प्रत्त्येकाने शिकावे श्री रामाचे हे सहा गुण, यात दडले आहे यशाचे रहस्य
आजच्या युगात राम सापडणे कठीण आहे पण रावण सर्वत्र दिसत आहे. अशा परिस्थितीत या आधुनिक युगात भगवान श्रीरामांची प्रासंगिकता अधिकच वाढते.
मुंबई : आजच्या आधुनिक युगात प्राचीन काळाच्या तुलनेत विज्ञान आणि सुखसोयींचा विस्तार झाला असला तरी माणसाचे नैतिक पातळीवर पतनही झाले आहे. नाती आता औपचारिक झाली आहेत. सर्व गोष्टी स्वार्थ आणि पैशांच्या सभोवताल फिरतात. धर्माचाही ऱ्हास होऊ लागला आहे. आजच्या युगात राम सापडणे कठीण आहे पण रावण सर्वत्र दिसत आहे. अशा परिस्थितीत या आधुनिक युगात भगवान श्रीरामांची प्रासंगिकता अधिकच वाढते. आज आपण श्री रामांच्या अशा सहा गुणांबद्दल (Quality of Shriram) जाणून घेणार आहोत ज्यामुळे आयुष्याचा समतोल राखत यशाचे शिखर गाठता येते.
1. नातेसंबंधात खरे श्रीराम
राम हा जगातील सर्वोत्तम पुत्र तसेच मोठा भाऊ होता. एक आदर्श पती म्हणून त्यांना विशेष ओळखले जाते कारण त्या काळात लोक बहुपत्नीत्वाचे पालन करत होते. दशरथ असो वा रावण, या सर्वांची एकापेक्षा जास्त लग्न झाली. बाली असो वा रावण, त्याने आपल्या धाकट्या भावाला कधीच सख्खे मानले नाही. पण श्रीरामाने या सर्वांना पायंडा घातला. त्यांनी प्रत्येक नातं जपलं. आजच्या काळात हे श्रीरामांकडून शिकले पाहिजे. आपापसात बंधुभाव, नाती जतन करण्याची कला आणि मानवाचे कल्याण कसे होते. याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे श्री राम.
2. लोकशाहीचे रक्षक
प्रभू श्रीरामांनी आपले जीवन अशा प्रकारे व्यवस्थापित केले की आजही त्यांचे कार्य, व्यक्तिमत्व आणि शासन स्मरणात आहे. प्रभू श्री राम यांच्याकडे असीम शक्ती होती पण त्यांनी त्यांचा रावणासारखा कधीही दुरुपयोग केला नाही. रावणाने आपली शक्ती दाखवली पण रामाने प्रतिष्ठा आणि नम्रता दाखवली. मी लोकांसाठी चुकलो तर संपूर्ण भारत चुकीच्या मार्गावर जाईल या विचारात ते जगले. लोकशाही, जनमत आणि जनतेच्या हिताचा त्यांनी नेहमी विचार केला. यातून आजच्या राजकारण्याने किंवा राज्यकर्त्याने धडा घ्यायला हवा. श्रीरामाच्या कार्यपद्धतीचे दुसरे नाव ‘लोकशाही’ आहे. रामराज्यात कुणालाही विनाकारण शिक्षा झाली नाही की पक्षपात आणि भेदभाव नव्हता.
3. इतरांनाही नेतृत्वाची संधी दिली
प्रभू श्रीरामांनी दोन लोकांची टीम सोबत घेतली होती. प्रथम त्याची पत्नी आणि दुसरा भाऊ. तिघांनीही संघ म्हणून एकत्र काम केले, पण नेतृत्व श्रीरामांच्या हाती राहिले. परंतु प्रभू श्रीरामांनी आपल्यासह सर्व लोकांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी अशा अनेक संधी दिल्या, तर त्यांनी इतरांच्या हातात नेतृत्व दिले. श्रीरामांनी रणनीती, मूल्ये, विश्वास, प्रोत्साहन, श्रेय, इतरांचे लक्षपूर्वक आणि संयमाने ऐकणे आणि पारदर्शकता त्यांच्यासमोर ठेवली आणि वनवासात एक मोठा संघ तयार करून प्रत्येकाला नेतृत्व करण्याची संधी दिली.
4. समस्यांवर उपाय शोधणे
प्रभू श्रीरामांसमोर अनेकवेळा असे कठीण प्रसंग उद्भवले जेव्हा संपूर्ण संघात निराशेची भावना पसरली, परंतु समस्यांवर उपाय शोधण्यासाठी त्यांनी संयमाने काम केले आणि नंतर त्यावर काम सुरू केले. सीतेचे अपहरण, स्वतः अहिराणाचे अपहरण आणि लक्ष्मण मूर्च्छा येण्यापासून त्यांना अनेक संकटांचा सामना करावा लागला परंतु त्यांच्या उत्साही संघाने सर्व अडचणींवर मात केली. संकट त्याच व्यक्तीसमोर उभे राहते ज्याला त्यांचे समाधान माहित असते.
5. त्यागाची भावना
हे सर्वज्ञात आहे की आपल्या वडिलांच्या आदेशानुसार त्यांनी सिंहासन सोडण्याचा निर्णय घेतला होता. आश्रमात राहून त्यांनी गुरुज्ञान घेतले. जंगलात एका झोपडीत राहून त्यांनी कंद खाल्ली आणि यादरम्यान त्यांनी आदिवासी आणि वनवासी यांना धनुष्यबाण शिकवले आणि धर्मही शिकवला.
शबरीची उष्टी बोरं प्रेमाने खाणे, केवट निषादराजला मिठी मारणे, माकड, अस्वल, अशा प्राण्यांना प्रेम व वात्सल्य देऊन त्यांना आपलेसे करणे आणि त्यांच्या जीवनात उत्साह संचारणे हे रामाकडून शिकले पाहिजे. आधुनिक युगाच्या माणसामध्ये त्यागाची भावना नाही. त्याग माणसाला श्रेष्ठ आणि लोकप्रिय बनवतो.
6 असत्याविरुद्ध युद्ध आवश्यक
श्रीरामाची कार्यपद्धती कलियुगातही समर्पक आहे कारण आज ‘दहशतवादी’ शक्ती जगभर डोके वर काढत आहेत. वाढती अराजकता आणि दहशतवादी शक्ती नष्ट करण्याच्या खऱ्या शक्तीचे नाव आहे श्रीराम. श्रीरामांनी आसुरी शक्तींचा नाश करून धर्माचे रक्षण केले. प्रभू श्रीरामाची पत्नी सीता हिचे रावणाने अपहरण केले तेव्हा श्रीरामांसमोर सर्वात मोठे संकट उभे राहिले होते. सीतेचा शोध घेण्यासाठी ते भटकत राहिले. आपल्या बुद्धिमत्तेने आणि कौशल्याने त्यांनी सितेचा शोध लावला. त्यानंतर त्यांनी सुग्रीवासाठी बळीचा वध केला आणि सुग्रीवाचा पाठिंबा मिळवला.
त्याचप्रमाणे त्यांनी अनेक राजांना मदत केली. श्रीरामाने रावणाशी युद्ध केले तेव्हा त्यांनी अयोध्येतून कोणतेही सैन्य घेतले नाही. त्यांनी वानर सेनेला एकत्र केले आणि एक प्रचंड सैन्य तयार केले. विशेष म्हणजे ना पगार, ना गणवेश, ना शस्त्र होता तो फक्त आत्मविश्वास! अल्प साधनसामग्री, कमी सुविधा आणि संघर्ष असूनही त्यांनी पूल बांधून लंकेत प्रवेश केला आणि सितेला सोडवले.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)