हिवाळ्यात शरीरासाठी लोणचं घातक आहे का? काय सांगतात आयुर्वेद तज्ज्ञ

हिवाळ्याच्या काळात बरेच लोक लोणचे खातात. ते त्यांच्या जेवणाची चव वाढवते. आंब्याचे लोणचे सहसा उन्हाळ्यात बनवले जाते. हिवाळ्यात गाजर, मुळा, कोबी आणि आवळा लोणचे लोकप्रिय असतात. बरेच लोक ते वर्षभर साठवतात. ते भारतीय जेवणाचा अविभाज्य भाग मानले जाते.

हिवाळ्यात शरीरासाठी लोणचं घातक आहे का? काय सांगतात आयुर्वेद तज्ज्ञ
लोणचे
| Updated on: Nov 13, 2025 | 3:51 PM

वरण – भात असेल तर लोणचे अनेकांना लागते.. जेवणासोबत तोंडी लावायला लोणचे असेल तर जेवणाची चव आणखी वाढते.. पण हिवाळ्यात अनेकांना लोणचं खायला प्रचंड आवडते.. बाजारात अनेक प्रकारचे लोणचे मिळतात. पण अनेक जण घरात लोणचं तयार करतात…  हिवाळ्यात गाजर, मुळा, कोबी आणि आवळा यांचे लोणचे लोकप्रिय असतात. बरेच लोक ते वर्षभर साठवतात. ते भारतीय जेवणाचा अविभाज्य भाग मानले जाते.
ते तयार करण्यासाठी, भाज्या धुऊन, चिरून आणि उन्हात वाळवल्या जातात. नंतर विविध मसाले बारीक करून त्यात तेल घालले जाते. नंतर त्यांना योग्य चव येण्यासाठी उन्हात ठेवले जाते.

घरगुती लोणचे केवळ जेवणात चवच आणत नाही तर आरोग्यासाठीही फायदेशीर असते. योग्य आणि मध्यम प्रमाणात खाल्ल्यास ते शरीराला अनेक पोषक तत्वे प्रदान करू शकतात. याबद्दल तज्ज्ञांचे काय म्हणणे आहे ते जाणून घेऊ…

तज्ज्ञ काय म्हणतात?: जयपूर येथील आयुर्वेद तज्ज्ञ किरण गुप्ता म्हणतात, लोणचे खाल्ल्याने शरीराला व्हिटॅमिन बी 12 मिळते.  लोणचे खाल्ल्याने रोगप्रतिकारक शक्ती सुधारते. त्यात मोहरीचे दाणे म्हणजेच राई, मेथीचे दाणे आणि इतर अनेक मसाले वापरले जातात. हे आपल्या शरीरासाठी फायदेशीर मानले जाते. लोणचे खाणे पचनसंस्थेसाठी देखील चांगले मानले जाते.

लोणचे खाणे कोणी टाळावे?: लोणचे मर्यादित प्रमाणात खाल्ले तरच फायदेशीर ठरते. पण, काही वैद्यकीय परिस्थितींमध्ये लोणचे खाल्ल्याने आरोग्यावर प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतात. शरीरात पित्ताचे प्रमाण वाढल्यास लोणचे टाळावे असे तज्ज्ञांचे मत आहे.

याव्यतिरिक्त, अतिसार, उलट्या, छातीत जळजळ आणि आम्लपित्त यासारख्या समस्या असलेल्यांनी देखील लोणचे खाणे टाळावे. रक्तदाब, मधुमेह, यकृत, हृदय किंवा मूत्रपिंडाच्या समस्या असलेल्यांनी देखील लोणचे टाळावे. गर्भवती महिला आणि लहान मुलांनी देखील लोणचे टाळावे.

प्रत्येकाने मर्यादित प्रमाणात लोणचे खावे. ते भरपूर मीठ, तेल आणि मसाल्यांनी बनवले जाते. म्हणून, जास्त लोणचे खाल्ल्याने उच्च कोलेस्ट्रॉल किंवा उच्च रक्तदाबाचा धोका वाढू शकतो. ज्या लोकांना अ‍ॅसिडिटीचा त्रास आहे त्यांच्यासाठी जास्त लोणचे खाल्ल्याने या समस्या वाढू शकतात.

तुम्ही घरीच लोणचे बनवा…

बहुतेक लोक बाजारातून लोणचे खरेदी करतात. पण ते बनवण्यासाठी काय वापरले जाते हे आपल्याला माहिती नसते…. बाजारात बनवल्या जाणाऱ्या लोणच्यामध्ये काय असते. त्याचे शेल्फ लाइफ वाढवण्यासाठी प्रिझर्व्हेटिव्ह्ज देखील जोडले जाऊ शकतात. म्हणून दर्जेदार घटक वापरून घरी लोणचे बनवण्याचा प्रयत्न करा. हे तुमच्यासाठी अधिक फायदेशीर ठरू शकते.