अणुऊर्जेला प्रोत्साहन देण्यासाठी अनोखा उपक्रम; शास्त्रज्ञांची 1700 किमी लांबीची सायकल रॅली

दिल्ली : अणुऊर्जेला(nuclear energy) प्रोत्साहन देण्यासाठी भाभा अणुसंशोधन केंद्राच्या (BARC) वरिष्ठ शास्त्रज्ञांनी( scientists) पुढाकार घेत अनोखा उपक्रम राबवला आहे. BARC च्या शास्त्रज्ञांनी दिल्लीच्या इंडिया गेटपासून मुंबईच्या गेटवे ऑफ इंडियापर्यंत 1700 किमी सायक्लोथॉनला सुरुवात केली आहे. 23 ऑगस्ट 2022 रोजी मुंबईच्या गेटवे ऑफ इंडिया येथे या सायक्लोथॉनची सांगता होणार आहे. या सायक्लोथॉनमध्ये सहभागी झालेला अणुशास्त्रज्ञ सायकलस्वारांचा ग्रुप अणुऊर्जेबद्दल जनजागृती देखील करत आहे.
ही सायक्लोथॉन एक थीमवर आधारीत आहे.

विशेष काय आहे?

सायक्लोथॉनमध्ये भाभा अणुसंशोधन केंद्र (BARC) मधील वरिष्ठ शास्त्रज्ञांचा समावेश आहे. हे अणुशास्त्रज्ञ सायकलस्वार लोकांमध्ये स्वच्छ, हरित आणि सुरक्षित विजेचा स्त्रोत म्हणून अणुऊर्जेबद्दल जागरूकता पसरवत आहेत. त्यामुळे सर्वसामान्यांना प्रोत्साहन मिळेल. या मोहिमेला साखळी प्रतिक्रिया असे नाव देण्यात आले आहे, जी आण्विक प्रतिक्रिया आणि चक्र या दोन्हीच्या मूलभूत भागांपासून प्रेरित आहे.

आण्विक आणि सायकल

अणुभट्टी आणि सायकल स्वच्छ, हिरवीगार आणि सुरक्षित असण्याच्या दृष्टीने समान आहेत. हवामान बदलाच्या आव्हानांना तोंड देण्यासाठी दोन्ही अपरिहार्य पर्याय आहेत. सायकल चालवण्यासारखी अणुऊर्जा ही सर्वात स्वच्छ, हिरवीगार आणि सुरक्षित आहे अशी यांच्या सायक्लोथॉनची थीम आहे.

अणुऊर्जा विभाग म्हणजे काय?

अणुऊर्जा विभाग (DAE) हा थेट पंतप्रधानांच्या अखत्यारीत आहे. हे अणुऊर्जा तंत्रज्ञान, कृषी, औषध, उद्योग आणि मूलभूत संशोधनातील रेडिएशन तंत्रज्ञानाच्या अनुप्रयोगांच्या विकासांवर भर देते. या विभागामध्ये 6 R&D केंद्रे, 5 PSUs, 3 औद्योगिक आणि 3 सेवा संस्थांचा समावेश आहे. अणु आणि संबंधित क्षेत्र, गणित आणि एक राष्ट्रीय संस्था (डीम्ड युनिव्हर्सिटी) मधील अतिरिक्त-म्युरल संशोधनाच्या प्रचार आणि निधीसाठी त्यांच्या अख्त्यारीत दोन मंडळे आहेत. हे मूलभूत विज्ञान, खगोलशास्त्र, खगोल भौतिकशास्त्र, कर्करोग संशोधन आणि शिक्षणामध्ये संशोधनात गुंतलेल्या आंतरराष्ट्रीय ख्यातीच्या दहा संस्थांना देखील सहाय्य करते. याच्या अंतर्गत एक शैक्षणिक समाज देखील आहे.

अणु उर्जा म्हणजे काय?

अणुऊर्जा वा अणुशक्ती अणु उर्जा म्हणजे परमाणु प्रतिक्रियांचा वापर म्हणजे उष्णता निर्माण करण्यासाठी अणु ऊर्जा सोडली जाते. ज्याचा वापर बहुतेक वेळा स्टीम टर्बाइनमध्ये अणु उर्जा प्रकल्पात वीज निर्मितीसाठी केला जातो. विभक्त विखंडन, विभक्त क्षय आणि विभक्त संलयन प्रतिक्रियांमधून विभक्त शक्ती मिळविली जाऊ शकते.