
उन्हाळा सुरू झाला की वीज बिलामध्ये अचानक वाढ होणे ही एक सामान्य समस्या बनली आहे. एसी, कूलर, फॅन, फ्रिजसारखी उपकरणे जास्त चालवण्यामुळे वीजचा वापर वाढतो आणि त्यामुळे बिलही जास्त येते. मात्र, काही वेळा उपकरणे कमी वापरली तरी वीज बिल मोठ्या प्रमाणावर येते, ज्यामुळे घरगुती लोकांची खूपच चिंता वाढते. अशा वेळी अनेकांना मनात येते की वीज मीटर नीट काम करत आहे का? बिल चुकीचे तर नाही आले? यासाठी घाबरायची गरज नाही. तुम्ही स्वतःच घरी बसून सोप्या पद्धतीने तुमचा मीटर तपासू शकता आणि कारणे शोधू शकता.
मीटर रीडिंग तपासण्याची सोपी पद्धत
सर्वप्रथम, मीटरवर सध्याचा वाचन (रीडिंग) पाहा. समजा गेल्या महिन्याचा वाचन १६००० युनिट्स होता आणि आता १६२०० दिसतो, तर याचा अर्थ तुम्ही २०० युनिट्स वीज वापरली. आता तुमच्या बिलातही २०० युनिट्सनुसार पैसे लागले आहेत का, ते तपासा. जर बिलात जास्त युनिट्स दिल्या असतील, तर मीटरमध्ये काहीतरी समस्या असू शकते.
मीटरवरील लाल बत्ती तपासा
मीटर तपासण्यासाठी घरातील सगळे वीज उपकरणे पूर्णपणे बंद करा – म्हणजे लाईट, फॅन, फ्रिज, टीव्ही सगळे! आता मीटरवर लक्ष द्या. मीटर चालू ठेवण्यासाठी मुख्य स्विच चालू ठेवा. जर सर्व उपकरणे बंद असतानाही मीटरवर लाल बत्ती चमकत असेल, तर मीटरमध्ये गडबड असण्याची शक्यता आहे. कदाचित दुसरे कुठलेही कनेक्शन मीटरला जोडलेले असू शकते. अशा परिस्थितीत त्वरित वीज विभागाशी संपर्क करा आणि समस्या नोंदवा.
उपकरण वापरून मीटरची गती तपासा
मीटर किती वेगाने युनिट्स वाढवत आहे हे समजण्यासाठी १००० वॅट (१ किलोवॅट) क्षमता असलेले उपकरण (जसे इस्त्री, गीझर, हीटर) एका तासासाठी चालवा. मीटरवर सुरुवातीचा आणि नंतरचा रीडिंग नोंदवा. जर एका तासात युनिट्स १ ने वाढल्या, तर मीटर नीट काम करत आहे. पण यापेक्षा अधिक वाढ दिसल्यास मीटर जास्त वेगाने चालत आहे, म्हणजे तो चुकीचा मोजमाप करत आहे. अशा वेळी त्वरित वीज कंपनीला कळवा आणि मीटर बदलण्याची मागणी करा.
मीटर तपासणीसाठी अर्ज करा
जर तुम्हाला वाटत असेल की मीटर खराब आहे, तर तुमच्या स्थानिक वीज विभागातील उपविभागीय अधिकारी (SDO) यांच्याकडे ‘चेक मीटर’ लावण्यासाठी अर्ज करा. अर्ज करताना खालील कागदपत्रे जोडावी लागतात:
1. नाव, पत्ता, उपभोक्ता क्रमांक
2.मीटर क्रमांक
3. मागील काही महिन्यांचे वीज बिल
4. तपासणी शुल्क (साधारणपणे १०० ते ५०० रुपये, वीज कंपनीनुसार बदलू शकते)
चेक मीटर लावल्यानंतर १५ दिवसांच्या आत तपासणी होऊन मीटर योग्य नसल्यास तो बदलला जातो आणि बिलात आवश्यक दुरुस्ती केली जाते.
तक्रार पत्र लिहून समस्या नोंदवा
जर मीटर तपासणी करूनही वीज बिलात फरक न पडल्यास आणि बिल खूप जास्त येत असल्यास तुम्ही वीज विभागाला तक्रार पत्र लिहू शकता. तक्रार पत्रात तुमचे नाव, पत्ता, उपभोक्ता क्रमांक, बिलाचा तपशील (उदा., मागील बिल १००० रुपये आणि सध्याचा ३००० रुपये आहे), मीटर तपासणीसाठी मागणी यांचा समावेश असावा. तसेच, मागील बिलांच्या प्रतीही जोडाव्या. हा तक्रार पत्र तुम्ही स्थानिक वीज कार्यालयात थेट देऊ शकता किंवा काही राज्यांमध्ये (जसे उत्तर प्रदेश) ऑनलाइन देखील तक्रार नोंदवू शकता.