फिनटेक फर्ममध्ये घाटा कमी… मॅक्वेरीने पेटीएमचं टार्गेट प्राइस ठेवलं 730 रुपये; शेअर बाजारात काय घडलं?

इन्व्हेस्टमेंट रिसर्च फर्म मॅक्वेरी कंपनीने सार्वजनिक लिस्टिंग नंतर पेटीएमच्या कामगिरीबाबत कठोर पावलं उचलली होती. या कंपनीने आता पूर्वीच्या धोरणापेक्षा आता वेगळं धोरणं अवलंबलं आहे. पेटीएमने आपली टार्गेट प्राइस 325 वरून 730 रुपये ठेवली आहे. त्यामुळे आता शेअर मार्केटमध्ये बऱ्याच घडामोडी घडण्याच्या शक्यता नाकारता येत नाही. I कंपनीने Q3 आय परिणामानंतर एका रिपोर्टमध्ये मॅक्वेरीने सरव मोर्चांवर मजबूत जीत असं अहवाल जारी केला होता. पेटीएमने प्रभावशाली Q3च्या सर्व अंदाजांना मोडीत काढत ही कामगिरी केली होती. कंपनीने Q2 FY25 साठी 1,828 कोटी रुपयांचं परिचालन महसूल नोंद केला आहे. ही 10 टक्क्यांची वाड आहे. ESOP च्या आधी EBITDA तिमाही-दर-तिमाही (QoQ) मध्ये 145 कोटी रुपयांची उल्लेखनीय सुधारणा झाली आहे, ती कमी होऊन 41 कोटी झाली आहे.

आधी काय घडलं?

मॅक्वेरीने पेटीएमच्या सुरुवातीच्या मूल्य पूर्वानुमानांना योग्य पद्धतीने सादर केलं होतं. त्यामुळे विश्लेषणानंतर आयपीओनंतर फर्मच्या महसूल आणि घाट्याचा अंदाज चुकीचा असल्याचं स्पष्ट झालं आहे. वैश्विक फिनटेकच्या किंमती 2021मध्ये 2022च्या मध्यापर्यंत 60-80 टक्क्याने पडल्या होत्या. सुरुवातीला मॅक्वेरीने, आर्थिक वर्ष 21-26 च्या दरम्यान देय महसूल CAGR 4 टक्क्याहून अधिक होणार नाही, तर आर्थिक वर्ष 2024मध्ये देय महसूल 22 बिलियन रुपये राहण्याचा अंदाज आहे.

या पूर्व अंदाजाच्या तुलनेत कंपनीने आर्थिक वर्ष 21-24च्या दरम्यान 33 टक्के सीएजीआरहून अधिक यश संपादित केलं. आर्थिक वर्ष 2024मध्ये वास्तविक देय महसूल 62 बिलियन रुपये सांगितला गेला होता. गेल्या फेब्रुवारीमध्ये ब्रोकरेज फर्मने पेटीएम अस्तित्वासाठी संघर्ष करत असल्याचा टीकात्मक रिपोर्ट जारी केला होता. पेटीएमसाठी ही अंताची सुरुवात आहे का? असा सवाल या अहवालात करण्यात आला होता. वास्तविक फेब्रुवारीत आरबीआयच्या मौद्रिक धोरणाच्या नंतर हा अहवाल प्रकाशित झाला होता. त्यात एक आठवड्याच्या आत FAQ आणणार असल्याचं म्हटलं होतं. या रिपोर्टमध्ये आर्थिक वर्ष 2025च्या महसूलाचं अनुमान 42.2 बिलियन रुपये वर्तवलं होतं. आता नुकत्याच प्रकाशित झालेल्या रिपोर्टमध्ये ते वाढून 66.8 बिलियन रुपये करण्यात आलं आहे.

20 जानेवारी 2025मध्ये जाहीर करण्यात आलेल्या Q3FY25 परिणामानुसार, कंपनीने 49.9 बिलियन रुपयांचा 9M महसूल नोंदविला आहे. ब्रोकरेज रिपोर्टमध्ये उल्लेख करण्यता आलेल्या पूर्ण FY25 महसूलासाठीच्या प्राथमिक अंदाजाच्या 18 टक्के आहे.

पेटीएमने उसळी कशी घेतली?

मॅक्वेरीने आर्थिक वर्ष 2025साठी 34.2 बिलियन रुपयाच्या घाट्याचा अंदाज वर्तवला आहे. हा अंदाज आर्थिक वर्ष 2025च्या 9 महिन्याच्या पीएटी 1.2 बिलियन रुपयाहून अधिक आहे. कंपनीकडून घाट्यात करण्यात आलेली कपात, व्यापारी धोरणं, उत्पादनातील नवीन शोध, मजबूत व्यावसायिक विकास आणि एआय क्षमतेचा लाभ घेऊन प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष दोन्ही गुंतवणुकीत कमी झाली आहे. कंपनीने भरपाई आणि एफएसच्या मुख्य व्यवसायावर ध्यान केंद्रीत करण्यासाठी काही धोरणात्मक निर्णय घेतले होते. त्यानुसार कंपनीने मनोरंजन व्यवसाय 2,048 कोटीला झोमॅटोला विकला आणि पेपे जपानमधील 2,372 कोटींची भागिदारी विकली.

पेटीएमच्या लिस्टिंगनंतर त्याच्या किमतीविषयी होणाऱ्या चर्चेच्या पार्श्वभूमीवर, मॅक्वेरीने आता कंपनीच्या लक्ष्य किमतीत वाढ केली आहे, विशेष म्हणजे कोणताही गाजावाजा न करता. 10 जानेवारी रोजी प्रकाशित झालेल्या समग्र आर्थिक क्षेत्राच्या अहवालात याची माहिती दिली आहे. जानेवारीच्या अहवालात, त्यांच्या विश्लेषकांच्या शब्दांनुसार, मागील संशोधन चुकीचे असू शकते.

आम्ही वित्तीय वर्ष 25F/वित्तीय वर्ष 26F मध्ये आमच्या तोट्यात 57%/24% कमी केली आहे, जे मुख्यतः पेमेंट्सच्या महसुलात वाढ आणि वितरण महसुलात काही वाढीमुळे आहे. नियामक प्रतिबंधांनंतर ग्राहकांच्या पलायनाचा प्रभाव अपेक्षेपेक्षा कमी राहिला आहे. वित्तीय वर्ष 27F मध्ये नफा मिळवण्याच्या काही संकेत दिसत आहेत, असं मॅक्वेरीने म्हटलंय.

त्यांच्या ताज्या अहवालात, फर्मने मान्य केले आहे की, पेटीएम आपल्या अनुमानांपेक्षा चांगला काम करत आहे, पेटीएमचा तोटा 2Q मध्ये 4.1 अब्ज रुपये (एकसंदर्भ नफ्यासाठी समायोजित) पेक्षा 3Q25 मध्ये 2.1 अब्ज रुपयांपर्यंत कमी झाला. हे आमच्या अनुमानांपेक्षा खूप चांगले होते कारण पेमेंट्स (5% चांगले) आणि वितरण व्यवसाय (39% चांगले) मध्ये उच्च महसूल (10% तिमाही दर तिमाही) मिळाला, ज्यामुळे MTU (डिसेंबर-24 मध्ये 72 मिलियन, सप्टेंबर-24 मध्ये 68 मिलियन), व्यापारी सदस्यता (4% तिमाही दर तिमाही) आणि वितरण दर (9% विरुद्ध 7.1% दुसऱ्या तिमाहीत) मध्ये सातत्याने सुधारणा झाली.

पेटीएम अजून पुढे जाणार

पेटीएमला “ग्राहकांच्या पलायनाचा गंभीर धोका आहे”, असा अंदाज मॅक्वेरीने आधी व्यक्त केला होता. मात्र, पेटीएम ब्रँड मजबूत राहिला. कंपनीला ऑक्टोबर 2024 मध्ये नवीन UPI वापरकर्त्यांना जोडण्यासाठी NPCI ची मंजुरी मिळाली आहे, आणि व्यापारी बाजूस, डिव्हाइससाठी त्याचा व्यापारी सदस्यांचा बेस डिसेंबर 2024 पर्यंत 1.17 कोटींवर पोहोचला. हा गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्ये 1.06 कोटी होता.

मागील तिमाहींमध्ये, असे दिसून आले आहे की, ब्रोकरेज फर्म कंपनीसाठी आपला दृष्टिकोन योग्य बनवत आहेत. ऑक्टोबरच्या अहवालात, त्यांच्या विश्लेषकांनी लिहिले होते, पेटीएमने 2Q FY25 मध्ये 9.3 बिलियन रुपयांचा PAT अहवाल दिला, ज्यामध्ये मूवी-टिकेटिंग व्यवसायाच्या विक्रीवर 13.5 बिलियन रुपयांचा एकसंदर्भ नफा समाविष्ट आहे. मात्र, 40 बिलियन रुपयांचा EBITDA तोटा, जो आमच्या 71 बिलियन रुपयांच्या तोट्याच्या अंदाजापेक्षा कमी होता, उच्च वितरण राजस्व (34% QoQ वरील) आणि कमी कर्मचारी खर्च (13% QoQ खाली, 10% QoQ वाढीच्या आमच्या अपेक्षेपेक्षा कमी) यामुळे प्रेरित झाला.

मॅक्वेरीच्या ताज्या अहवालात, फर्मने अखेर पेटीएमच्या लक्ष्य किमतीत वाढ केली आहे. यामध्ये म्हटले आहे, “आमच्या TP वाढीचे कारण मोठे आहे कारण आम्ही 1) वित्तीय वर्ष 27F पर्यंत पुढे जातो 2) वितरण व्यवसायाच्या गुणकाला 20x पासून 30x पर्यंत वाढवतो 3) मनोरंजनाच्या मुद्रीकरण आणि पेपेच्या हिस्सेदारी विक्रीचे विचार करतो 4) कोणत्याही रोख जाळ्याशिवाय सुधारित रोख शेष (1H25 पर्यंत) लक्षात घेतो.” तथापि, सद्य अहवालात वित्तीय वर्ष 25 साठी विजिबल अल्फा EPS अनुमाने महत्त्वपूर्ण फरक दर्शवत आहेत, जे त्याच्या द्वारा कव्हर केलेल्या इतर सर्व बँका, NBFCs आणि फिनटेक्समध्ये सर्वात मोठे आहेत.

जागतिक संशोधन फर्म मॉर्गन स्टेनलीने त्याच्या Q3 निकालांनंतर म्हटले, “3QF25 मध्ये अनेक सकारात्मक गोष्टी दाखवल्या;

a) महसुलात मजबूत वाढ, b) सामग्री खर्च नियंत्रण, c) नवीन ग्राहक जोडण्यासाठी NPCI ची मंजुरी.” जेएम फायनान्शियल, बर्नस्टीन, सिटी, मोतीलाल ओसवाल, दोलत कॅपिटल, आयसीआयसीआय सिक्योरिटीज, मिराए एसेट कॅपिटल आणि एमके यांसारख्या अनेक ब्रोकरेज फर्म्सने देखील याच प्रकारची भावना व्यक्त केली आहे, ज्यांनी मजबूत खर्च नियंत्रण, नियामक विकास आणि दीर्घकालीन विकासाच्या क्षमतेचा उल्लेख करत पेटीएमवर आपला सकारात्मक दृष्टिकोन डिसेंबर तिमाही (Q3FY25) च्या मजबूत उत्पन्नानंतर पुन्हा व्यक्त केला.

मॅक्वेरीने पेटीएमच्या सुरुवातीच्या मूल्य पूर्वानुमानांना योग्य पद्धतीने सादर केलं होतं. त्यामुळे विश्लेषणानंतर आयपीओनंतर फर्मच्या महसूल आणि घाट्याचा अंदाज चुकीचा असल्याचं स्पष्ट झालं आहे. वैश्विक फिनटेकच्या किंमती 2021मध्ये 2022च्या मध्यापर्यंत 60-80 टक्क्याने पडल्या होत्या.