आजकाल विज्ञान आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात (Science And Technology Sector) ‘ड्रोन तंत्रज्ञाना’ (Drone Technology) ची जोरदार चर्चा आहे. ‘ड्रोन’ हे रोबोटिक्स, एरोस्पेस आणि मेकाट्रॉनिक्सचे केंद्रबिंदू मानले जाते. पॅकेज वितरण, व्हिडिओ रेकॉर्डिंग, लष्करी पाळत ठेवणे, मनोरंजनात्मक कार्यक्रम, हवामान विश्लेषण, रहदारी निरीक्षण, अग्निशमन आणि कृषी सेवा यासारख्या विस्तृत कार्यांसाठी ‘ड्रोन’ ला “अनपायलटेड एअरक्राफ्ट” म्हणून ओळखले जाते. भारतातील UAV (मानवरहित एरियल व्हेईकल) तंत्रज्ञानाच्या गगनाला भिडणाऱ्या लोकप्रियतेमुळे, स्वयंचलित विज्ञानाच्या क्षेत्रात नवीन उपक्रमांची नेत्रदीपक वाढ होत आहे आणि भविष्यात कोट्यवधी उद्योगांना मूळ धरण्यासाठी ही भविष्यातील मोठी गुंतवणूक असल्याचे बोलले जात आहे. ड्रोन तंत्रज्ञानाचा विविध क्षेत्रात वाढता वापर लक्षात घेता, भारतातही विविध विद्यापीठात ड्रोन तंत्रज्ञानाचे प्रशिक्षण देण्याची सुविधा उपलब्ध करून दिली जात आहे. चंदिगड विद्यापीठाने यासाठी पुढाकार घेत, ‘ड्रोन तंत्रज्ञान’ प्रशिक्षण केंद्राची (Drone Training Center) सुरूवात केली आहे. भविष्यात या क्षेत्रात अनेक नोकरीच्या संधी उपलब्ध होणार आहेत.
ड्रोन वायरलेस तंत्रज्ञान आणि भौतिकशास्त्राच्या संकल्पनांचा वापर करून विविध उद्देशांसाठी डिझाइन केले असून, त्यांचा आकार सामान्यतः विमानाच्या मॉडेलपासून ते तुमच्या तळहाताच्या आकारा एवढा असतो. जीपीएस प्रणाली आणि जॉयस्टिकसह प्रक्षेपित, ड्रोनला हाताळणे किंवा वर्क ऑपरेशन मोबाइल फोनवर व्हिडिओ गेमच्या फेऱ्या खेळण्याइतके सोपे आहे. ड्रोनचे वायरलेस तंत्रज्ञान युजर्संना रिअल-टाइम कार्यांची कल्पना, निरीक्षण आणि कॅप्चर करण्यासाठी विस्तृत आणि स्पष्ट दृश्य अनुभवण्याची अनुमती देते. ड्रोन उपकरणांचा सुलभ UI (युजर्स इंटरफेस) संपूर्ण यांत्रिकी संरचनेद्वारे बॅकलॉग केला असून, त्यात एक जायरोस्कोप, एक्सीलरोमीटर आणि गुंतागुंतीच्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे.
ड्रोन इंडस्ट्री आणि त्याचे अनेकविध ऍप्लिकेशन्स वेगवेगळ्या खासगी तसेच सरकारी क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर पसंत केले जातात. भारत सरकार आणि त्याचे प्रशासन विभाग 2020 पासून प्रगत ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर करून सर्वे ऑफ व्हिलेज आणि मॅपिंग विथ व्हिलेज एरियाज (स्वामित्व) मध्ये सुधारित तंत्रज्ञानाच्या अंतर्गत एक व्यापक ई-मालमत्ता बुक तयार करत आहेत. सरकार पुढील 4 वर्षांच्या कालावधीत अंदाजे 6,60,000 गावांचे मॅपिंग करण्यासाठी ड्रोन तंत्रज्ञान वापरण्याची योजना आखत आहे.
नॅशनल असेसमेंट अँड अॅक्रेडिटेशन कौन्सिल (NAAC) द्वारे प्रतिष्ठित A+ ग्रेड मिळविणारे भारतातील शीर्ष स्थानी असलेल्या पाच टक्के विद्यापीठांपैकी एक असलेले चंदीगड विद्यापीठ, विद्यार्थ्यांसाठी संशोधन-आधारित वातावरण तयार करण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहे. पंजाबमधील पहिले “ड्रोन ट्रेनिंग हब” स्थापन करून, संस्थेने विद्यार्थी, उद्योग आणि सरकार यांना ड्रोन सशक्त प्रणाली तयार करण्यासाठी आणि तंत्रज्ञ आणि कुशल ड्रोन पायलटच्या मागण्या पूर्ण करण्यासाठी वैज्ञानिक व्यासपीठाचा लाभ घेतला आहे. अशा प्रकारचे हे एक हब इच्छुकांना नाविन्यपूर्ण आणि ड्रोन तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात प्रगत प्रशिक्षण घेण्याची किफायतशीर संधी प्रदान करत आहे. तुम्हाला ड्रोन तंत्रज्ञानाचे शिक्षण घ्यायचे असल्यास, आजच चंदीगड विद्यापीठातील पंजाबच्या पहिल्या ड्रोन हबमध्ये प्रवेश घ्या.