चातुर्मासाच्या काळात शुभकार्य का केले जात नाही? जाणून घ्या शास्त्रीय कारण

चातुर्मास हा चार महिन्यांचा काळ आहे ज्याला हिंदू धर्मात खूप महत्त्व आहे. हे आषाढ शुक्ल एकादशीपासून सुरू होते आणि कार्तिक शुक्ल एकादशीपर्यंत चालते. या काळात भगवान विष्णू योग निद्रामध्ये असल्याचे मानले जाते, त्यामुळे लग्न, गृहप्रवेश, मुंडन इत्यादी अनेक शुभ आणि मंगल कामे केली जात नाहीत. हा काळ आध्यात्मिक चिंतन, उपवास, पूजा आणि ध्यान यासाठी अधिक महत्त्वाचा मानला जातो. चातुर्मासात भगवान विष्णू जगाच्या व्यवस्थापनाची जबाबदारी भगवान शंकरावर सोपवून योगनिद्रेमध्ये जातात. या दिवसांमध्ये भगवान विष्णूची पूजा केल्यामुळे तुमच्या जीवनातील सर्व समस्या दूर होण्यास मदत होते.

पंचांगानुसार, या वर्षी देवशयनी एकादशी 6 जुलै रोजी साजरी केली जाईल, म्हणजेच चातुर्मास 6 जुलैपासून सुरू होईल, जो 2 नोव्हेंबर 2025 रोजी संपेल. दुसऱ्या दिवशी, 2 नोव्हेंबर रोजी, सर्व शुभ कार्ये पुन्हा तुळशी विवाहाने सुरू होतील. चातुर्मासात श्रावण महिना येतो, जो भगवान शंकराला प्रिय मानला जातो. हा काळ भक्ती आणि तपश्चर्येसाठी शुभ मानला जातो. धार्मिक मान्यतेनुसार या दिवसांमध्ये व्रत केले जाते ज्यामुळे भक्त त्यांच्या आध्यात्मिक प्रवासाला उंचावण्यासाठी विशेष नियम आणि उपवास करतात.

धार्मिक मान्यतेनुसार, चातुर्मास हा तो काळ आहे जेव्हा भगवान विष्णू योगनिद्रामध्ये जातात. विष्णूला शुभ आणि पवित्र कार्यांचे संरक्षक मानले जात असल्याने, त्यांच्या झोपेच्या वेळी ही कामे करणे योग्य मानले जात नाही. असे मानले जाते की या काळात भगवान विष्णूची ऊर्जा कमी होते, ज्यामुळे शुभ कार्यांचे फळ मिळत नाही. चातुर्मास विशेषतः पावसाळ्यात येतो. या काळात हवामानात भरपूर आर्द्रता आणि जंतू असतात, ज्यामुळे आरोग्याशी संबंधित समस्या वाढतात. प्रवास करणे देखील कठीण होते. अशा परिस्थितीत, विवाह आणि इतर शुभ कार्ये आयोजित करणे गैरसोयीचे असू शकते.

चातुर्मासाचे आध्यात्मिक महत्त्व

चातुर्मास हा काळ आध्यात्मिक चिंतन आणि ध्यानासाठी अधिक महत्त्वाचा मानला जातो. या काळात लोक उपवास, पूजा आणि धार्मिक ग्रंथांच्या अभ्यासावर अधिक लक्ष केंद्रित करतात. म्हणून, या काळात सांसारिक आणि भौतिक सुखांशी संबंधित शुभ कार्यांना प्राधान्य दिले जात नाही. चातुर्मासात शुभ कार्यांवर बंदी घालण्याचे मुख्य कारण म्हणजे भगवान विष्णूंचा झोपेचा काळ आणि या काळाचे आध्यात्मिक महत्त्व. जेव्हा भगवान विष्णू झोपेतून जागे होतात तेव्हा पुन्हा शुभ कार्य सुरू होतात.