एक वर्षाच्या आतील बाळाला मध द्यावे का? तज्ज्ञ काय सांगतात?

बाळाच्या जन्मानंतर, पालकांना सतत काळजी असते की त्यांना काय खायला द्यावे आणि काय नाही याबाब सतत काळजी घेतली जाते. मग एक वर्षाच्या आतील बाळाला मध देणे कितपत सुरक्षित असते. एक वर्षाच्या आतील बाळाला मध देऊ शकतो का जाणून घेऊयात तज्ज्ञ काय सांगतात ते?

एक वर्षाच्या आतील बाळाला मध द्यावे का? तज्ज्ञ काय सांगतात?
Honey for Babies Under 1, Expert Advice & Risks
Image Credit source: tv9 marathi
| Updated on: Aug 15, 2025 | 8:21 PM

बाळाच्या जन्मानंतर, पालकांना सतत काळजी असते की त्यांना काय खायला द्यावे आणि काय नाही. बाळासाठी काय योग्य आहे काय नाही याची काळजी घेतली जाते. त्याच पद्धतीने मधाबाबत देखील अनेक संभ्रम आहेत की एक वर्षाच्याआधी बाळा मध द्यावे का? एक वर्ष किंवा त्यापेक्षा कमी वयाच्या मुलाला मध देणे योग्य आहे की नाही. कज्ज्ञ काय म्हणतात जाणून घेऊयात.

ही प्रथा केवळ वडीलधारीच पाळत नाहीत तर आजकालचे लोकही ही प्रथा पाळतात. लहान मुलाला मध खाऊ घालणे हानिकारक असू शकते. तज्ञ देखील ही एक अस्वास्थ्यकर प्रथा मानतात. मध हे प्रौढांसाठी एक नैसर्गिक गोडवा मानला जातो आणि ते मर्यादित प्रमाणात घेतल्याने फायदा होतो. पण मुलांच्या बाबतीत असे नाही. त्याची कारणे जाणून घेऊयात.

मुलांची पचनसंस्था प्रौढांपेक्षा वेगळी असते.

दिल्ली एम्समधील बालरोग विभागाचे माजी डॉ. राकेश बागडी म्हणतात की मध एक वर्षापेक्षा लहान मुलांना आजारी बनवू शकते. जरी मधात नैसर्गिक गोडवा, अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म असल्याचे म्हटले जाते आणि ते अनेक आजारांवर घरगुती उपाय म्हणून वापरले जाते. परंतु बाळाची पचनसंस्था प्रौढांपेक्षा खूप वेगळी आहे. आपण सहज पचवू शकणारी गोष्ट कधीकधी मुलांसाठी हानिकारक ठरू शकते.

एक वर्षापूर्वी मुलाला मध का देऊ नये?

कधीकधी मधात क्लोस्ट्रिडियम बोटुलिनम नावाचा जीवाणू असू शकतो. हा जीवाणू प्रौढांसाठी हानिकारक नाही कारण आपली पचनसंस्था तो नष्ट करते. परंतु लहान मुलांची, विशेषतः एक वर्षाखालील मुलांची पचनसंस्था तितकी विकसित नसते, त्यामुळे हे जीवाणू त्यांच्या शरीरात वाढू शकतात आणि इंफेंट बोटुलिझम नावाचा गंभीर आजार होऊ शकतो .

मुलांना मध देण्याचे तोटे

इंफेंट बोटुलिझममध्ये, बाळाचे स्नायू कमकुवत होऊ लागतात. तो व्यवस्थित रडू शकत नाही, त्याला चोखण्यास आणि गिळण्यास त्रास होतो आणि श्वास घेण्यासही त्रास होऊ शकतो. ही एक वैद्यकीय आणीबाणी आहे आणि वेळेवर उपचार न मिळाल्यास ते प्राणघातक ठरू शकते. भयानक गोष्ट अशी आहे की जरी या आजाराचे कारण असलेले बॅक्टेरिया मधात खूप कमी प्रमाणात असले तरी ते मुलासाठी धोकादायक देखील ठरू शकते.

तज्ज्ञांचा स्पष्टपणे सल्ला 

जागतिक आरोग्य संघटना ( WHO) अमेरिकन एकेडमी ऑफ पीडियाट्रिक्स आणि भारतातील अनेक आरोग्य तज्ज्ञ स्पष्टपणे सल्ला देतात की एक वर्षाखालील मुलांना मध कोणत्याही स्वरूपात देऊ नये. ते कच्चे मध असो, गरम पाण्यात मिसळलेले असो किंवा कोणत्याही घरगुती उपायात वापरलेले असो, ते सुरक्षित नाही.

 

महत्त्वाची टीप: सगळ्यात उत्तम मार्ग म्हणजे बाळाच्या खाण्याबाबत असा कोणताही निर्णय घ्यायचा असल्यास सर्वात आधी डॉक्टरांचा सल्ला नक्की घ्या.