महाकुंभ ते बुद्ध… कोणत्या राज्याच्या चित्ररथावर काय?; एका क्लिकवर अख्खा इंडिया

republic day parade

Image Credit source: tv9 marathi

प्रजासत्ताक दिन देशाच्या कानाकोपऱ्यात मोठ्या जल्लोषात साजरा केला गेला. देशाची राजधानी नवी दिल्लीत तर आजच्या दिवशी प्रचंड जल्लोष पाहायला मिळतो. या दिवशी ‘सारे जहां से अच्छा’ या गाण्याच्या तालावर कर्तव्याचा मार्ग गुंजतो. प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये लष्कराच्या शौर्याचे चित्ररथ तर पाहायला मिळतातच, पण अनेक राज्ये आणि केंद्रीय मंत्रालयांच्या चित्ररथातूनही खास झलक पाहायला मिळते. त्यासाठी सुरक्षा मंत्रालय सर्व राज्ये, केंद्रशासित प्रदेश आणि केंद्रीय मंत्रालयांकडून आपले प्रस्ताव घेते आणि तज्ज्ञांची टीम प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडसाठी चित्ररथाची निवड करते.

‘सुवर्ण भारत – वारसा आणि विकास’ ही विशेष थीम घेऊन यंदा प्रजासत्ताक दिन यंदा साजरा करण्यात आला. यावर्षी भारताला प्रजासत्ताक होऊन 75 वर्षे पूर्ण झाली असून याच थीमनुसार 16 राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश आणि 15 केंद्रशासित प्रदेशांचे चित्ररथ प्रदर्शित केली गेली. तसेच प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमधील हे चित्ररथ भारताला ऐक्याच्या धाग्यात बांधतात. विविध राज्यांची संस्कृती आणि त्यांच्या कर्तृत्वाचे चित्रण चित्ररथातून करण्यात आले आहे. चला तर मग जाणून घेऊया काय आहे या चित्ररथाची खासियत.

गोवा

कर्तव्य पथावर गोवा राज्याचे पहिले चित्ररथ पाहायला मिळाला. गोव्याचा सांस्कृतिक वारसा या संकल्पनेतून गोव्याचे पर्यटन, समुद्रकिनारा सौंदर्य आणि संस्कृतीचे चित्रण करण्यात आले होते.

उत्तराखंड

त्यानंतर उत्तराखंडचा चित्ररथ परेड मैदानात दिसला. सांस्कृतिक वारसा आणि साहसी खेळ, हा देखावा या चित्ररथातून दिसला. या चित्ररथामध्ये उत्तराखंडचे सौंदर्य, साहसी पर्यटन आणि संस्कृती दाखवण्यात आली.

हरियाणा

यानंतर कर्तव्य पथावर हरियाणा राज्याचा चित्ररथ पाहायला मिळाला. त्याची थीम ‘भगवद्गीतेची झलक’ होती. चित्ररथामध्ये कुरुक्षेत्राची लढाई आणि भगवान श्रीकृष्णाचे मार्गदर्शन दाखवण्यात आले होते. याशिवाय नीरज चोप्रासारख्या अष्टपैलू भारतीय खेळाडूची झलक पाहायला मिळाली. या चित्ररथामध्ये हरियाणाची संस्कृती आणि आधुनिक कर्तृत्वाचे चित्रण करण्यात आले आहे.

झारखंड

झारखंडने चित्ररथाच्या माध्यमातून शिक्षणप्रसारावर भर दिला होता. या चित्ररथामध्ये रतन टाटा यांना श्रद्धांजली वाहण्यात आली. चित्ररथावर झारखंडचे पारंपारिक आणि खास नृत्य दाखवण्यात आलं.

गुजरात

गुजरातचा चित्ररथ खूप खास होता. या चित्ररथामध्ये सरदार पटेल, स्वर्णिम भारत : डेव्हलपमेंट अँड हेरिटेज थ्रू एअरक्राफ्ट मॅन्युफॅक्चरिंग अँड डान्स दाखवण्यात आला. या चित्ररथामध्ये मेक इन इंडिया मोहिमेत गुजरातचे महत्त्वपूर्ण योगदान दाखवण्यात आले आहे.

आंध्रप्रदेश

आंध्र प्रदेशच्या चित्ररथाची थीम होती अट्टीकोक्का : इको फ्रेंडली लाकडी खेळणी. 400 वर्षे जुन्या या कलेला जीआय टॅगही मिळाला आहे. चित्ररथामध्ये आंध्र प्रदेशचा वारसा आणि संस्कृती दाखवण्यात आली आहे.

पंजाब

पंजाबच्या चित्ररथात पंजाबची कला आणि हस्तकलेचे चित्रण करण्यात आले. या चित्ररथामध्ये सूफी संत बाबा शेख फरीजी भजने लिहित होते, शेती, गुरबानी आणि तेथील संस्कृतीचे चित्रण दाखवण्यात आले.

उत्तर प्रदेश

उत्तर प्रदेशच्या यंदाच्या चित्ररथाची थीम महाकुंभ होती. सध्या प्रयागराजमध्ये महाकुंभ सुरू आहे. त्या पार्श्वभूमीवर हा रथ तयार करण्यात आला होता. चित्ररथामध्ये सनातन धर्म, महाकुंभ आणि समुद्र मंथन दाखवण्यात आले आहे.

बिहार

उत्तर प्रदेशपाठोपाठ कर्तव्य रथामध्ये बिहारचा चित्ररथ पाहायला मिळाला. बिहारच्या चित्र रथावर तथागत गौतम बुद्धांची भव्य प्रतिमा होती. सोबत बौद्ध भिक्खू चालत होते. भगवान गौतम बुद्धांची शिकवण आणि नालंदा विद्यापीठाच्या इतिहासाकडे या चित्ररथातून लक्ष वेधण्यात आले. जगाला युद्धाची नव्हे तर बुद्धाची गरज आहे. तसेच देशाला शिक्षणाची गरज आहे, असा संदेश या चित्ररथातून देण्यात आला.

मध्य प्रदेश

मध्य प्रदेशात 70 वर्षांनंतर चित्ते परतले आहेत, हे या चित्ररथामधून दाखवण्यात आले आहे. आता या राज्यात 24 चित्ते आहेत. हे एका सुंदर चित्ररथाद्वारे चित्रित केले गेले होते.

त्रिपुरा

यानंतर कर्तव्य पथावर त्रिपुराचे चित्ररथ पाहायला मिळाले. चित्ररथामध्ये त्रिपुरातील 14 देवतांची पूजा, बांबू कला आणि तिथली सुंदर संस्कृती दाखवण्यात आली आहे.

कर्नाटक

त्यानंतर कर्नाटकचे चित्ररथ सादर करण्यात आले. त्यात हार्ट ऑफ स्टोन क्राफ्टचे चित्रण करण्यात आले होते. यात लक्ष्मी-नारायण, काशी विश्वेश्वर मंदिर आणि नानेश्वर मंदिराची शिल्पे दाखवण्यात आली आहेत.

दादरा आणि नगर हवेली आणि दमण आणि दीव

कर्नाटक पाठोपाठ दादरा आणि नगर हवेली आणि दमण-दीवचे चित्ररथ कर्तव्य पथातून दाखवण्यात आले. चित्ररथामध्ये वन्यजीव, मत्स्यव्यवसाय आणि इतर घडामोडींचे सादरीकरण करण्यात आले.

या चित्ररथामध्ये विविध राज्यांची संस्कृती आणि समृद्धी दाखवण्यात आली आहे. या चित्ररथाबरोबरच प्रजासत्ताक दिनाचे औचित्य साधून कर्तव्य पथावर अनेक सांस्कृतिक कार्यक्रमही पार पडले.