एली कोहेन इस्रायलसाठी का महत्त्वाचा? सीरियात भरचौकात कोहेनला का फाशी दिली? जाणून घ्या
मोसादचा गुप्तहेर एली कोहेन याला सीरियात जाहीरपणे फासावर लटकवल्यानंतर साठ वर्षांनंतर त्याचे अडीच हजार सामान जप्त करण्यात इस्रायलला यश आले आहे. कोहेन यांना दमास्कसच्या चौकात फासावर लटकवल्याला रविवारी 60 वर्ष पूर्ण झाली.
इस्रायलचा गुप्तहेर एली कोहेन यांच्या वस्तू इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतन्याहू यांनी कोहेन यांच्या पत्नीला सुपूर्द केल्या. इस्रायलमधील त्याच्या कुटुंबियांना लिहिलेली हस्तलिखित पत्रे, सीरियातील मोहिमेदरम्यान त्याच्या कारवायांची छायाचित्रे आणि त्याला पकडल्यानंतर त्याच्या घरातून घेतलेल्या वैयक्तिक वस्तूंचा समावेश आहे. दरम्यान, इस्रायलसाठी कोहेन का महत्त्वाचा जाणून घेऊया.
इस्रायलचा सर्वात प्रसिद्ध गुप्तहेर एली कोहेन याला सीरियातील चौकात फासावर लटकवल्याला रविवारी 60 वर्ष पूर्ण झाली. मात्र, इस्रायलने सीरियातील गुप्त कारवाईनंतर देशातील सर्वात प्रसिद्ध गुप्तहेराच्या हजारो वस्तू जप्त केल्या आहेत. रविवारी इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतन्याहू यांनी कोहेन यांच्या पत्नीला सिरियाच्या अभिलेखागारातून मिळालेल्या 2500 वस्तूंपैकी काही वस्तू शेअर केल्या. एली कोहेन हा इस्रायलचा गुप्तहेर होता ज्याने सीरियाच्या राजकीय वर्तुळात घुसखोरी केली होती.
एली कोहेनशी संबंधित 2,500 वस्तू सापडल्या
अलीकडेच इस्रायलला आणण्यात आलेल्या दस्तऐवज आणि छायाचित्रांमध्ये कागदपत्रे, रेकॉर्डिंग आणि छायाचित्रे, जानेवारी 1965 मध्ये त्याला पकडल्यानंतर सिरियन गुप्तचर विभागाने गोळा केलेल्या वस्तू, इस्रायलमधील त्याच्या कुटुंबियांना लिहिलेली हस्तलिखित पत्रे, सीरियातील मोहिमेदरम्यान त्याच्या कारवायांची छायाचित्रे आणि त्याला पकडल्यानंतर त्याच्या घरातून घेतलेल्या वैयक्तिक वस्तूंचा समावेश आहे.
या सूटकेसमध्ये हस्तलिखित नोटांनी भरलेले जीर्ण झालेले फोल्डर, दमास्कसमधील त्याच्या अपार्टमेंटच्या चाव्या, पासपोर्ट आणि बनावट ओळखपत्रे, मोसादच्या विशिष्ट व्यक्ती आणि ठिकाणांवर लक्ष ठेवण्याच्या मिशनमधील सर्व कागदपत्रे आणि त्याची नादिया कोहेन ने तुरुंगातून सुटकेसाठी जागतिक नेत्यांकडे केलेली विनंती यांचा समावेश होता.
मोसादच्या पहिल्या मोठ्या यशांपैकी एक
कोहेन यांना सीरियातील यश हे मोसाद गुप्तचर संस्थेचे पहिले मोठे यश होते. 1967 च्या मध्यपूर्व युद्धातील विजयाची तयारी करण्यासाठी इस्रायलला मदत करण्याचे श्रेय त्यांनी मिळवलेल्या उच्चस्तरीय गुप्तचर यंत्रणेला दिले जाते. 1960 च्या दशकाच्या सुरुवातीला इस्रायलचा कट्टर शत्रू असलेल्या सीरियाच्या राजकीय आणि लष्करी वर्तुळात एली कोहेन यांनी जवळचा संपर्क साधला. कालांतराने ते सीरियाच्या संरक्षणमंत्र्यांचे प्रमुख सल्लागार बनले. 1965 मध्ये कोहेन इस्रायलला माहिती पाठवताना पकडले गेले. 18 मे 1965 रोजी दमास्कसच्या एका चौकात त्यांच्यावर खटला चालवून त्यांना फाशी देण्यात आली. राष्ट्रीय नायक मानल्या जाणाऱ्या इस्रायलमध्ये त्यांचे अवशेष अद्याप परत आलेले नाहीत.
कोहेन यांचा मृतदेह शोधण्याचा प्रयत्न
इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतन्याहू यांनी रविवारी जेरुसलेममध्ये नादिया कोहेन यांना सांगितले की, “आम्ही मोसाद आणि इस्रायल सरकारच्या माध्यमातून एली कोहेन यांची कागदपत्रे परत मिळवण्यासाठी विशेष मोहीम राबविली. नेतन्याहू म्हणाले की, इस्रायल कोहेन यांचा मृतदेह शोधण्याचे काम करत आहे. 1982 मध्ये लेबनॉनमध्ये सिरियन सैन्यासोबत झालेल्या चकमकीत ठार झालेल्या चार दशकांपासून बेपत्ता असलेल्या इस्रायली सैनिकाचा मृतदेह इस्रायलने गेल्या आठवड्यात सीरियातून परत मिळवला. नेतन्याहू म्हणाले की, एली इस्रायलचे दिग्गज आहेत. तो इस्रायली गुप्तचर संस्थेचा सर्वात मोठा एजंट आहे.
