रेल्वे भाडेवाढ करणे सक्तीचे आहे की गरज आहे? खिशावर ओझे टाकण्याचे खरे कारण जाणून घ्या
रेल्वे प्रवाशांच्या भाड्यात पुन्हा वाढ करत आहे. हे नवे दर 26 डिसेंबरपासून लागू होणार आहेत. सर्वसाधारण श्रेणीत 215 कि.मी.पर्यंतच्या प्रवासावर कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही.
तुम्ही रेल्वेने प्रवास करत असाल तर तुमच्या खिशाला कात्री बसू शकते. पुढील वर्षाच्या अर्थसंकल्पापूर्वी रेल्वेने प्रवाशांच्या भाड्यात पुन्हा वाढ करण्याची घोषणा केली आहे. वाढीव भाडे 26 डिसेंबरपासून लागू होणार आहे. यावर्षी 1 जुलै रोजी शेवटची दरवाढ करण्यात आली होती. त्यानंतर रेल्वेने यावर्षी दुसऱ्यांदा भाड्यात वाढ केली आहे.
मात्र, रेल्वेने सामान्य वर्गातील 215 किमीपर्यंतच्या प्रवासासाठी दरवाढ केलेली नाही. रेल्वेने म्हटले आहे की, सर्वसाधारण श्रेणीच्या गाड्यांमध्ये 215 किमीपर्यंत प्रवास करणाऱ्यांच्या खिशावर कोणताही भार पडत नाही. परंतु, 215 किलोमीटरपेक्षा जास्त प्रवास करण्यासाठी सामान्य वर्गाच्या तिकिटांमध्ये प्रतिकिलोमीटर एक पैशाची वाढ करण्यात आली आहे.
नॉन एसी मेल/एक्स्प्रेस आणि सर्व प्रकारच्या गाड्यांच्या एसी क्लासमध्ये प्रति किलोमीटर दोन पैशांची वाढ करण्यात आली आहे. नवीन दर 26 डिसेंबर 2025 पासून लागू होतील.
रेल्वेने यावर्षी दुसऱ्यांदा भाडेवाढीचे कारण ऑपरेटिंग खर्च, मुख्य वीज खर्च आणि पेन्शनचा खर्च असल्याचे म्हटले आहे. यासोबतच रेल्वेने असेही म्हटले आहे की, सणासुदीच्या काळात रेल्वेने यावेळी 12 हजारांहून अधिक विशेष गाड्याही चालवल्या. यासाठी कर्मचारी तयार करण्यासह स्थानकांवर केलेली अतिरिक्त व्यवस्थाही वाढविण्यात आली आहे. त्याचबरोबर रेल्वे सुरक्षेवर मोठा पैसा खर्च करत आहे. या सर्व गोष्टी लक्षात घेता भाड्यात किरकोळ वाढ करणे आवश्यक होते.
पेन्शनचा खर्च 60,000 कोटी रुपयांपर्यंत वाढला
रेल्वेने म्हटले आहे की गेल्या दशकात त्याचे नेटवर्क आणि ऑपरेशन्समध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. प्रवाशांच्या सुरक्षेला सर्वोच्च प्राधान्य देऊन गाड्यांचा वेग वाढवण्याबरोबरच, कामकाजाचा उच्च दर्जा सांभाळण्यासाठी आणि सुरक्षिततेत सुधारणा करण्यासाठी रेल्वे आपल्या कर्मचार्यांमध्ये वाढ करत आहे. यामुळे त्यांच्या मनुष्यबळाची किंमत वाढून 1,15,000 कोटी रुपये झाली आहे. पेन्शनची किंमतही वाढून 60,000 कोटी रुपये झाली आहे. 2024-25 मध्ये, परिचालनाची किंमत 2,63,000 कोटी रुपयांपर्यंत वाढली आहे.
यावर्षी 1 जुलै रोजी भाडेवाढ करण्यात आली
या सर्व गोष्टींमुळे रेल्वेला हा खर्च भागविण्याचा प्रयत्न केल्यामुळे भाड्यात किरकोळ वाढ करावी लागली आहे. यापूर्वी यावर्षी 1 जुलै रोजी भाड्यात अशीच किरकोळ वाढ करण्यात आली होती. त्याआधी 2020 मध्ये ही वाढ करण्यात आली होती. 2024-25 मध्ये 736 कोटींहून अधिक लोकांनी रेल्वेने प्रवास केला. त्यापैकी 80 कोटी 70 लाख प्रवाशांची तिकिटे आरक्षित होती. उर्वरित मुंबई लोकल आणि इतर अनारक्षित उपनगरी होते. 2023-24 मध्ये 694 कोटी लोकांनी रेल्वेने प्रवास केला.
