छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या कालखंडात लागलेले महत्वाचे शोध, आजही त्या वस्तूंचा होतो घराघरात वापर
SHIVAJI MAHARAJ
Image Credit source: TV9 NEWS NETWORK
- वाफेवर चालणारे टर्बाईन : इ. स. 1629 साली जिजाबाई गरोदर होत्या. याच काळात इटलीमध्ये अभियंता जिओवाना ब्रांका यांनी वाफेवर चालणाऱ्या टर्बाईनचा शोध लावला.
- माईक्रोमिटर : इ. स. 1636 मध्ये बाल शिवबा आई जिजाऊ साहेबांचे बोट धरून पुणे जहागिरीमध्ये आले. तेव्हा इंग्लडमध्ये खगोलशास्त्रज्ञ, गणितज्ञ गॅसको ने यांनी माईक्रोमिटरचा शोध लावला.
- पास्कलाईन् : इ. स. 1642 मध्ये बाल शिवबाराजे बंगळुरात पिता शहाजीराजेंसोबत होते. तेव्हा फ्रांसमधील गणितज्ञ ब्लेज पास्कल यांनी आकडेमोड करणारे यंत्र विकसित केले.
- बॅरोमिटर : इ. स. 1643 मध्ये शिवबा बंगळुरातून लग्न आटोपून पुण्यात आले. त्याच काळात इटलीमधील गणितज्ञ इव्हनजेलिस्ता टोरीसिलीने बॅरोमिटरचा शोध लावला. या यंत्राच्या साहाय्याने हवेतील दाब मोजता येऊ लागला.
- एअर पंप : इ. स. 1650 मध्ये शिवरायांना वयाच्या 20 व्या वर्षी कन्यारत्न झाले. त्याच वर्षी युरोपमध्ये ऑटो वोन ग्यूरिकने हवा खेचून घेणाऱ्या पंप शोधला होता.
- लोलक घड्याळ : इ. स. 1656 मध्ये शिवाजी महाराजांनी जावळी ताब्यात घेतली. तेव्हा जर्मनीमध्ये ख्रिस्तीअन ह्यूजेन्स शास्त्रज्ञाने लोलक घड्याळाचा शोध लावला. हे आजही घराच्या भिंतीची शोभा वाढवत आहे.
- कुक्कु घड्याळ : इ. स 1660 मध्ये महाराजसाहेब पन्हाळगडच्या वेढ्यात अडकले. बाजीप्रभू, बांदल देशमुखांच्या बलिदानाने घोडखिंड ‘पावन’ झाली. तेव्हा जर्मनीमध्ये प्रत्येक तासाला एक पक्षी बाहेर येऊन कुक्कु आवाज काढणाऱ्या घड्याळाचे उत्पादन सुरू झाले होते.
- प्रतिबिंबित दुर्बीण : इ. स. 1663 साली शिवरायांनी लालमहालात जाऊन शास्ताखानाची बोटे कापली. त्याच काळात युरोपमध्ये गणितज्ञ आणि खगोलशास्त्रज्ञ जेम्स ग्रेगोरीने जगातील पहिल्या दुर्बिणीचा शोध लावला.
- शॅम्पेन् : इ. स. 1670 मध्ये शिवरायांना दुसरे पुत्ररत्न रामराजे झाले. त्याचवेळी फ्रान्सने शॅम्पेन् नावाचे मादक द्रव्य जगाला दिले. त्याची झिंग आजतागायत अबाधित आहे.
- जिवाणूचा शोध : इ. स. 1674 साली शिवाजीराजे सिंहासनाधिश्वर छत्रपती झाले. त्यावेळी जर्मनीमधील सुक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ अँटोंन वँन् ल्युव्हेनहोक यांनी जगात सर्वात प्रथम सुक्ष्मजीवाचा शोध लावला.
- खिशातील घड्याळ : इ. स. 1675 मध्ये ख्रिस्तीअन ह्युजेन्स यांनी खिशात अडकवायच्या घड्याळाचा शोध लावला. त्यावेळी छत्रपती शिवाजी महाराजांनी किल्ले फोंडा जिंकून पोर्तुगीजांना शह दिला होता.
- प्रेशर कुकर : इ. स. 1679 मध्ये युवराज संभाजीराजे मुघलांच्या गोटातून स्वराज्यात दाखल झाले. तेव्हा फ्रांसमध्ये डेनिस पेपिन्स याने प्रेशर कुकरचा शोध लावला. आज देखील प्रत्येकाच्या घरात प्रेशर कुकर आहे.