आले व्रत वैकल्यांचे दिवस; महिलांनो, तयारीला लागा! जून महिन्यात आहेत ‘हे’ प्रमुख उपवास

जून महिन्यात आहेत 'हे' प्रमुख उपवास

Image Credit source: Tv9

पंचांगानुसार, जून महिना ज्येष्ठ शुक्ल पक्षाच्या तृतीयेपासून सुरू होत आहे. या दिवशी सर्वार्थ सिद्धी योगही असेल. हिंदू धर्मानुसार (Hinduism) हा महिना पवित्र आणि शुभ मानला जातो. या महिन्याच्या सुरुवातीला रंभ तृतीया व्रत, गंगा दसरा, निर्जला एकादशी, संत कबीर जयंती, वट सावित्री व्रत इत्यादींसह अनेक मोठे उपवास (Fasting) आहेत. या महिन्यात भगवान विष्णूला समर्पित दोन एकादशी असणार आहेत. याशिवाय ज्येष्ठ महिन्यात हनुमानाला समर्पित मोठा मंगळ व्रतही याच महिन्यात पाळला जातो. जूनमध्ये अनेक ग्रहांचे राशी बदलही होणार आहेत. त्यामुळे जून महिना हा भाविकांसाठी अतिशय शुभ मानला जातो. या महिन्यात येणाऱ्या प्रमुख सणांच्या तारखा कोणत्या आणि त्या सणांचे धार्मिक महत्त्व (Religious significance) काय आहे, त्यामुळे काय लाभ होतात याबाबत सविस्तर माहितीही भाविकांना असायला हवी.

जूनमध्ये येणारे प्रमुख सण आणि तारखा

2 जून, गुरुवार – रंभा तृतीया
9 जून, गुरुवार – गंगा दसरा
11 जून, शनिवार निर्जला एकादशी, गायत्री जयंती
12 जून, रविवार प्रदोष व्रत
14 जून, मंगळवार संत कबीर जयंती, वट सावित्री व्रत (पौर्णिमा) )
17 जून, शुक्रवार, संकष्टी चतुर्थी व्रत
24 जून – शुक्रवार – योगिनी एकादशी
27 जून सोमवार मासिक शिवरात्री उपवास
28 जून – मंगळवार दर्श अमावस्या
30 जून, गुरुवार – आषाढ नवरात्रीचा प्रारंभ

जाणून घ्या महत्त्व

शुक्ल पक्षातील तृतीया तिथीला रंभ तृतीया ज्येष्ठ महिन्यातील रंभ तृतीयेचा उपवास केला जातो. सुहासनी स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी हे व्रत करतात. गंगा दसरा दरवर्षी ज्येष्ठ महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी साजरा केला जातो. या दिवशी माता गंगा पृथ्वीवर अवतरली होती.

निर्जला एकादशी

दरवर्षी ज्येष्ठ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला निर्जला एकादशीचे व्रत केले जाते. प्रदोष व्रत ज्येष्ठ महिन्यातील त्रयोदशी तिथीला प्रदोष व्रत पाळले जाते. या दिवशी भगवान शिवाची पूजा केली जाते.

संत कबीर जयंती

संत कबीर जयंती दरवर्षी ज्येष्ठ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेला साजरी केली जाते. संत कबीरांनी त्यांच्या हयातीत लोकांमध्ये भक्तीची भावना रुजवण्याचा प्रयत्न केला होता.

वट सावित्री व्रत पौर्णिमा

वट सावित्री व्रत देखील ज्येष्ठ महिन्याच्या पौर्णिमेला पाळले जाते. या दिवशी विवाहित स्त्रिया सोळा अलंकारांसह वटवृक्षाची पूजा करतात. संकष्टी चतुर्थी व्रत संकष्टी गणेश चतुर्थी व्रत प्रत्येक महिन्याच्या शुक्ल व कृष्ण पक्ष चतुर्थीला ठेवले जाते. या दिवशी गणपतीची विधिवत पूजा केली जाते.

योगिनी एकादशी व्रत

दरवर्षी आषाढ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील एकादशी तिथीला पाळले जाते. हे व्रत पृथ्वीवर सुख आणि परलोकात मुक्ती देणारे मानले जाते. मासिक शिवरात्री पंचांगानुसार, दर महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला मासिक शिवरात्रीचे व्रत केले जाते. या दिवशी भोलेनाथाची पूजा केल्यास सर्व मनोकामना लवकर पूर्ण होतात.

दर्श अमावस्या

हिंदू धर्मग्रंथानुसार दर्श अमावस्या अत्यंत शुभ मानली जाते. या दिवशी नदीत स्नान करून पितरांची पूजा करून गरिबांना अन्न व वस्त्र दिले जाते. आषाढ गुप्त नवरात्रीची सुरुवात या दिवशी 9 दिवस पूर्ण भक्तिभावाने दुर्गा देवीची पूजा केली जाते.