Bone Cancer : हाडांमध्ये जाणवत असतील ‘या’ समस्या तर ताबडतोब सावध व्हा… असू शकतो हाडांचा कॅन्सर
Bone Cancer Symptoms : हाडांचा कर्करोग वेगाने वाढतो आणि शरीराच्या इतर भागांमध्ये पसरू शकतो, म्हणूनच तो खूप धोकादायक मानला जातो.
नवी दिल्ली : शरीराच्या हाडांवर परिणाम करणाऱ्या कर्करोगाला ‘बोन कॅन्सर’ (Bone Cancer) म्हणतात. हा एक धोकादायक आजार आहे, जो हाडांमध्ये वाढू लागतो. जेव्हा कर्करोगाच्या पेशी हाडांमध्ये वाढू लागतात तेव्हा ते ऊतींचे नुकसान करू लागतात. हाडांचा कॅन्सर वेगाने (spreads rapidly) वाढतो आणि शरीराच्या इतर भागांमध्ये पसरू शकतो, म्हणूनच तो खूप धोकादायक (dangerous)मानला जातो. या कॅन्सरच्या दोन श्रेणी आहेत – ‘प्राथमिक’ आणि ‘माध्यमिक’.
प्राथमिक श्रेणीमध्ये हाडांच्या पेशी म्हणजेच पेशी कॅन्सरच्या पेशींमध्ये बदलू लागतात. तर दुय्यम श्रेणीचा हाडांचा कॅन्सर तेव्हा होतो, जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला शरीराच्या इतर काही भागात कॅन्सर होतो, जो पसरतो आणि हाडांपर्यंत पोहोचतो. दुय्यम श्रेणीतील हाडांच्या कॅन्सरला मेटास्टॅटिक हाडांचा कॅन्सर देखील म्हणतात.
हाडांच्या कॅन्सरची लक्षणे काय आहेत ?
हाडांचा कॅन्सर शरीरातील कोणत्याही हाडांवर परिणाम करू शकतो. जरी बहुतेक केसेसमध्ये पायांच्या हाडांमध्ये आणि वरच्या हातांच्या लांब हाडांमध्ये कॅन्सर झाल्याचे दिसते. हाडांच्या कॅन्सरचे सर्वात सामान्य लक्षण म्हणजे हाडांचे दुखणे, जे कालांतराने वाढत जाते. हाडावर सूज आणि लालसरपणा किंवा गाठ तयार होणे ही या धोकादायक आजाराची लक्षणे असू शकतात. याशिवाय, किरकोळ दुखापत होऊनही तुमचे हाड तुटले असेल किंवा हलवताना समस्या येत असेल, तर ही परिस्थिती हलक्यात घेऊ नये, त्याकडे दुर्लक्ष न करता त्वरित डॉक्टरांना दाखवावे.
किती आहेत हाडाच्या कॅन्सरचे प्रकार ?
1) ओस्टियोसारकोमा : हाडांच्या कॅन्सरचा सर्वात सामान्य प्रकार म्हणजे ‘ऑस्टिओसारकोमा’. हे सहसा 20 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या लोकांना आणि तरुणांना प्रभावित करते.
2) इव्हिंग सरकोमा : इव्हिंग सरकोमा हा देखील हाडांच्या कॅन्सरचा एक प्रकार आहे, जो सामान्यतः 10 ते 20 वर्षे वयोगटातील लोकांना प्रभावित करतो. तारुण्यात शरीराची झपाट्याने वाढ होत असताना तरुणांना या आजाराची लागण होते. त्यांच्या हाडात एक ट्यूमर तयार होऊ शकतो, जो वाढू शकतो आणि कर्करोगाचे रूप घेऊ शकतो.
3) कोंड्रोसारकोमा : हाडांच्या कॅन्सरचा तिसरा प्रकार म्हणजे कोंड्रोसारकोमा , जो सहसा 40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांना प्रभावित करतो.
हाडांच्या कॅन्सरची कारणे कोणती ?
तसे, हाडांचा कर्करोग कशामुळे होतो या प्रश्नाचे कोणतेही अचूक आणि योग्य उत्तर नाही. तथापि, NHS नुसार, एखाद्या व्यक्तीने पूर्वीच्या आजारादरम्यान रेडिओथेरपी घेतल्यास हाडांचा कर्करोग होण्याचा धोका वाढतो. याशिवाय पेजेट हाडांचा आजार आणि Li-Fraumeni सिंड्रोम नावाचा दुर्मिळ आनुवंशिक आजारही हाडांचा कर्करोग होऊ शकतो.
यावर उपचार काय?
हाडांच्या कर्करोगाचा उपचार त्या व्यक्तीला कोणत्याही प्रकारचा हाडांचा कर्करोग आहे की नाही किंवा हा कर्करोग शरीराच्या किती भागात पसरला आहे यावर अवलंबून असतो. या गोष्टी लक्षात घेऊन डॉक्टर एकतर कॅन्सरग्रस्त हाड काढून टाकण्याचा सल्ला देतातल किंवा केमोथेरपी आणि रेडिओथेरपी सुचवतात.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)