कुत्र्याला रेबीजचं लसीकरण किती वेळा करावे? तज्ज्ञांकडून जाणून घ्या…

Rabies Vaccination: रेबीज हा एक गंभीर विषाणूजन्य आजार आहे जो मानव आणि प्राण्यांसाठी घातक ठरू शकतो. अशा परिस्थितीत, पाळीव प्राण्यांना त्यांच्या सुरक्षिततेसाठी वेळेवर लसीकरण करणे खूप महत्वाचे आहे. कुत्र्यांना किती रेबीज इंजेक्शन्स घ्यावेत आणि त्यांची योग्य वेळ कोणती आहे ते जाणून घेऊया.

कुत्र्याला रेबीजचं लसीकरण किती वेळा करावे? तज्ज्ञांकडून जाणून घ्या...
कुत्र्याला रेबीजचं लसीकरण किती वेळा करावे? तज्ज्ञांकडून जाणून घ्या...
Image Credit source: TV9 Network/Small Door veterinary
| Edited By: | Updated on: Aug 13, 2025 | 4:15 PM

रेबीज हा एक प्राणघातक विषाणूजन्य आजार आहे जो संक्रमित प्राण्यांच्या चाव्याव्दारे, ओरखडे किंवा लाळेद्वारे मानव आणि प्राण्यांमध्ये पसरतो. हा विषाणू प्रामुख्याने मेंदू आणि मज्जासंस्थेवर परिणाम करतो. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, हा आजार कुत्रे, मांजरी, माकडे आणि कोल्ह्यांमुळे पसरतो, परंतु भारतात कुत्र्यांच्या चाव्याव्दारे संसर्गाचा धोका सर्वाधिक असतो. एकदा रेबीजची लक्षणे दिसू लागली की, त्यावर उपचार करणे जवळजवळ अशक्य होते, म्हणून वेळेवर प्रतिबंध करणे खूप महत्वाचे आहे. लसीकरण हा आजार रोखण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग आहे, मग तो मानव असो किंवा पाळीव प्राणी. रेबीज विषाणू शरीरात प्रवेश केल्यानंतर, तो स्नायू आणि नसांमधून मेंदूपर्यंत पोहोचतो.

सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये ताप, डोकेदुखी, अशक्तपणा, चिंता आणि अस्वस्थता यांचा समावेश आहे, परंतु जसजसे ते वाढत जाते तसतसे ते अर्धांगवायू, गोंधळ, झटके आणि कोमामध्ये येऊ शकते. मानवांमध्ये त्याचे परिणाम तीव्र असतात आणि संसर्गानंतर मृत्यूची शक्यता खूप जास्त असते. त्याचप्रमाणे, जर कुत्र्यांना वेळेवर रेबीज लसीकरण केले नाही तर ते स्वतःला संसर्गित करू शकतात आणि मानवांसाठी देखील धोका निर्माण करू शकतात.

पाळीव कुत्र्यांचे नियमित लसीकरण केवळ त्यांच्या सुरक्षिततेसाठी महत्त्वाचे नाही तर तुमच्या कुटुंबाच्या आणि शेजाऱ्यांच्या आरोग्यासाठी देखील आवश्यक आहे. तज्ञ स्पष्ट करतात की पाळीव कुत्र्यांना रेबीजपासून वाचवण्यासाठी योग्य लसीकरण वेळापत्रक पाळणे महत्वाचे आहे. सहसा, पिल्लांना 3-4 महिन्यांच्या वयात पहिली रेबीज लस दिली जाते. त्यानंतर, एक वर्षाच्या वयात बूस्टर डोस दिला जातो. त्यानंतर, दरवर्षी बूस्टर डोस घेणे आवश्यक आहे जेणेकरून त्यांची प्रतिकारशक्ती मजबूत राहील. जर कुत्र्याला आधीच लसीकरण केलेले नसेल, तर पशुवैद्य 3-4 आठवड्यांच्या अंतराने दोन डोस देण्याची शिफारस करू शकतात.

संसर्गाचा धोका कमी करण्यासाठी रस्त्यावरील कुत्र्यांनाही किमान एकदा तरी पकडून लसीकरण करावे. हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की लसीकरणासाठी फक्त मूळ लस आणि प्राण्यांच्या डॉक्टरांनी पुष्टी केलेली लसच वापरली पाहिजे. योग्य वेळी लसीकरण केल्याने तुमच्या पाळीव प्राण्याचे प्राण वाचतातच, शिवाय मानवांमध्ये रेबीजचा धोकाही बऱ्याच प्रमाणात कमी होतो.

या गोष्टी लक्षात ठेवा.

  • पिल्लाचे वय ३-४ महिन्यांचे झाल्यावर त्याला लसीकरण करावे.
  • दरवर्षी बूस्टर डोस घ्यायला विसरू नका.
  • लस फक्त प्राण्यांच्या डॉक्टरांकडूनच घ्या.
  • रस्त्यावरील कुत्र्यांच्या लसीकरणासाठी स्थानिक स्वयंसेवी संस्था किंवा महानगरपालिकेशी संपर्क साधा.
  • लसीकरणानंतर, कुत्र्याला २४ तास विश्रांती द्या आणि पुरेसे पाणी आणि अन्न द्या.
  • जर कुत्र्याला अशक्तपणा, ताप किंवा सुस्ती जाणवत असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा.