चांदीचे दागिणे, नाणे, भांड्यांवर कर्ज मिळणार, जाणून घ्या
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने आता सोन्या-चांदीवर कर्ज घेण्यास परवानगी दिली आहे. म्हणजेच, जर तुमच्याकडे चांदीचे दागिने किंवा नाणी असतील तर तुम्ही त्यावर बँका किंवा फायनान्स कंपन्यांकडून कर्जही घेऊ शकता.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने आता सोन्या-चांदीवर कर्ज घेण्यास परवानगी दिली आहे. तुमच्याकडे चांदीचे दागिने किंवा नाणी असतील तर तुम्ही त्यावर बँका किंवा फायनान्स कंपन्यांकडून कर्जही घेऊ शकता. आरबीआयने यासाठी नवीन मार्गदर्शक सूचना जारी केल्या आहेत.
हे नियम रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया डायरेक्शन 2025 अंतर्गत आहेत. यामध्ये सोने आणि चांदी गहाण ठेवण्याशी संबंधित सर्व नियमांचा उल्लेख केला आहे निघून गेला. हे नियम 1 एप्रिल 2026 पासून लागू होणार आहेत.
सोने-चांदीवर कर्ज कोण देऊ शकेल?
व्यावसायिक बँका (लघु वित्त आणि प्रादेशिक ग्रामीण बँकांसह)
नागरी व ग्रामीण सहकारी बँका
बिगर बँकिंग वित्तीय कंपन्या आणि गृहनिर्माण वित्त कंपन्या
‘हे’ नियम कोणाला लागू होतील?
आरबीआयने स्पष्टपणे म्हटले आहे की, हे कर्ज केवळ दागिने किंवा नाण्यांच्या स्वरूपात असलेल्या चांदी किंवा सोन्यावरच दिले जाऊ शकते. सोने-चांदी किंवा त्यांच्याशी संबंधित आर्थिक मालमत्ता जसे की गोल्ड ईटीएफ किंवा म्युच्युअल फंड युनिट्सवर कर्ज उपलब्ध होणार नाही.
कोणते दागिने किंवा नाणी गहाण ठेवता येतील?
- सोन्याचे दागिने – जास्तीत जास्त 1 किलोपर्यंत
- चांदीचे दागिने – जास्तीत जास्त 10 किलोपर्यंत
- सोन्याची नाणी – 50 ग्रॅमपर्यंत
- चांदीची नाणी – 500 ग्रॅमपर्यंत
- या मर्यादेपेक्षा जास्त वजनाचे दागिने किंवा नाण्यांवर कर्ज घेतले जाणार नाही .
कर्ज किती मिळेल?
- आरबीआयने कर्जाची कमाल मर्यादा देखील निश्चित केली आहे.
- 2.5 लाख रुपयांपर्यंतच्या कर्जावर 85% पर्यंत कर्ज
- 2.5 लाख ते 5 लाख रुपयांपर्यंतच्या कर्जावर 80 टक्क्यांपर्यंत कर्ज
- 5 लाख रुपयांपेक्षा जास्त कर्जावर 75 टक्क्यांपर्यंत कर्ज
याचा अर्थ असा की जर तुमच्याकडे 1 लाख रुपयांची चांदी असेल तर तुम्हाला जास्तीत जास्त 85,000 रुपयांपर्यंत कर्ज मिळू शकते.
मूल्यांकन कसे होईल?
सोन्या-चांदीची किंमत ठरवण्यासाठी बँका किंवा एनबीएफसी गेल्या 30 दिवसांची सरासरी बंद किंमत किंवा आदल्या दिवसाची बंद किंमत यापैकी जी कमी असेल ती घेतील. ही किंमत आयबीजेए (इंडिया बुलियन अँड ज्वेलर्स असोसिएशन लिमिटेड) किंवा मान्यताप्राप्त कमोडिटी एक्सचेंजच्या इश्यू रेटवर आधारित असेल. दागिन्यांमधील दगड किंवा इतर धातूंचे मूल्य त्यात जोडले जाणार नाही.
कर्ज कसे घ्यावे?
कर्ज घेणाऱ्या व्यक्तीच्या उपस्थितीत दागिने किंवा चांदीची तपासणी केली जाईल. बँक मूल्यांकनाचा प्रमाणित अहवाल देईल. सर्व शुल्क, लिलाव प्रक्रिया आणि परताव्याची अंतिम मुदत कर्ज करारामध्ये स्पष्टपणे लिहिली जाईल. सर्व कागदपत्रे आणि माहिती स्थानिक भाषेत किंवा ग्राहकाच्या पसंतीच्या भाषेत दिली जाईल. गहाण ठेवलेले चांदी किंवा सोने बँकेच्या सुरक्षित तिजोरीत ठेवले जाईल, जे केवळ अधिकृत कर्मचारीच हाताळू शकतात. तसेच, वेळोवेळी ऑडिट आणि तपासणी केली जाईल.
कर्जाची परतफेड केल्यानंतर किती दिवसांत तुम्हाला दागिने परत मिळतील?
आरबीआयच्या नियमांनुसार, कर्जाची पूर्ण परतफेड झाल्यानंतर किंवा सेटलमेंट झाल्यानंतर 7 कामकाजाच्या दिवसांच्या आत बँकेला तारण ठेवलेले दागिने किंवा चांदी बँकेला परत केली जातील. बँकेच्या चुकीमुळे विलंब झाल्यास ग्राहकाला दररोज 5,000 रुपये दराने नुकसान भरपाई द्यावी लागेल.
कर्जाची परतफेड न केल्यास काय होते?
- कर्जदाराने कर्जाची वेळेवर परतफेड न केल्यास बँक त्याचे दागिने किंवा चांदीचा लिलाव करू शकते.
- बँक प्रथम ग्राहकाला लिलावाची नोटीस देईल.
- जर ग्राहक संपर्कात नसेल तर सार्वजनिक सूचना जारी केली जाईल आणि एक महिन्याचा कालावधी दिला जाईल.
- लिलावासाठी राखीव किंमत सध्याच्या किमतीच्या 90% पेक्षा कमी असू शकत नाही .
- जर लिलाव दोनदा अयशस्वी झाला तर राखीव किंमत 85% पर्यंत कमी केली जाऊ शकते.
दोन वर्ष दागिने घेतले नाहीत तर काय होईल?
कर्जाची परतफेड केल्यानंतर दोन वर्षांनंतरही एखाद्या ग्राहकाने त्याचे सोने किंवा चांदी घेतली नाही तर बँक त्याला दावा न केलेले तारण घोषित करेल आणि ग्राहक किंवा त्याच्या वारसांशी संपर्क साधण्यासाठी विशेष मोहीम सुरू करेल.
