Earth Days: पृथ्वीवर दिवस अचानक गूढपणे मोठा झालाय; शास्त्रज्ञ आश्चर्यचकित, कारण माहित नाही
केवळ टाइमकीपिंगवरच नव्हे तर GPS आणि आधुनिक जीवनावर नियंत्रण करणार्‍या इतर तंत्रज्ञानावरही लक्षणीय परिणाम होताना दिसत आहे. गेल्या काही दशकांमध्ये, पृथ्वीचे त्याच्या अक्षाभोवती फिरणे - जे दिवस किती काळ आहे हे ठरवते - वेगवान होत आहे. जून 2022 मध्ये आम्ही गेल्या अर्धशतकातील सर्वात लहान दिवसाचा विक्रम केला. परंतु हा विक्रम असूनही, 2020 पासून ती वाढलेली गती हळूहळू कमी होत चालली आहे. दिवस पुन्हा मोठे होत आहेत. याचे कारण आत्तापर्यंत एक गूढच राहिले आहे.
होबार्ट : पृथ्वीवर दिवस(Earth Days) अचानक गूढपणे मोठा झाला आहे. यामुळे शास्त्रज्ञ आश्चर्यचकित झाले असून यामागचे कारण माहित नाही. अणु घड्याळे आणि अचूक खगोलशास्त्रीय मोजमापांवरून पृथ्वीवरील दिवसाचा कालावधी वाडल्याचे दिसून आले आहे. पृथ्वीवरील एक दिवस अचानक मोठा होत आहे. केवळ टाइमकीपिंगवरच नव्हे तर GPS आणि आधुनिक जीवनावर नियंत्रण करणार्‍या इतर तंत्रज्ञानावरही लक्षणीय परिणाम होताना दिसत आहे. गेल्या काही दशकांमध्ये, पृथ्वीचे त्याच्या अक्षाभोवती फिरणे – जे दिवस किती काळ आहे हे ठरवते – वेगवान होत आहे. जून 2022 मध्ये आम्ही गेल्या अर्धशतकातील सर्वात लहान दिवसाचा विक्रम केला. परंतु हा विक्रम असूनही, 2020 पासून ती वाढलेली गती हळूहळू कमी होत चालली आहे. दिवस पुन्हा मोठे होत आहेत. याचे कारण आत्तापर्यंत एक गूढच राहिले आहे.
काही अब्ज वर्षांपूर्वी पृथ्वीचा दिवस फक्त 19 तासांचा होता
फोन घड्याळे दर्शवतात की दिवसात 24 तास असतात, वास्तविक वेळेसह पृथ्वीला एक क्रांती प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यासाठी 24 तासांचा कालवधी लागतो. एका दिवसात 86,400 सेकंद असतात. सतत बदलणारा ग्रह लाखो वर्षांपासून, चंद्राद्वारे चालवल्या जाणार्‍या भरती-ओहोटीच्या हालचालींशी संबंधित घर्षण परिणामांमुळे पृथ्वीचे परिभ्रमण मंद होत आहे. ही प्रक्रिया प्रत्येक शतकाच्या प्रत्येक दिवसाच्या लांबीमध्ये सुमारे 2.3 मिलीसेकंद जोडते. काही अब्ज वर्षांपूर्वी पृथ्वीचा दिवस फक्त 19 तासांचा होता. गेल्या 20,000 वर्षांपासून, आणखी एक प्रक्रिया उलट दिशेने काम करत आहे, ज्यामुळे पृथ्वीच्या परिभ्रमणाचा वेग वाढला आहे.
पाक्षिक आणि मासिक भरतीची चक्रे ग्रहाभोवती मोठ्या प्रमाणावर फिरतात, ज्यामुळे दिवसाच्या लांबीमध्ये दोन्ही दिशेने मिलिसेकंदांनी बदल होतो. 29 जून 2022 रोजी पृथ्वी सर्वात लहान दिवसापर्यंत पोहोचली असूनही, 2020 पासून दीर्घ-कालावधीचा मार्ग लहान होण्यापासून लांबीकडे वळला आहे.
हा बदल गेल्या 50 वर्षांतील अभूतपूर्व आहे. या बदलाचे कारण स्पष्ट झालेले नाही. हे बॅक-टू-बॅक ला निया इव्हेंटसह हवामान प्रणालीतील बदलांमुळे असू शकते, जरी हे यापूर्वी घडले आहे. शास्त्रज्ञांनी असा अंदाज लावला आहे की ग्रहाच्या परिभ्रमण गतीतील रहस्यमय बदल ‘चॅंडलर व्हॉबल’ नावाच्या घटनेशी संबंधित आहे. पृथ्वीच्या परिभ्रमण अक्षातील एक लहान विचलन सुमारे 430 दिवसांचा कालावधी आहे. पृथ्वीचा परिभ्रमण दर अचूकपणे समजून घेणे अनेक ऍप्लिकेशन्ससाठी महत्त्वाचे आहे – GPS सारख्या नेव्हिगेशन सिस्टम त्याशिवाय कार्य करणार नाहीत. तसेच, दर काही वर्षांनी टाइमकीपर आमच्या अधिकृत टाइमस्केलमध्ये लीप सेकंद टाकतात जेणेकरून ते आमच्या ग्रहाशी समक्रमित होत नाहीत.
