Chaitra Navratri 2023 : नवरात्रीचे उपवास का असतात लाभदायक? शास्त्राच्या दृष्टीकोणातू असे आहे महत्त्व

| Updated on: Mar 24, 2023 | 3:31 PM

नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये लोकं उपवास करतात आणि सात्त्विक आहार घेतात. सात्त्विक अन्न शुद्ध आणि संतुलित मानले जाते. दुसरीकडे, साधे अन्न  पचनसंस्थेला विश्रांती देते आणि डिटॉक्सिफिकेशन देखील होते.

Chaitra Navratri 2023 : नवरात्रीचे उपवास का असतात लाभदायक? शास्त्राच्या दृष्टीकोणातू असे आहे महत्त्व
उपवास
Image Credit source: Social Media
Follow us on

मुंबई : नवरात्र म्हणजे देवीचे व्रत. नवरात्रीत देवीच्या (Chaitra Navratri 2023) नऊ रूपांची पूजा केली जाते. या काळात आपण शक्ती, उर्जा, सुख-समृद्धी, शांती आणि अध्यात्मिक ज्ञानासाठी पूजा करतो व व्रत ठेवतो. आपल्याकडे उपवासाला धार्मिक श्रद्धेशी जोडले जाते, परंतु त्यामागे शास्त्रीय कारण देखील आहे. चला तर मग जाणून घेऊया नवरात्रीत उपवासाचे (Benefits of Fast)  इतर कोणकोणते फायदे आहेत.

शरीराला विषमुक्त करण्यासाठी करा उपवास

नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये लोकं उपवास करतात आणि सात्त्विक आहार घेतात. सात्त्विक अन्न शुद्ध आणि संतुलित मानले जाते. शरीर  सहज पचणाऱ्या आणि कोणताही विकार न होणाऱ्या अशा अन्नाला सात्विक अन्न म्हणतात. तामसिक अन्न जे चवीला चांगले असले तरी ते पचवण्यासाठी शरीराला जास्त ऊर्जा खर्च करावी लागते. त्यामुळे शरीर आणि मन दोन्ही थकतात. असे अन्न खाल्ल्यानंतर तुम्हाला सुस्त वाटू लागते.

दुसरीकडे, साधे अन्न  पचनसंस्थेला विश्रांती देते आणि डिटॉक्सिफिकेशन देखील होते. नवरात्रीच्या काळात उपवास करण्याचे शास्त्रीय कारण म्हणजे तुमचे शरीर डिटॉक्स करणे. आठवड्यातून एकदा हलके अन्न खाल्ल्याने पचनसंस्थेला आराम मिळतो. उपवासामुळे आतडे स्वच्छ आणि मजबूत होण्यास मदत होते.

हे सुद्धा वाचा

बटाटे, कोलोकेशिया,  तळलेले पदार्थ, जंक फूड यांसारखे समृद्ध पदार्थ देखील उपवासात जास्त प्रमाणात खाऊ नयेत. तथापि, मधुमेह असलेल्यांनी उपवास करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. त्यांनी उपवासात अन्न सोडू नये. उपवास करताना जर एखाद्याची तब्येत बिघडत असेल, तर तिथेच उपवास सोडावा. यासोबतच औषधेही वेळेवर घ्यावीत. ज्यांचे बीपी वाढत राहते ते लोकही व्रत करू शकतात. उपवासात अशांनी जास्त चहा किंवा कॉफी घेऊ नये. त्या एवजी लिंबू पाणी, नारळ पाणी सेवन करू शकतात. असे लोकं उपवासाच्या जेवणात सेंधव मिठाचा योग्य वापर करून सेवन करू शकतात. फळांचे सेवन करा. जास्त वेळ उपाशी राहू नका.

सात्विक पदार्थांचे करा सेवन

आयुर्वेदात ज्या गोष्टी सात्विक असल्याचे सांगितले आहे तेच सेवन करा. जर तुम्ही नऊ दिवस उपवास करत असाल तर फक्त गव्हाच्या पिठाची पोळी बनवण्याचा प्रयत्न करा. उपवासात तळलेले अन्न खाणे टाळा कारण तळलेले अन्न खाल्ल्याने वजन वाढते. गव्हाचे पीठ अशा प्रकारे सेवन करा की ते सहज पचवता येईल.

जे लोकं कामात खूप व्यस्त असतात, त्यांना हवे असल्यास दोनच उपवास करता येतील. ते लोकं उपवासात फळे आणि फुलांचे सेवन करू शकतात, ते काजू-बदाम इत्यादींचे सेवन देखील करू शकतात. तुम्ही दही, दूध आणि ताकही घेऊ शकता. कामावरून परतल्यावर देवी सप्तशतीचे पठण करता येते. नवरात्रीच्या काळात गरोदर महिलांनी उपवास करू नये कारण महिला त्यावेळी अंतर्गत दृष्ट्या कमकुवत असतात. परंतु, जर एखाद्या स्त्रीला उपवास करायचा असेल तर तिने तिच्या आरोग्याची पूर्ण काळजी घेतली पाहिजे. औषधांची काळजी घ्यावी. पाणी सतत प्यावे. फळांचे सेवन करावे.

(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)