Headneck Cancer : अति मद्यपान करताय..का? अन् तंबाखूचेही व्यसन आहे, मग वेळीच व्हा सावध; अन्यथा ‘हेडनेक कॅन्सर’ चा आहे धोका!
Head and Neck Cancer: डॉक्टरांच्या सांगण्या प्रमाणे, Head and Neck Cancer या कर्करोगाच्या सुरवातीच्या टप्प्यात वेदना सहसा जाणवतच नाही. म्हणूनच तो, अधिक जीवघेणा आहे. पण, इतर काही लक्षणांमुळे हा आजार सहज ओळखता येतो.
जागतिक स्तरावर, डोके आणि मानेच्या कर्करोगाची 5 लाखांहून अधिक प्रकरणे आहेत. तर, या आजारामुळे 2 लाख लोकांचे मृत्यू झाले आहेत. त्याची चिन्हे आणि लक्षणांबद्दल (About signs and symptoms) अधिक जागरूकता पसरवून काही प्रकरणे रोखली जाऊ शकतात. अपोलो कॅन्सर सेंटर, नवी मुंबई चे डॉ अनिल डिक्रूझ, हेड अँड नेक ऑन्कोसर्जन आणि ऑन्कोलॉजी सर्व्हिसेसचे संचालक, यांनी TV9 ला सांगितले की, ग्लोबोकॉन 2020 नुसार, भारतात दरवर्षी 2 लाख 52 हजार 772 कॅन्सरची प्रकरणे (Cases of cancer) आढळून येतात. पण सर्वात जास्त धोका कोणाला आहे? तर, तज्ज्ञांनी सांगितले की, वेगवेगळ्या कर्करोगाची रुग्णसंख्या वेगवेगळी असते. ते म्हणाले, “ग्लोबल अॅडल्ट टोबॅको सर्व्हे (GATS) च्या आकडेवारीनुसार, पुरुष महिलांपेक्षा जास्त तंबाखूचे सेवन (Tobacco consumption) करतात. त्यामुळे तोंडाचा कर्करोग, घशाचा कर्करोग आणि अन्ननलिकेचा कर्करोग यांसारखे तंबाखूशी संबंधित कर्करोग महिलांपेक्षा पुरुषांमध्ये जास्त प्रमाणात आढळतात. तथापि, थायरॉईडसारखे काही कर्करोग सामान्यतः स्त्रियांमध्ये होतात.
याची कारणे काय आहेत?
तज्ज्ञ म्हणाले, “याची मुख्य कारणे विशेषत: तंबाखू आणि अति मद्यपानाशी संबंधित आहेत. याशिवाय, HPV (ह्यूमन पॅपिलोमा व्हायरस) कर्करोग नावाचा एक नवीन घटक आहे. जो ऑरोफॅरिन्क्स (टॉन्सिल आणि जीभ) वर परिणाम करत आहे. हे प्रामुख्याने पाश्चिमात्य देशांमध्ये दिसून येते. परंतु, आपल्या देशातही ते वाढत आहे. असुरक्षित संभोग, एकापेक्षा अधिक लोकांसोबत असुरक्षीत लैंगिक वर्तन आणि तोंडावाटे लैंगिक संबंध यामुळे एचपीव्ही संसर्गाचा धोका वाढतो.
लक्षणे काय आहेत?
डॉ. डीक्रूझ यांनी डोके आणि मानेच्या कर्करोगाशी संबंधित खालील लक्षणांचे वर्णन केले:
1) तोंडात वाढ/पॅच/विकृतीकरण
2) मानेमध्ये सूज येणे
3) कर्कशपणा
4) गिळताना अडचण / गिळताना वेदना
5) अनुनासिक रक्तस्राव किंवा अडथळा, सहसा एका बाजूला
6) चेहरा सुजणे/दात कमकुवत होणे
लवकर ओळखण्याची लक्षणे काय आहेत?
तज्ज्ञ म्हणाले, “रोगाच्या सुरवातीच्या टप्प्यात वेदना सहसा जाणवत नाहीत.” लवकर ओळखण्यासाठी, त्याच्या लक्षणांबद्दल जागरूकता महत्त्वाची आहे:
1) तोंडात पांढरे/लाल डाग
२) वरीलपैकी कोणतीही लक्षणे
आजार कसा रोखता येईल?
डॉ. डिक्रूझ म्हणाले, “प्रतिबंध दोन प्रकारे असू शकतो, प्राथमिक आणि दुय्यम.” प्राथमिक प्रतिबंध तंबाखूच्या सेवनाच्या हानिकारक प्रभावांबद्दल जागरूकतेतून येऊ शकतो. ते म्हणाले, “दुय्यम (दुय्यम) प्रतिबंध तंबाखूचे सेवन बंद करून किंवा व्यसनमुक्ती कार्यक्रम, निरोगी जीवनशैली आणि सुरक्षित लैंगिक पद्धतीद्वारे एचपीव्ही कर्करोग टाळता येऊ शकतो.