. स्टेम पेशी या अद्वितीय पेशी आहेत ज्यात शरीरातील विविध प्रकारच्या पेशींमध्ये विकसित होण्याची उल्लेखनीय क्षमता आहे. याबाबत डॉ. प्रदीप महाजन यांनी सविस्तर माहिती दिली आहे.

हाडांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी सेल्युलर थेरपीचा एक महत्त्वाचा फायदा म्हणजे ऑस्टिओपोरोसिस, फ्रॅक्चर आणि हाडांसबंधीत दोष यासारख्या परिस्थितींवर यशस्वी करण्याची क्षमता आहे. ऑस्टियोपोरोसिस, विशेषतः, हाडांची घनता कमी होणे आणि फ्रॅक्चरमुळे वाढलेली संवेदनशीलता याचा यात समावेश आहे. ऑस्टियोपोरोसिसचे पारंपारिक उपचार हाडांची झीज कमी करण्यावर किंवा औषधे आणि जीवनशैलीतील बदलांद्वारे हाडांची घनता वाढवण्यावर भर देतात. जरी हे दृष्टिकोन काही प्रमाणात प्रभावी असले तरी ते हाडांची बळकटी तसेच हाडांचे कार्य पुर्ववत करु शकत नाहीत. आणखी एक महत्त्वाचा फायदा असा आहे की यामुळे हाडांचे आरोग्य सुधारते जे शेवटी व्यक्तींमध्ये वय उलटण्यास मदत करते.

सेल्युलर थेरपी हाडे ठिसूळ होण्याच्या मूळ कारणाला लक्ष्य करून व्यापक उपचार करते. प्रभावित भागात स्टेम सेल्स वापर करुन ऊतींच्या पुनरुत्पादनास मदत होते. यामुळे फ्रॅक्चरचा धोका कमी होतो आणि रूग्णांच्या जीवनाची गुणवत्ता वाढू शकते.

सेल बेस थेरपीच्या सर्वात महत्त्वाच्या पैलूंपैकी एक म्हणजे रुग्णाच्या वेगवेगळ्या गरजा आणि परिस्थितींशी जुळवून घेण्याची त्याची असलेली क्षमता. अस्थिमज्जा किंवा ऍडिपोज टिश्यूपासून मिळविलेले मेसेन्कायमल स्टेम सेल्स (MSCs), विविध प्रकारच्या स्टेम पेशी वापरल्या जाऊ शकतात. या पेशींमध्ये शक्तिशाली पुनरुत्पादक गुणधर्म आहेत आणि ते हाड तयार करणाऱ्या पेशींमध्ये दिसून येतात, ज्यांना ऑस्टिओब्लास्ट म्हणतात ज्यामुळे हाडांची वाढ आणि दुरुस्ती जलद गतीने होते.

हाडांच्या आरोग्यामध्ये सेल्युलर थेरपीच्या प्रक्रियेमध्ये सामान्यत: रुग्णाच्या स्वतःच्या शरीरातून किंवा सुसंगत दात्याकडून स्टेम पेशी वेगळे करणे, प्रयोगशाळेच्या सेटिंगमध्ये या पेशींचा विस्तार करणे आणि नंतर इंजेक्शन किंवा इम्प्लांटेशन सारख्या कमीत कमी आक्रमक तंत्रांचा वापर करून लक्षित जागी पोहोचवणे गरजेचे आहे. हा वैयक्तिक दृष्टीकोन नाकारणे किंवा प्रतिकूल प्रतिक्रियांचा धोका कमी करतो, ज्यामुळे अनेक व्यक्तींसाठी एक सुरक्षित आणि प्रभावी उपचार पर्याय ठरतो.

विद्यमान हाडांच्या समस्यांवर उपचार करण्याव्यतिरिक्त, सेल्युलर थेरपीमध्ये प्रतिबंधात्मक उपचार देखील केले जातात. विशेषत: रजोनिवृत्तीनंतरच्या महिला आणि वृद्ध व्यक्तींसारख्या उच्च-जोखीम असलेल्या लोकांमध्ये पुनरुत्पादक पद्धतींद्वारे हाडांचे आरोग्य सुधारुन, हाडांशी संबंधित विकारांची प्रगती कमी करणे आणि लोकसंख्येच्या विस्तृत भागासाठी परिणाम सुधारणे शक्य होऊ शकते.

सेल्युलर थेरपी हाडांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आणि हाडांशी संबंधित अनेक परिस्थितींवर उपचार करण्यासाठी एक क्रांतिकारक उपचार पध्दत ठरत आहे. स्टेम पेशींच्या पुनरुत्पादक क्षमतेचा वापर करण्याच्या क्षमतेसह, ही अभिनव थेरपी ऑस्टियोपोरोसिस, फ्रॅक्चर आणि इतर हाडांच्या विकारांशी झुंजणाऱ्या व्यक्तींसाठी आशेचा किरण ठरते. संशोधन आणि क्लिनिकल ॲप्लिकेशन्स विकसित होत असताना, सेल्युलर थेरपी हाडांच्या आरोग्य समस्या दूर करत जगभरातील रुग्णांसाठी प्रभावी उपचार पुरविण्याची महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.