नवीन सरकार स्थापन होताच पंतप्रधान या देशांना देणार भेट, पाहा कोणत्या देशांचा समावेश

सध्या संपूर्ण जगाच्या नजरा ४ जून रोजी जाहीर होणाऱ्या निवडणुकीच्या निकालाकडे लागल्या आहेत. निकाल जाहीर होताच भारतात नवीन सरकार स्थापनेची प्रक्रिया सुरू होईल. ४ जूनला जर कोणत्याही पक्षाला बहुमत मिळालं तर नवीन सरकारचा 8 जून रोजी शपथविधी होईल अशी अपेक्षा आहे. दुसरीकडे निवडणूक प्रचार संपल्यानंतर जो कोणी पंतप्रधान होईल. त्यांच्यासाठी यासाठी पुढील काही महिने अत्यंत व्यस्त असणार आहेत. कारण त्यांना देशातच नव्हे तर परदेशातही अनेक आव्हानांना सामोरे जावे लागणार आहे. त्यांच्या परदेश दौऱ्यांचे वेळापत्रकही अत्यंत महत्त्वाचे असणार आहे.

परराष्ट्र मंत्रालयातील सूत्रांचे माहितीनुसार, गेल्या 10 वर्षांत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भारताची प्रतिमा मजबूत करण्यावर अधिक भर दिला आहे. जवळपास संपूर्ण जग पंतप्रधान मोदींच्या परराष्ट्र धोरणाने प्रभावित झाले आहे. देशातच नाही तर परदेशातही पीएम मोदींची प्रतिमा मजबूत नेता अशी आहे. त्यानंतर मोदींच्या नेतृत्वाखाली जी२० चे आयोजन करण्यात आले. ज्यामुळे भारत हा येत्या काळात ग्लोबल साउथचा नेता म्हणून उद्यास येणार आहे. G20 च्या यजमानपदाची धुरा यशस्वीपणे पार पाडल्यानंतर भारताची शान आणखी वाढली आहे. पीएम मोदींच्या 10 वर्षांच्या कार्यकाळात भारतीय परराष्ट्र विभाग क्वचितच विश्रांती घेऊ शकला असेल.

इटली स्वागतासाठी उत्सूक

परराष्ट्र मंत्रालयातील सूत्रांचे म्हणणे आहे की, नवीन सरकार स्थापनेनंतर पुढचे काही महिने नव्या पंतप्रधानांसाठी थोडे व्यस्त असणार आहेत कारण नव्या पंतप्रधानांना काही परदेश दौरे करावे लागणार आहेत. नवीन पंतप्रधानांना यावर्षी आठ अनिवार्य परदेश दौरे करणार असल्याची माहिती सूत्रांनी दिली आहे. पंतप्रधान मोदींनी यंदाच्या निवडणुकीआधी यापैकी दोन दौरे पूर्ण केले आहेत. ज्यामध्ये यूएई-कतार आणि भूतान या दौऱ्यांचा समावेश आहे. त्यानंतर भारतीय पंतप्रधानांनी पहिली भेट इटलीची असू शकते. कारण यावर्षी 13 ते 15 जून दरम्यान इटलीमध्ये G7 देशांचे आयोजन करत आहे. इटलीच्या पंतप्रधान जॉर्जिया मेलोनी यांनी स्वतः पंतप्रधान मोदींना एप्रिलच्या अखेरीस इटलीला भेट देण्याचे निमंत्रण दिले होते. मोदी पुन्हा देशाचे पंतप्रधान झाले तर ते इटलीला भेट देऊ शकतात. जॉर्जिया मेलोनी आणि पंतप्रधान मोदी यांच्यातील केमिस्ट्रीही खूप चर्चेचा विषय ठरली आहे.

युक्रेनमधील शांततेबाबत बैठक

सूत्रांच्या माहितीनुसार, इटलीनंतर पंतप्रधानांचा स्वित्झर्लंड दौरा असू शकतो. 15 ते 16 जून या कालावधीत स्वित्झर्लंडमधील बर्गनस्टॉक येथे ‘समिट ऑफ पीस इन युक्रेन’ आयोजित केले जात आहे, त्यासाठी भारताला औपचारिक निमंत्रण मिळाले आहे. युक्रेनमध्ये शाश्वत शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी देशांच्या प्रमुखांना भेटणे आणि एकमत निर्माण करणे हा याचा उद्देश आहे. भारताने रशिया-युक्रेन संघर्षासाठी शांततेला नेहमीच पाठिंबा दिला आहे, खुद्द पंतप्रधान मोदी म्हणाले की, “हे युद्धाचे युग नाही” आणि संवाद आणि मुत्सद्देगिरीच्या माध्यमातून शांतता प्रक्रियेवर भर दिला. मात्र, या दोन्ही महत्त्वाच्या घटना असून त्यात भारताचे प्रतिनिधित्व व्हायला हवे, असे सूत्रांनी सांगितले. नवे सरकार आल्यानंतरच याबाबत कोणताही निर्णय घेतला जाईल.

SCO मध्ये उपस्थिती आवश्यक आहे

सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सध्या कझाकिस्तानमध्ये शांघाय कोऑपरेशन ऑर्गनायझेशन (SCO) ची बैठक सुरू आहे. त्यापैकी एससीओ परराष्ट्र मंत्री, संरक्षण मंत्री आणि पर्यावरण मंत्र्यांच्या परिषदेची अस्ताना येथे बैठक झाली, ज्यामध्ये परराष्ट्र मंत्री, संरक्षण मंत्रालयातील सचिव (आर्थिक संबंध) डम्मू रवी आणि संरक्षण सचिव यांच्या जागी गिरीधर अरमान सहभागी झाले आहेत. SCO प्रमुखांची राज्य परिषदेची बैठक जुलैच्या पहिल्या आठवड्यात होणार आहे. या बैठकीला भारताच्या पंतप्रधानांची उपस्थिती आवश्यक असेल.

ऑक्टोबरमध्ये ब्रिक्स शिखर परिषद

22 ते 24 ऑक्टोबर 2024 या कालावधीत रशियामध्ये 16 वी ब्रिक्स शिखर परिषद होणार आहे. यामध्ये ब्राझील व्यतिरिक्त रशिया, भारत, चीन, दक्षिण आफ्रिका हे देशही सहभागी होणार आहेत. गेल्या वर्षी इजिप्त, इथियोपिया, इराण, सौदी अरेबिया आणि यूएई हे नवीन सदस्य झाले. त्यानंतर त्यांची एकूण संख्या 10 झाली आहे. या सर्व देशांचे राष्ट्रप्रमुख या शिखर परिषदेत सहभागी होणार आहेत. यानंतर 18-19 नोव्हेंबर रोजी ब्राझीलमधील रिओ डी जनेरियो येथे G20 लीडर्स समिट होणार आहे. भारतासह 19 देशांचे राष्ट्रप्रमुख यात सहभागी होणार आहेत. गेल्या वर्षी भारताने G20 परिषदेचे आयोजन केले होते.

पंतप्रधान टोकियोला जाऊ शकतात

भारत-आफ्रिका शिखर परिषद यावर्षी इथिओपियामध्ये होणार आहे, ज्याचे अध्यक्ष भारताचे पंतप्रधान असतील. भारत आणि आफ्रिकन देशांमधील संबंधांच्या दृष्टीने ही शिखर परिषद अत्यंत महत्त्वाची आहे. जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा यांच्यासोबत वार्षिक शिखर परिषदेत सहभागी होण्यासाठी देशाचे पंतप्रधान या वर्षाच्या शेवटी टोकियोला जाण्याची योजना देखील प्रस्तावित आहे. या शिखर परिषदेला पंतप्रधान उपस्थित राहण्याची शक्यता आहे. याशिवाय, ‘समिट ऑफ द फ्युचर’ अंतर्गत 22-23 सप्टेंबर 2024 रोजी संयुक्त राष्ट्रांमध्ये एक शिखर परिषदही होणार आहे. यामध्ये भारतालाही आमंत्रित करण्यात आले आहे. त्याचे महत्त्व लक्षात घेऊन पंतप्रधान यात सहभागी होतील, अशी अपेक्षा आहे.

पंतप्रधान मोदींचे 10 वर्षात 77 परदेश दौरे

2024 च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी दोन परदेश दौरे केले आहेत. ज्यामध्ये त्यांनी 22-23 मार्च रोजी भूतानला भेट दिली होती. त्यापूर्वी 13 फेब्रुवारी ते 15 फेब्रुवारीदरम्यान तो यूएई आणि कतारच्या दौऱ्यावर होते. 2023 मध्ये त्यांनी सहा परदेश दौरे केले होते. त्यांच्या 10 वर्षांच्या कार्यकाळात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 66 देशांचे 77 परदेश दौरे केले. त्याच्या आधी डॉ. मनमोहन सिंग यांनी 73 परदेश दौरे केले होते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी इतर कोणत्याही भारतीय पंतप्रधानांपेक्षा जास्त काम केले आहे.