Chanakya Niti : प्रत्येक व्यक्तीला एक नव्हे तर 5 आया असतात, जाणून घ्या कोण आहेत त्या?
Chanakya Niti: मातेचे स्थान सर्वोच्च आहे आणि सनातन संस्कृतीत मातेला (मदर्स डे 2025) देवतुल्य मानले जाते. परंतु आचार्य चाणक्य आपल्या नीतीमध्ये एका नव्हे तर पाच मातांबद्दल सांगतात.
आज 11 मे 2025 रोजी मदर्स डे म्हणजेच मातृदिन साजरा केला जात आहे. मदर्स डे म्हणजे मातेचा दिन. खरे तर मातेसाठी कोणता एक दिवस असतो, प्रत्येक दिवसच मातेचा असतो. परंतु मातेच्या ममता, प्रेम, समर्पण आणि सन्मानासाठी मे महिन्याच्या दुसऱ्या रविवारी मदर्स डे साजरा केला जातो.
शास्त्रांमध्ये मातेला ‘मातृ देवो भव:’ म्हणजेच देवांपेक्षाही उच्च स्थान प्राप्त आहे. जगभरात एकमेव माता अशी आहे, जिचा पदर आपल्या मुलांसाठी कधीच कमी पडत नाही. परंतु आचार्य चाणक्य एका नव्हे तर पाच मातांचा उल्लेख करतात. चाणक्य यांच्या मते, प्रत्येक व्यक्तीची एक नव्हे तर पाच माता असतात. चला जाणून घेऊया कोण आहेत या पाच माता.
राजपत्नी गुरोः पत्नी मित्र पत्नी तथैव च।
पत्नी माता स्वमाता च पञ्चैता मातरः स्मृता।।
या श्लोकात चाणक्य यांनी जन्म देणाऱ्या मातेसह पाच प्रकारच्या मातांबद्दल सांगितले आहे, त्या अशा:
1. राजाची पत्नी: ज्या राज्यात प्रजेच्या पालनाची जबाबदारी राजा किंवा शासकावर असते, तो राजा किंवा शासक पित्यासमान असतो आणि त्याची पत्नी मातेसमान. म्हणून प्रत्येकाने आपल्या राज्यातील राजा किंवा शासकाच्या पत्नीला मातेसमान सन्मान द्यावा.
2. गुरूची पत्नी: गुरूची तुलना पित्यासमान केली जाते, जो आपल्या शिष्याला शिक्षणाचे गुण देऊन शिष्टाचार शिकवतो आणि जीवनात यशाचा मार्ग दाखवतो. चाणक्य यांच्या मते, गुरूच्या पत्नीला मातेसमान आदर-सन्मान द्यावा.
3. मित्राची किंवा भावाची पत्नी: भाऊ आणि मित्राच्या पत्नीला नात्यात वहिनी किंवा भाभी म्हणतात. शास्त्रांनुसार, वहिनीचे स्थानही मातेसमान आहे. म्हणून प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या भाऊ आणि मित्राच्या पत्नीला मातेसमान सन्मान द्यावा.
4. सासू: पती किंवा पत्नीची माता, जी नात्यात सासू असते, तीही जन्म देणाऱ्या मातेहून कमी नाही. म्हणून सासूलाही मातेसमान प्रेम, आदर आणि सन्मान द्यावा.
5. जन्म देणारी माता: शेवटची आणि पाचवी माता ती, जिच्यामुळे व्यक्तीचे अस्तित्व निश्चित होते. जी व्यक्तीला ध्येयापर्यंत पोहोचण्यासाठी योग्य मार्ग दाखवते. चाणक्य यांच्या मते, अशी माता नेहमी पूजनीय आहे आणि तिचा नेहमी सन्मान करावा.
( डिस्क्लेमर : ही माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करत नाही, अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)
