
‘वाढदिवस’ हा कोणत्याही व्यक्तीसाठी खूप खास दिवस असतो. मोठ्या माणसांमध्ये जर याचा इतका उत्साह असतो, तर लहान मुलांना या दिवसाची कितीतरी आतुरतेने वाट पाहावी लागत असेल, याची कल्पना करा. या खास दिवशी मुले हवेत असतात, स्वतःला खूप स्पेशल मानतात आणि इतरांकडूनही अपेक्षा ठेवतात की, वाढदिवसाच्या दिवशी त्यांना खास वागणूक मिळावी. मुलांसाठी हा एक भावनिक आणि अविस्मरणीय दिवस असतो. अशा वेळी, त्यांना रागावणे किंवा ओरडणे सहसा योग्य मानले जात नाही, जोपर्यंत खूप गंभीर परिस्थिती निर्माण होत नाही. याची कारणे काय आहेत, ते जाणून घेऊया.
वाढदिवसाच्या दिवशी मुलांना का ओरडू नये?
1. भावनिक परिणाम होऊ शकतो :
वाढदिवसाच्या दिवशी प्रत्येक मुलाला प्रेम, कौतुक आणि खास असल्याची भावना अपेक्षित असते. अशा दिवशी ओरडल्याने त्याला दु:ख होऊ शकते, तो लाजू शकतो किंवा रागावू शकतो. यामुळे त्याच्या मनात नकारात्मक भावना निर्माण होतात आणि वाढदिवसाच्या आनंदावर विरजण पडू शकते. हा दिवस त्याच्यासाठी आनंदाचा उत्सव असतो, त्यामुळे त्याला उत्साही आणि आनंदी ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
2. दीर्घकाळ लक्षात राहू शकते :
मुलांचे मन त्या दिवसातील प्रत्येक गोष्ट लक्षात ठेवते. वाढदिवसाच्या दिवशी जर त्याला ओरडा मिळाला, तर भविष्यात त्याला वाढदिवसाचा तिरस्कार वाटू शकतो. ही गोष्ट मुलासाठी चांगला अनुभव ठरणार नाही आणि आयुष्यात तो या दिवसाला दुःखाशी जोडून पाहू लागेल, जे मुलाच्या भावनिक वाढीसाठी योग्य नाही.
3. सकारात्मक वर्तनावर परिणाम :
जर मुलाला भीती वाटली किंवा तो दुःखी झाला, तर त्याची सकारात्मक विचारसरणी आणि आत्मविश्वासही प्रभावित होऊ शकतो. घाबरलेले मूल नवीन गोष्टी शिकण्यापासून किंवा लोकांशी मोकळेपणाने बोलण्यापासून लांब राहू शकते. यामुळे त्याच्या व्यक्तिमत्त्वाच्या विकासावर नकारात्मक परिणाम होतो.
जर मुलाने चूक केली तर काय करावे?
1. थेट ओरडण्याऐवजी शांतपणे समजावून सांगा : जर मुलाकडून वाढदिवसाच्या दिवशी काही चूक झालीच, तर लगेच ओरडू नका. त्याला शांतपणे आणि प्रेमाने समजावून सांगा की, त्याने जे केले ते चुकीचे होते.
2. त्याच्या वर्तनाला नापसंती दर्शवा, त्याला नाही : मुलाला हे जाणवून द्या की तुम्ही त्याच्या चुकीच्या वर्तनावर नाराज आहात, पण त्याच्यावर नाही. ‘तू वाईट आहेस’ असे न म्हणता ‘तुझे हे कृत्य चुकीचे आहे’ असे सांगा. यामुळे त्याला त्याच्या कृतीची जाणीव होते, पण त्याच्या आत्मविश्वासाला धक्का लागत नाही.
3. गरज असल्यास, दुसऱ्या दिवशी चर्चा करा : जर चूक खूप गंभीर नसेल, तर त्या वर्तनावर वाढदिवसानंतरच्या दुसऱ्या दिवशी चर्चा करा. यामुळे वाढदिवसाचा दिवस आनंदी राहील आणि मुलालाही आपली चूक शांतपणे समजून घेता येईल.
उत्तम मार्ग काय आहे?
1. प्रेम आणि आदराने शिकवा: मुलाला वाढदिवसाच्या दिवशी काही शिकवायचे असल्यास, प्रेम आणि आदराचा मार्ग निवडा. त्याला ओरडण्याऐवजी, योग्य गोष्टींचे महत्त्व समजावून सांगा.
2. चांगल्या वर्तनासाठी कौतुक करा: मुलाने चांगले वर्तन केल्यास त्याचे कौतुक करा. यामुळे त्याला स्वतःहून सुधारणा करण्याची प्रेरणा मिळते आणि सकारात्मकता वाढते.