हनुमानाकडून शिका मॅनेजमेंटचे पाच गुण, प्रत्त्येक कठीण परिस्थितीतून निघेल मार्ग
हनुमानजींना नेमून दिलेले काम ते आधी नियोजित करायचे आणि नंतर ते अंमलात आणायचे. जसे श्रीरामांनी हनुमानजींना लंकेत पाठवताना सांगितले होते की ही अंगठी सीतेला दाखवून सांगा की..
मुंबई : अंजनीपुत्र हनुमान हे कार्यक्षम व्यवस्थापक होते. मन, कृती आणि वाणी यांचा समतोल हनुमानाकडून शिकण्यासारखा (Management Skill of Hanuman) आहे. ज्ञान, बुद्धी, विद्या आणि सामर्थ्यासोबतच त्यांच्यात नम्रताही अफाट होती. योग्य वेळी योग्य ते काम करून घेण्याचा चमत्कारिक गुण त्यांच्यात होता. आजच्या व्यवस्थापकांनी आणि कष्टाळू लोकांनी हे पाच व्यवस्थापण कौशल्य त्यांच्याकडून हे शिकायला हवे.
मारूतीरायाकडून शिका हे पाच मॅनेजमेंट स्किल
1. शिकण्याची आवड : हनुमानाला लहानपणापासूनच प्रत्येकाकडून काही ना काही शिकण्याची आवड होती. आई अंजनी आणि वडील केसरी तसेच धर्मपिता पवनपुत्र यांच्याकडून त्यांनी शिक्षण घेतल्याचे सांगितले जाते. ते शबरीचे गुरु ऋषी मातंग यांच्याकडूनही शिकले होते आणि त्यांना भगवान सूर्याकडून सर्व प्रकारचे ज्ञान मिळाले होते.
2. कामात कौशल्य : हनुमानाची काम करण्याची शैली अद्वितीय होती आणि ते कामात कुशलतेने करायचे. सुग्रीवाच्या मदतीसाठी, त्यांनी त्याची श्री रामशी ओळख करून दिली आणि रामाला मदत करण्यासाठी, त्याने आपल्या बुद्धिमत्तेच्या कौशल्याने सर्व काही केले जे भगवान श्रीरामांनी सांगितले. बजरंगबली एक कार्यक्षम व्यवस्थापक आहे. हनुमानजींनी सैन्यापासून समुद्र पार करण्यापर्यंतचे जे काम कौशल्याने आणि बुद्धिमत्तेने केले त्यातून त्यांचे विशेष व्यवस्थापन दिसून येते.
3. योग्य नियोजन : हनुमानजींना नेमून दिलेले काम ते आधी नियोजित करायचे आणि नंतर ते अंमलात आणायचे. जसे श्रीरामांनी हनुमानजींना लंकेत पाठवताना सांगितले होते की ही अंगठी सीतेला दाखवून सांगा की ते लवकरच तिथे येतील पण हनुमानजींना माहित होते की समुद्र ओलांडताना अडथळे येणार आहेत आणि लंकेत प्रवेश करतानाही ते घडण्याची शक्यता आहे. रावणाला रामाचा संदेशही त्यांनी कठोर स्वरूपात दिला, विभीषणाला रामाकडे खेचले, अक्षयकुमारचा वध केला आणि माता सीतेला अंगठी देऊन लंका जाळली आणि तेही सुखरूप परतले. हा सर्व त्याच्या कृती योजनेचा भाग होता. त्याच्याकडे बुद्धिमत्तेने योग्य नियोजन करण्याची अद्भुत क्षमता आहे.
4. दूरदृष्टी : ही हनुमानजींची दूरदृष्टी होती की त्यांच्या सहज आणि साध्या संभाषणाच्या गुणवत्तेने त्यांनी कपिराज सुग्रीव यांना श्रीरामांचे मित्र बनवले आणि नंतर त्यांनी विभीषण यांना श्रीरामांशी मैत्री केली. सुग्रीमने श्रीरामाच्या मदतीने बळीचा वध केला तेव्हा श्रीरामाने विभीषणाच्या मदतीने रावणाचा वध केला. हनुमानजींच्या कौशल्य आणि हुशारीमुळेच हे शक्य झाले.
5. धोरणात निपुण : खजिना आणि अनोळखी पत्नी मिळाल्यानंतर सुग्रीवाने श्रीरामाला सोडले होते, परंतु हनुमानाने साम, दाम, दंड, भेदा नीती या चारही पद्धती वापरून श्रीरामाच्या कृतींबद्दलची जबाबदारी आणि मैत्रीची आठवण करून दिली. याशिवाय असे अनेक प्रसंग आले की जेव्हा हनुमानजींना हे धोरण वापरावे लागले. हनुमानजी या व्यवस्थापनाचा धडा शिकवतात की जर ध्येय महान असेल आणि ते साध्य करणे सर्वांचे हित असेल तर कोणत्याही प्रकारचे धोरण स्वीकारता येते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)