Cholesterol: भात खाल्ल्यामुळे कोलेस्ट्रॉल वाढते का? जाणून घ्या सत्य

Cholesterol

Image Credit source: Tv9 Marathi

आजकाल कोलेस्ट्रॉल वाढण्याच्या समस्येने अनेकांना ग्रासले आहे. यामुळे हृदयविकार, उच्च रक्तदाब आणि मधुमेहासारखे आजार होण्याचा धोका वाढतो. आपल्या रोजच्या आहारात भात हा अनेकांचा आवडता आणि प्रमुख पदार्थ आहे. पण भात खाल्ल्याने कोलेस्ट्रॉल वाढतं, अशी चर्चा सध्या जोरात आहे. यामुळे अनेकजण भात खाणं टाळत आहेत. पण खरंच भात कोलेस्ट्रॉल वाढवण्यास कारणीभूत आहे का? याबद्दल तज्ज्ञ काय सांगतात, चला जाणून घेऊया.

भात आणि कोलेस्ट्रॉल यांचा संबंध

भात हा कार्बोहायड्रेट्सचा प्रमुख स्रोत आहे, जो शरीराला ऊर्जा पुरवतो. पण भातामुळे कोलेस्ट्रॉल वाढतं का, याचं उत्तर भाताच्या प्रकारावर आणि खाण्याच्या पद्धतीवर अवलंबून आहे. तज्ज्ञांच्या मते, भात स्वतःहून कोलेस्ट्रॉल वाढवत नाही, कारण त्यात सॅच्युरेटेड फॅट्स किंवा ट्रान्स फॅट्स नसतात, जे कोलेस्ट्रॉल वाढण्यास कारणीभूत ठरतात. मात्र, भात खाण्याची पद्धत आणि त्यासोबत काय खाल्लं जातं, याचा परिणाम कोलेस्ट्रॉलवर होऊ शकतो.

वाचा: कोलेस्ट्रॉलची ‘ही’ लक्षणे जाणवतायेत? गोळ्या न घेता घरच्या घरी करा रामबाण उपाय

पांढरा भात आणि त्याचे परिणाम

पांढऱ्या भातात फायबरचं प्रमाण कमी असतं, कारण त्याची प्रक्रिया करताना त्याचा कोंडा काढला जातो. यामुळे पांढऱ्या भाताचं ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI) जास्त असतं, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी झपाट्याने वाढते. जर तुम्ही पांढरा भात जास्त प्रमाणात आणि चुकीच्या पद्धतीने (उदा. तेलकट किंवा साखरयुक्त पदार्थांसोबत) खात असाल, तर याचा परिणाम तुमच्या रक्तातील ट्रायग्लिसराइड्सच्या पातळीवर होऊ शकतो. ट्रायग्लिसराइड्स वाढल्याने अप्रत्यक्षपणे कोलेस्ट्रॉलच्या समस्येला बळ मिळू शकतं.

तांदूळ आणि फायबरयुक्त भात

तांदूळ किंवा ब्राऊन राइस यासारखे फायबरयुक्त भात कोलेस्ट्रॉल नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करू शकतात. यात असलेलं फायबर रक्तातील खराब कोलेस्ट्रॉल (LDL) कमी करण्यास आणि चांगलं कोलेस्ट्रॉल (HDL) वाढवण्यास उपयुक्त ठरतं. तसेच, याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असल्याने रक्तातील साखरेची पातळी स्थिर राहते, ज्यामुळे हृदयाच्या आरोग्याला फायदा होतो.

भात खाताना काय काळजी घ्यावी?

• प्रमाण नियंत्रित ठेवा: भात खाताना त्याचं प्रमाण मर्यादित ठेवा. एका वेळी एक छोटी वाटी भात पुरेसा आहे.
• सोबतीचा आहार निवडा: भातासोबत तेलकट, तळलेले पदार्थ किंवा मांसाहारी पदार्थ टाळा. त्याऐवजी डाळ, भाज्या आणि सलाड यांचा समावेश करा.
• फायबर वाढवा: तांदूळ किंवा लाल भात निवडा, ज्यामुळे फायबरचं प्रमाण वाढेल आणि कोलेस्ट्रॉल नियंत्रित राहील.
• प्रक्रिया टाळा: शक्यतो कमी प्रक्रिया केलेला भात निवडा, ज्यामुळे पोषक तत्त्वांचा लाभ मिळेल.
• व्यायाम करा: नियमित व्यायामामुळे कोलेस्ट्रॉल नियंत्रणात राहण्यास मदत होते. भात खाल्ल्यानंतर चालणे किंवा हलका व्यायाम करा.

तज्ज्ञांचं मत

न्यूट्रिशनिस्ट आणि हृदयरोगतज्ज्ञांच्या मते, भात स्वतःहून कोलेस्ट्रॉल वाढवत नाही. मात्र, तुमच्या एकूण आहाराची गुणवत्ता, जीवनशैली आणि भात खाण्याची पद्धत याचा कोलेस्ट्रॉलवर परिणाम होतो. जर तुम्ही संतुलित आहार घेत असाल, नियमित व्यायाम करत असाल आणि फायबरयुक्त भात निवडत असाल, तर भात खाण्यामुळे कोलेस्ट्रॉल वाढण्याची शक्यता कमी आहे.