GK : मामाच्या मुलीशी लग्न करणे योग्य की अयोग्य? उत्तर वाचून हैराण व्हाल

Cousin Marriage : मामाच्या मुलीशी लग्न करणे ही प्रथा भारताच्या अनेक भागांत सामाजिक आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या स्वीकारली गेली आहे. मात्र वैद्यकीय आणि विज्ञानाच्या दृष्टीने यात काही गंभीर धोके असू शकतात. याची माहिती जाणून घेऊयात.

| Updated on: Dec 23, 2025 | 9:36 PM
1 / 5
जनुकीय समानता : जवळच्या नातेवाईकांमध्ये लग्न झाल्यामुळे दोघांचे 'डीएनए' (DNA) आणि जनुके (Genes) एकमेकांशी मिळतीजुळती असतात. यामुळे गर्भाला मिळणारा जनुकीय वारसा मर्यादित होतो, जे आरोग्यासाठी आव्हानात्मक ठरू शकते.

जनुकीय समानता : जवळच्या नातेवाईकांमध्ये लग्न झाल्यामुळे दोघांचे 'डीएनए' (DNA) आणि जनुके (Genes) एकमेकांशी मिळतीजुळती असतात. यामुळे गर्भाला मिळणारा जनुकीय वारसा मर्यादित होतो, जे आरोग्यासाठी आव्हानात्मक ठरू शकते.

2 / 5
'रिसेसिव्ह' जनुकीय आजार : मानवी शरीरात काही दोषपूर्ण जनुके सुप्त अवस्थेत असतात. जेव्हा आई आणि वडील दोघेही जवळचे नातेवाईक असतात, तेव्हा त्यांच्यातील दोषपूर्ण जनुके एकत्र येण्याची शक्यता वाढते. यामुळे बाळाला गंभीर आजार होण्याची भीती असते.

'रिसेसिव्ह' जनुकीय आजार : मानवी शरीरात काही दोषपूर्ण जनुके सुप्त अवस्थेत असतात. जेव्हा आई आणि वडील दोघेही जवळचे नातेवाईक असतात, तेव्हा त्यांच्यातील दोषपूर्ण जनुके एकत्र येण्याची शक्यता वाढते. यामुळे बाळाला गंभीर आजार होण्याची भीती असते.

3 / 5
जन्मजात दोष : नातेवाईकांत लग्न झालेल्या दाम्पत्यांच्या मुलांमध्ये जन्मतःच काही व्यंग असण्याचे प्रमाण (उदा. हृदयविकार, मतिमंदत्व किंवा अवयवांची अपूर्ण वाढ) हे अनोळखी व्यक्तींशी लग्न केलेल्यांच्या तुलनेत थोडे जास्त असते.

जन्मजात दोष : नातेवाईकांत लग्न झालेल्या दाम्पत्यांच्या मुलांमध्ये जन्मतःच काही व्यंग असण्याचे प्रमाण (उदा. हृदयविकार, मतिमंदत्व किंवा अवयवांची अपूर्ण वाढ) हे अनोळखी व्यक्तींशी लग्न केलेल्यांच्या तुलनेत थोडे जास्त असते.

4 / 5
अनुवांशिक आजारांचा धोका : कुटुंबात आधीपासून असलेले आजार (उदा. थॅलेसेमिया, सिकलसेल ॲनिमिया, सिस्टिक फायब्रोसिस) पुढील पिढीत येण्याची शक्यता अधिक असते. अनोळखी व्यक्तीशी लग्न केल्यास ही शक्यता कमी होते कारण जनुकीय विविधता मिळते.

अनुवांशिक आजारांचा धोका : कुटुंबात आधीपासून असलेले आजार (उदा. थॅलेसेमिया, सिकलसेल ॲनिमिया, सिस्टिक फायब्रोसिस) पुढील पिढीत येण्याची शक्यता अधिक असते. अनोळखी व्यक्तीशी लग्न केल्यास ही शक्यता कमी होते कारण जनुकीय विविधता मिळते.

5 / 5
रोगप्रतिकारशक्तीवर परिणाम : विज्ञानानुसार, जनुकीय विविधता जेवढी जास्त, तेवढी मुलांची रोगप्रतिकारशक्ती उत्तम असते. जवळच्या नात्यातील लग्नामुळे मुलांची नवीन आजारांशी लढण्याची क्षमता कमी होऊ शकते. त्यामुळे वैद्यकीय तज्ज्ञ मामाच्या मुलीशी लग्न करणे टाळण्याचा सल्ला देतात.

रोगप्रतिकारशक्तीवर परिणाम : विज्ञानानुसार, जनुकीय विविधता जेवढी जास्त, तेवढी मुलांची रोगप्रतिकारशक्ती उत्तम असते. जवळच्या नात्यातील लग्नामुळे मुलांची नवीन आजारांशी लढण्याची क्षमता कमी होऊ शकते. त्यामुळे वैद्यकीय तज्ज्ञ मामाच्या मुलीशी लग्न करणे टाळण्याचा सल्ला देतात.