
चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंगच्या सत्तेचा अंत होणार आहे का? चीनमध्ये सत्तापालटाची रणनिती सुरू आहे का? हे सर्व प्रश्न उभे राहिले आहेत, कारण चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग गेल्या दोन आठवड्यात गायब आहेत. मेच्या शेवटी आणि जूनच्या पहिल्या काही दिवसांत त्यांना कुठेही पाहिलेले नाही.
चायनीज सरकारच्या मुखपत्रात पीपल्स डेलीमध्ये त्यांच्या विषयी काहीही बातमी नाही, जरी ते रोजच्या बातम्यांचा भाग होते. या दरम्यान कम्युनिस्ट पार्टीच्या इतर नेत्यांनी बीजिंगच्या भव्य हॉलमध्ये येणाऱ्या गौरवमयी व्यक्तिमत्वांची मेजवानी याबाबतच्या बातम्यांनी चर्चेचा विषय बनला आहे.
चीनमध्ये ज्येष्ठ नेत्यांना गुपचूपपणे सत्तेतून काढण्याचा इतिहास आहे. त्यामुळे प्रश्न उभा राहतो की, कहीं शी जिनपिंग यांच्या विरोधात अशीच तयारी सुरू नाही का? या वर्षाच्या जूनच्या सुरुवातीला जेव्हा शी जिनपिंगने बेलारूसचे अध्यक्ष अलेक्झांडर लुकाशेंको यांच्यासोबत बैठक केली, तेव्हा सेटिंग आश्चर्यकारकपणे लहान होती. रेड कार्पेटची चमक-दमक गायब होती. याहूनही उत्तम म्हणजे, शी जिनपिंगची खाजगी सुरक्षा साधारणपणे अर्धी करण्यात आली आहे. त्यांच्या वडिलांच्या भव्य समाधीचा अधिकृत दर्जा संपुष्टात आणण्यात आला आहे.
पीएलए जनरलशी भांडण
दरम्यान, शी जिनपिंग आणि चीनच्या बलाढ्य पीपल्स लिबरेशन आर्मीचे जनरल झांग युझिया यांच्यात भांडण झाल्याची बातमी आहे. जनरल झांग यांनी शी जिनपिंग यांना तिसरी टर्म मिळवून देण्यात मदत केली. सीएनएन-न्यूज 18 ने सूत्रांच्या हवाल्याने दिलेल्या वृत्तानुसार, खरी सत्ता सध्या केंद्रीय लष्करी आयोगाचे पहिले उपाध्यक्ष जनरल झांग युझिया यांच्याकडे आहे, ज्याला चीनचे माजी राष्ट्राध्यक्ष हू जिंताओ यांच्या गटाचा पाठिंबा आहे.
शी यांचे निष्ठावंत सेनापती गायब
शी यांचे निष्ठावंत डझनभर सेनापती गायब झाले आहेत किंवा त्यांची बदली करण्यात आली आहे. शी यांचे काय होणार, अशी अटकळ यापूर्वी तीन नेत्यांसोबत झाली आहे, जेव्हा ते केवळ औपचारिक भूमिकांपुरते मर्यादित राहिले होते. दरम्यान, चीनमध्येही नव्या चेहऱ्याची चर्चा सुरू झाली आहे. वांग यी यांचे नाव संभाव्यत: चर्चेत आहे. डेंग शियाओपिंग विस्मृतीतून बाहेर पडल्यानंतर वांग सुधारणेचे नेतृत्व करतात.
हू जिंताओ गटाने सुरू केला खेळ
2022 मध्ये चिनी कम्युनिस्ट पक्षाच्या महत्त्वाच्या बैठकीत शी जिनपिंग यांचे पूर्ववर्ती हू जिंताओ यांना कॅमेऱ्यासमोर व्यासपीठावरून हटवण्यात आले तेव्हा साऱ्या जगाने पाहिले. चीनच्या शिन्हुआ एजन्सीने नंतर सांगितले की, हू यांना अस्वस्थ वाटत होते, परंतु कॅमेऱ्यांमध्ये स्पष्टपणे दिसून आले की ते स्टेज सोडण्यास तयार नाहीत. त्यांनी शी जिनपिंग यांच्याकडे त्यावर थांबण्याचाही अग्रहही केला पण जिनपिंग यांनी त्याकडे दुर्लक्ष केले.
2013 मध्ये जिनपिंग सत्तेवर येण्यापूर्वी दशकभर चीनचे सर्वोच्च नेते राहिलेल्या जिंताओ यांची हकालपट्टी ही जिनपिंग यांची वाढती ताकद दाखवण्यासाठी पुरेशी होती. पण आता शी यांच्यासोबत हे घडत असून त्यामागे हू जिंताओ गटाचा हात असल्याचे बोलले जात आहे. जिनपिंग यांचे दोन आठवड्यांपासून गायब होणे हा त्याचाच एक भाग असल्याचे बोलले जात आहे.
मात्र, चीन आपल्या अंतर्गत समस्यांचे बाह्यीकरण करण्यासाठी ओळखला जात असल्याने गुप्तचर सूत्रांनी सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला दिला आहे. पीएलएच्या वेस्टर्न थिएटर कमांडमध्ये फेरबदल केल्यास अरुणाचल प्रदेश आणि लडाखमध्ये पुन्हा संघर्ष होऊ शकतो, असा इशारा गुप्तचर सूत्रांनी दिला आहे.