Health : स्वादुपिंड प्रत्यारोपणाआधीच्या चाचण्या आणि प्रत्यारोपणानंतरचे फायदे जाणून घ्या

मुंबई : स्वादुपिंड प्रत्यारोपणासाठी रुग्णाला विविध चाचण्या कराव्या लागतात. ज्यात रक्त चाचण्या, सीटी स्कॅन ओटीपोटाचा अल्ट्रासाऊंड आणि टु डी इको मूल्यांकनाचा समावेश आहे. जर रुग्ण प्रत्यारोपणासाठी योग्य ठरला, तर त्यांचे नाव प्रतीक्षा यादीत ठेवले जाते. प्राप्तकर्त्यांनी इम्युनोसप्रेशनची पातळी समायोजित करण्यासाठी प्रत्यारोपणाच्या युनिटशी सतत सल्लामसलत करणे आवश्यक आहे. जसजसा वेळ जातो तसतशी इम्युनोसप्रेशनची गरज आणि वारंवारता कमी होते. याबाबत यकृत, स्वादुपिंड, आतडे प्रत्यारोपण आणि एचपीबी शस्त्रक्रिया करणारे डॉ. गौरव चौबल यांनी माहिती दिली आहे.

स्वादुपिंड प्रत्यारोपण कसे केले जाते?

स्वादुपिंड प्रत्यारोपण हे एक अवयव प्रत्यारोपण आहे ज्यामध्ये सामान्यतः मधुमेह असलेल्या व्यक्तीमध्ये निरोगी स्वादुपिंड (इन्सुलिन तयार करू शकणारे) रोपण करणे समाविष्ट असते . एकत्रित मूत्रपिंड-स्वादुपिंड प्रत्यारोपणाचा पर्याय देखील उपलब्ध आहे, जे सामान्यत: एकाच वेळी केले जातात. हे प्रामुख्याने मधुमेही रुग्णांसाठी आहे ज्यांचे आधीच मूत्रपिंड निकामी झाले आहे किंवा ते निकामी होण्याचा धोका अधिक आहे. स्वादुपिंड प्रत्यारोपणाची बहुतेक प्रकरणे मूत्रपिंड प्रत्यारोपणाशी जुळतात. स्वादुपिंड प्रत्यारोपणाच्या वेळी, मृत दात्याकडून निरोगी स्वादुपिंड घेतला जातो. मधुमेहामुळे मूत्रपिंड निकामी झाले असल्यास, सर्जन एकाच वेळी मूत्रपिंड प्रत्यारोपण करू शकतात. ही मूत्रपिंड शस्त्रक्रिया स्वादुपिंडाच्या शस्त्रक्रियेपूर्वी किंवा नंतर होऊ शकते. स्वादुपिंड प्रत्यारोपणादरम्यान, तुमचा मूळ स्वादुपिंड त्याच ठिकाणी राहतो.

सामान्यतः, नवीन अवयव पाचक एन्झाईम्सचा निचरा करण्यासाठी तुमच्या आतड्यांशी जोडला जातो. यशस्वी प्रत्यारोपणानंतर, इन्सुलिनच्या इंजेक्शनची गरज भासणार नाही कारण नवीन प्रत्यारोपित स्वादुपिंड स्वतःच इन्सुलिन तयार करते. यानंतरआपण सामान्य आहाराचे सेवन करु शकतो आणि रक्तातील साखरेची पातळी देखील नियंत्रित राखता येते. याव्यतिरिक्त, या प्रक्रियेमुळे मूत्रपिंड खराब होण्याची शक्यता कमी असते. प्रत्यारोपणानंतरचा बरा होण्याचा कालावधी सुमारे एक आठवडा ते दहा दिवसांचा असतो. प्राप्तकर्त्यांना इम्युनोसप्रेशन रेजीमेनवर ठेवले जाईल आणि स्वादुपिंडाच्या कार्यासाठी नियमितपणे निरीक्षण केले जाईल. ते एका महिन्याच्या आत त्यांच्या नेहमीच्या शारीरिक हालचाली तसेच आहाराचे सेवन करु शकतात.

स्वादुपिंड प्रत्यारोपणाचे फायदे: टाइप 1 मधुमेह असलेल्या रुग्णांना याचा फायदा होतो. प्रत्यारोपणानंतर, अनेक रुग्णांना आहाराचे पथ्ये किंवा औषधांची आवश्यकता भासत नाही तसेच रक्तातील साखरेची पातळी देखील सामान्य होते. आणखी एक मोठा फायदा म्हणजे न्यूरोपॅथी आणि रेटिनोपॅथी यांसारख्या मधुमेहाशी संबंधित गुंतागुंतीचा धोका देखील कमी होतो.

प्रत्यारोपणानंतर काय होते?

रुग्ण काही दिवस ICU मध्ये असेल जेथे तज्ञांची टीम तुमच्या प्रकृतीचे निरीक्षण करते. कोणत्याही संभाव्य गुंतागुंतीकडे लक्ष दिले जाते. नवीन प्रत्यारोपण केलेले स्वादुपिंडाची कार्यक्षमता तपासली जाते. जर तुम्हाला किडनी प्रत्यारोपण देखील झाले असेल, तर लघवीची निर्मिती सुरू झाली पाहिजे. रुग्णालयातून घरी सोडण्यापुर्वी तुमच्या पुनर्प्राप्तीच्या टप्प्यात नियमित तपासणी आवश्यक आहे. शस्त्रक्रियेनंतर सुमारे 4-5 आठवडे, तुम्ही निरीक्षणाखाली असाल.

तुमच्या स्वादुपिंड प्रत्यारोपणानंतर तुम्हाला ठराविक औषधांचे सेवन काही काळासाठी करावे लागेल. इम्युनोसप्रेसंट्स ही या औषधांपैकी आहेत जी तुमची रोगप्रतिकारक शक्तीला नवीन अवयव नाकारण्यापासून रोखतात. प्रत्यारोपणानंतर संसर्ग आणि उच्च रक्तदाब यांसारख्या गुंतागुंत होण्याची शक्यता कमी करण्यासाठी इतर औषधांच्या सेवनाचा सल्ला दिला जातो.