Chaitra Navratri 2023 : नवरात्रीचा तिसरा दिवस माता चंद्रघंटाला समर्पित, का मिळाले देवीला हे नाव?
चंद्रघंटा माता पापांचा नाश करते आणि राक्षसांना मारते अशा अशी धार्मीक मान्यता आहे . घंटाचा अर्थ कोणत्याही देवळाच्या घंटासारखाच असतो. ते कसे वाजवले जाते हे महत्त्वाचे नाही, ते नेहमी समान आवाज निर्माण करते.
मुंबई : आज नवरात्रीचा (Chaitra Navratri) तिसरा दिवस आहे. हा दिवस चंद्रघंटा (Chandraghanta) देवीला समर्पित आहे. चंद्रघंटा माता पापांचा नाश करते आणि राक्षसांना मारते अशा अशी धार्मीक मान्यता आहे . देवीच्या हातात तलवार, त्रिशूळ, धनुष्य आणि गदा आहे. देवीच्या माथ्यावर चंद्रकोर असल्याने देवीच्या तिसऱ्या रूपाला चंद्रघंटा म्हणून ओळखले जाते. माता आपल्या भक्तांच्या रक्षणासाठी सदैव तत्पर असते. त्यामुळे माता चंद्रघंटा भक्तांना प्रत्येक परिस्थितीत दुःखापासून मुक्त करते.त्याची उपासना केल्याने भक्ताला शौर्य आणि निर्भयपणा तसेच नम्र आणि सौम्य स्वभाव प्राप्त होतो.
अशी आहे पौराणिक कथा
जेव्हा असुरांचा प्रमुख महिषासुराने प्रचंड शक्ती प्राप्त करून देवतांचा पराभव केला आणि स्वर्गही काबीज केला, तेव्हा देवतांनी ब्रह्माजींना अशा ठिकाणी नेले जेथे विष्णूजी आणि शिवजी बसले होते. देवतांनी त्यांचा भूतकाळ सांगितल्यावर त्यांना खूप राग आला. त्रिदेवाच्या असीम शक्ती, उर्जा आणि तेजातून एक उर्जेचा किरण बाहेर आला, ज्याने विशाल देवीचे रूप धारण केले, त्यानंतर सर्वांनी तिला नमस्कार केला आणि महिषासुरापासून मुक्तीसाठी प्रार्थना केली. त्याच्या संमतीने सर्व देव-देवतांनी देवीला शस्त्रे दिली, नंतर देवराज इंद्राने आपली घंटा भेट दिली. घंटा स्वीकारल्याबरोबर देवीच्या मस्तकाच्या एका बाजूला अर्धचंद्राच्या रूपात दिसू लागले, तेव्हापासून देवीचे नाव चंद्रघंटा पडले. सोन्यासारखा तेजस्वी रंग शिवाय देवीला तीन डोळे आणि दहा हात आहेत. त्यांच्या हातात कमळ गदा, धनुष्य-बाण, त्रिशूल, खड्ग, खापर, चक्र इत्यादी शस्त्रे आहेत. सिंहावर स्वार झालेली देवी युद्धासाठी सज्ज आहे.
चंद्रघंटा या शब्दाचा अर्थ
चंद्र एखाद्या व्यक्तीच्या भावना, विचार बदलण्याचे प्रतीक आहे. जसा चंद्र कमी-जास्त होत राहतो, त्याचप्रमाणे आपल्या मनात नकारात्मक भावना येतात, आपल्याला निराश आणि अस्वस्थ वाटते. आपण काही मार्गांनी त्यांच्यापासून मुक्त होण्याचा अयशस्वी प्रयत्न करतो, कारण काही काळानंतर पुन्हा तेच विचार मनात येतात. घंटाचा अर्थ कोणत्याही देवळाच्या घंटासारखाच असतो. ते कसे वाजवले जाते हे महत्त्वाचे नाही, ते नेहमी समान आवाज निर्माण करते. त्याचप्रमाणे अव्यवस्थित मन विचारांमध्ये अडकते, परंतु जेव्हा आपण भगवंतावर लक्ष केंद्रित करतो तेव्हा दैवी शक्तींचा उदय होतो आणि हाच चंद्रघंटा या शब्दाचा अर्थही आहे.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)