
मुंबई : प्रत्येक महिन्यात दोन चतुर्थी तिथी असतात. एक कृष्ण पक्षात आणि दुसरा शुक्ल पक्षात. सध्या कार्तिक महिना सुरू आहे. कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्थी ही गणाधिप संकष्टी चतुर्थी म्हणून ओळखली जाते. यावेळी गणाधिप संकष्टी चतुर्थी (Sankashti Chaturthi) व्रत 30 नोव्हेंबरला आहे. या दिवशी चतुर्थी व्रत पाळले जाते आणि गणपतीची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की या दिवशी श्रीगणेशाची पूजा केल्याने जीवनातील सर्व समस्या दूर होतात. तसेच व्यक्तीला सुख-समृद्धीचे आशीर्वाद प्राप्त होतात. अशा परिस्थितीत गणाधिप संकष्टी चतुर्थीच्या पूजेचा शुभ मुहूर्त आणि व्रताचे नियम जाणून घेऊया.
कार्तिक महिन्यातील संकष्टी चतुर्थीचे व्रत 30 नोव्हेंबर 2023, गुरुवार रोजी पाळले जात आहे. या दिवशी सूर्योदयापूर्वी स्नान करून उपवास सुरू होतो. त्यानंतर संध्याकाळी गणेशाची पूजा करून चंद्र देवाला अर्घ्य देऊन उपवास सोडला जातो.
श्रीगणेशाच्या पूजेची वेळ – सकाळी 06:55 ते 08:13 पर्यंत
संध्याकाळची वेळ – 04:05 ते 07:05 पर्यंत
संकष्टी चतुर्थीच्या दिवशी चंद्राच्या पूजेलाही महत्त्व आहे. चंद्राला अर्घ्य अर्पण केल्यावरच चतुर्थीची उपासना व व्रत सफल होते. चंद्रोदय 30 नोव्हेंबर रोजी संध्याकाळी 07:54 वाजता होईल. यानंतर तुम्ही चंद्राची पूजा करू शकता.
संकष्टी चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी सर्वप्रथम उठून स्नान करावे.
या दिवशी लाल रंगाचे कपडे परिधान करून पूजा करावी.
पूजा करताना आपले तोंड पूर्वेकडे किंवा उत्तरेकडे ठेवावे.
देवाला स्वच्छ आसनावर किंवा स्टूलवर बसवावे.
देवाच्या मूर्ती किंवा चित्रासमोर हलका अगरबत्ती लावा.
ओम गणेशाय नमः किंवा ओम गं गणपतये नमः चा जप करा.
पूजेनंतर तिळापासून बनवलेले लाडू किंवा मिठाई देवाला अर्पण करा.
व्रत कथा वाचून आणि चंद्र पाहून संध्याकाळी उपवास सोडा.
व्रत पूर्ण केल्यानंतर दान करा.
जे गणाधिप संकष्टी चतुर्थीचे व्रत करतात, त्यांनी ब्रह्म मुहूर्तावर उठून स्नान करणे बंधनकारक आहे.
आंघोळ वगैरे झाल्यावर स्वच्छ कपडे घालावेत.
त्यानंतर पूजास्थळी जाऊन व्रताची शपथ घ्या.
या दिवशी व्रत करताना ब्रह्मचर्य व्रत पाळावे.
चुकूनही मांस, मद्य यांसारखे तामसिक अन्न सेवन करू नये.
रागावर नियंत्रण ठेवा आणि स्वतःवर नियंत्रण ठेवा.
गणाधिप संकष्टी चतुर्थीच्या दिवशी श्री गणेशाच्या मंत्रोच्चारांसह श्री गणेश स्तोत्राचे पठणही करावे.
अर्घ्य अर्पण करून गणाधिप संकष्टी चतुर्थीचे व्रत चंद्रोदयानंतरच मोडावे.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)