Azadi Ka Amrit Mahotsav : गनिमी काव्यात तरबेज ! राणी लक्ष्मीबाईच्या मृत्यूनंतरही तात्या टोपेंनी संघर्ष सुरूच ठेवून स्वातंत्र्ययुद्धात इंग्रजांना सळो की पळो करुन सोडले

| Updated on: Aug 02, 2022 | 7:13 PM

ग्वाल्हेरमध्ये राणी लक्ष्मीबाईच्या मृत्यूनंतरही तात्या टोपे यांनी आपला संघर्ष सुरूच ठेवला अनेक छोटे-छोटे हल्ले करून टोपे यांनी इंग्रजांचे मोठे नुकसान केले. त्यांना जेरबंद करण्यासाठी इंग्रजांनी खूप प्रयत्न केले. पण त्यांना यश आले नाही. अखेर नरवारच्या राजाने तात्या टोपे यांचा विश्वासघात केला आणि शिवपुरीच्या पाडळ जंगलात झोपलेले असताना त्यांना अटक करण्यात आली. त्याच्यावर खटला चालवला गेला आणि 15 एप्रिल 1859 रोजी त्यांना फाशी देण्यात आली.

Azadi Ka Amrit Mahotsav : गनिमी काव्यात तरबेज ! राणी लक्ष्मीबाईच्या मृत्यूनंतरही तात्या टोपेंनी संघर्ष सुरूच ठेवून स्वातंत्र्ययुद्धात इंग्रजांना सळो की पळो करुन सोडले
Follow us on

राणी लक्ष्मीबाईच्या मृत्यूनंतरही ग्वाल्हेरमध्ये स्वातंत्र्य लढा सुरुच राहिला. राणी लक्ष्मीबाईच्या(Rani Lakshmibai) मृत्यूनंतर हा लढा सुरु ठेवला तो स्वातंत्र्यसेनानी तात्या टोपे(Tatya Tope) यांनी. ते गनिमी काव्यात तरबेज होते. गनिमी काव्याने छोटे छोटे हल्ले करून त्यांनी इंग्रजांचे बरेच नुकसान केले. स्वातंत्र्ययुद्धात(war of independence) त्यांनी इंग्रजांना(British) सळो की पळो करुन सोडले होते. यामुळे स्वातंत्र्ययुद्धाचा अभ्यास करत असताना इचिहासाची पाने चाळली असता तात्या टोपे यांचा संघर्ष अत्यंत लक्षवेधी असाच म्हणावा लागेल. स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवा निमित्ताने(Azadi Ka Amrit Mahotsav) भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यात बलिदान देणाऱ्या आणि योगदान देणाऱ्या स्वातंत्र्य सैनिकांच्या पराक्रमी कार्याचा tv9 मराठीने घेतलेला हा आढावा

तात्या टोपे हे गनिमी काव्यात अर्थात गोरिल्ला युद्धात निष्णात होते, पहिल्या स्वातंत्र्यलढ्यात सेनापती म्हणून त्यांनी अनेकवेळा इंग्रजांना चांगलेच जायबंदी केले. ग्वाल्हेरमध्ये राणी लक्ष्मीबाईच्या मृत्यूनंतरही तात्या टोपे यांनी आपला संघर्ष सुरूच ठेवला आणि ब्रिटिशांशी गनिमी काव्याने युद्ध लढण्यास सुरुवात केली. ते गनिमी काव्यात निपुण होते, अशा परिस्थितीत त्यांनी छोटे छोटे हल्ले करून त्यांनी इंग्रजांचे बरेच नुकसान केले.

पहिल्या स्वातंत्र्यलढ्यात इंग्रजांविरुद्धच्या लढ्याचे सेनापती

मेरठमधून पेटलेली क्रांतीची ठिणगी लवकरच संपूर्ण उत्तर भारतात पसरली आणि ज्योत बनली. त्या वैभवशाली स्वातंत्र्ययुद्धात बहादूर शाह जफर, झाशीची राणी लक्ष्मीबाई, नानासाहेब पेशवे आणि इतर क्रांतिकारकांनी इंग्रजांशी प्राणपणाने लढा दिला. एक एक करून सर्वजण निघून जात राहिले, काहींना हौतात्म्य मिळाले, काहींना तुरुंगवास भोगावा लागला, काहींना देशातूनच हद्दपार करण्यात आले. असे असतानाही एका शूर योद्ध्याने इंग्रजांविरुद्ध आपला संघर्ष सुरूच ठेवला, हा वीर दुसरा कोणी नसून तात्या टोपे होते. जे पहिल्या स्वातंत्र्यलढ्यात इंग्रजांविरुद्धच्या लढ्याचे सेनापती होते, लष्करी शक्ती नसताना त्यांनी गोरिल्ला युद्धाचा अवलंब केला. आणि सतत ब्रिटीशांना चकमा देत आहेत. Tv9 च्या या खास मालिकेत, आज आम्ही त्याच तेजस्वी योद्ध्याच्या शौर्याचा आणि आत्म्याचा परिचय करून देत आहोत.

महाराष्ट्रात जन्म झाला

थोर सेनानी तात्या टोपे यांचा जन्म 1814 मध्ये महाराष्ट्रातील पाटोदा जिल्ह्यातील येवला गावात झाला. त्यांचे पूर्ण नाव रामचंद्र पांडुरंग येवलकर होते. त्यांचे वडिल पांडुरंग हे पेशवा बाजीराव द्वितीय यांच्या दरबारी कार्यरत होते. तर आईचे नाव रुक्मिणीबाई होते. ते चार वर्षांचे असताना त्यांचे वडील पेशवा बाजीराव द्वितीय यांच्यासोबत बिथूर येथे स्थायिक झाले. यानंतर त्यांना ‘टोपे’ असे टोपणनाव मिळाले

असे मिळाले ‘टोपे’ हे टोपणनाव

रामचंद्र पांडुरंग यांना तात्या म्हणून संबोधले जायचे, ते शूर असण्याबरोबरच बौद्धिकदृष्ट्याही खूप बलवान होते. त्यांनी जे काही काम केले ते मोठ्या कष्टाने आणि झोकून देऊन पूर्ण केले. पेशवे बाजीराव त्यांच्या समर्पणावर खूप खूश होते म्हणूनच त्यांना हे काम सोपवण्यात आले. बिथूर किल्ल्याचा लेखक. हे कामही त्यांनी चोख बजावले. यावर खूश होऊन पेशव्यांनी त्यांना त्यांची एक रत्नजडित टोपी बक्षीस म्हणून दिली. यानंतर रामचंद्र पांडुरंग यांना तात्या टोपे म्हटले जाऊ लागले.

नाना साहेबांनी जनरल केले

पेशवा बाजीरावांच्या मृत्यूनंतर नानासाहेबांनी तात्या टोपे यांची सेनापती म्हणून नियुक्ती केली. हा तो काळ होता जेव्हा इंग्रजांनी नानारावांना पेशवेपद देण्यास नकार दिला आणि पेशवे बाजीराव द्वितीय यांना दिलेली पेन्शनही नाकारली. त्यामुळे नानासाहेब संतापले आणि त्यांनी इंग्रजांविरुद्ध संघर्षाची तयारी केली. रणनीती तयार करण्याची जबाबदारी तात्या टोपे यांच्यावर होती.

कानपूरमध्ये इंग्रजांशी संघर्ष

1857 च्या पहिल्या स्वातंत्र्यलढ्यात क्रांतीची ज्योत कानपूरला पोहोचली तेव्हा नाना साहेबांसह तात्या टोपे यांनी इंग्रजांशी प्राणपणाने लढा दिला. तेथील क्रांतिकारकांना एकत्र आणण्याचे काम नानासाहेब आणि तात्या टोपे यांचे होते. कानपूर इंग्रजांपासून मुक्त झाले, जरी नंतर इंग्रजांनी कानपूर पुन्हा ताब्यात घेतले.

राणी लक्ष्मीबाई सोबत इंग्रजांशी लढले

जेव्हा इंग्रजांनी झाशीच्या किल्ल्यावर हल्ला केला तेव्हा झाशीची राणी कठोरपणे लढली. परंतु फसवणुकीला बळी पडल्यानंतर तिच्या विश्वासू साथीदारांनी तिला काल्पीच्या दिशेने जाण्याचा सल्ला दिला. येथे तात्या टोपे यांनी त्यांना साथ दिली आणि कोच येथील इंग्रजांशी झालेल्या भीषण लढाईत इंग्रजांसमोर उभे राहिले. मात्र, इंग्रजांचा विजय पाहून राणी लक्ष्मीबाई आणि तात्या टोपे ग्वाल्हेरला निघून गेले आणि इथे पुन्हा इंग्रजांशी युद्ध झाले.

शिवपुरीच्या पाडळ जंगलात झोपलेले तात्या टोपेंनी अटक केली

ग्वाल्हेरमध्ये राणी लक्ष्मीबाईच्या मृत्यूनंतरही तात्या टोपे यांनी आपला संघर्ष सुरूच ठेवला अनेक छोटे-छोटे हल्ले करून टोपे यांनी इंग्रजांचे मोठे नुकसान केले. त्यांना जेरबंद करण्यासाठी इंग्रजांनी खूप प्रयत्न केले. पण त्यांना यश आले नाही. अखेर नरवारच्या राजाने तात्या टोपे यांचा विश्वासघात केला आणि शिवपुरीच्या पाडळ जंगलात झोपलेले असताना त्यांना अटक करण्यात आली. त्याच्यावर खटला चालवला गेला आणि 15 एप्रिल 1859 रोजी त्यांना फाशी देण्यात आली.