मुलांसाठी रेल्वेच्या नियमात बदल, जाणून घ्या

प्रवाशांची सुविधा वाढवण्याच्या दिशेने भारतीय रेल्वेने एक मोठा बदल केला आहे. आता पालक मुलांसाठी जागा हवी आहे की नाही हे अगदी सहजपणे ठरवू शकतात. जाणून घेऊया.

मुलांसाठी रेल्वेच्या नियमात बदल, जाणून घ्या
Indian Railway
Image Credit source: Instagram
Updated on: Nov 13, 2025 | 2:43 PM

तुम्ही रेल्वेने प्रवास करत असाल तर आधी ही बातमी नक्की वाचा. प्रवाशांची सुविधा वाढवण्याच्या दिशेने भारतीय रेल्वेने मोठा बदल केला आहे. आता पालक मुलासाठी जागा हवी आहे की नाही हे सहजपणे ठरवू शकतात आणि त्यानुसार तिकिटे बुक करू शकतात. यामुळे रेल्वेचा प्रवास आता आरामदायी आणि त्रासमुक्त होणार आहे. चला तर मग याविषयीची माहिती पुढो जाणून घेऊया.

भारतीय रेल्वेने प्रवाशांची सोय लक्षात घेऊन मुलांसाठी तिकीट बुकिंगशी संबंधित नियमांमध्ये मोठा बदल केला आहे. आता पालक किंवा पालकांना त्यांच्या लहान मुलांसह प्रवास करणे पूर्वीपेक्षा सोपे झाले आहे. नवीन नियमांनुसार, 5 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना तिकीट न घेता प्रवास करता येईल, परंतु जर त्यांना स्वतंत्र सीट किंवा बर्थ हवा असेल तर त्यांना पूर्ण भाडे भरणे बंधनकारक असेल.

5 वर्षांखालील मुलांना मोठा दिलासा

लहान मुलांना दिलासा देताना रेल्वेने स्पष्ट केले आहे की, जर मुलाचे वय 5 वर्षांपेक्षा कमी असेल आणि त्याला वेगळी जागा नको असेल तर त्याला तिकीट न घेता ट्रेनमध्ये बसवले जाऊ शकते. म्हणजेच आई-वडील मुलाला मांडीवर बसवून प्रवास करू शकतात. मात्र, काही कारणास्तव मुलासाठी स्वतंत्र बर्थ किंवा सीट बुक केली तर प्रौढांचे पूर्ण भाडे द्यावे लागेल.

5 ते 12 वर्ष वयोगटातील मुलांसाठी विशेष नियम

रेल्वेने 5 ते 12 वर्ष वयोगटातील मुलांसाठी स्वतंत्र नियम तयार केले आहेत. जर या वयोगटातील मुलांना सीट किंवा बर्थ नको असेल आणि तिकीट बुकिंगदरम्यान ‘नो सीट/नो बर्थ (NOSB)’ पर्याय निवडला तर त्यांना निम्म्या किंमतीत तिकीट मिळेल.

परंतु जर मुलासाठी सीट किंवा बर्थची मागणी केली गेली तर त्यासाठी संपूर्ण प्रौढ भाडे द्यावे लागेल. याशिवाय रेल्वेने हे देखील स्पष्ट केले आहे की 12 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलांना प्रौढ मानले जाईल आणि त्यांच्या तिकिटावर सामान्य दराने भाडे भरावे लागेल.

तिकिटे बुक करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी

रेल्वेच्या नवीन नियमांनुसार, तिकीट आरक्षण करताना मुलाचे योग्य वय नमूद करणे अत्यंत आवश्यक आहे. अनेक प्रवासी चुकून चुकीचे वय लिहितात, ज्यामुळे तिकीट अवैध होऊ शकते आणि दंड आकारला जाऊ शकतो. म्हणून, तिकीट भरताना मुलाची योग्य तारीख आणि वय लिहा. प्रवासादरम्यान मुलाचे वय प्रमाणपत्र, जसे की आधार कार्ड किंवा जन्म प्रमाणपत्र सोबत ठेवणे देखील आवश्यक आहे. कोणत्याही तपासादरम्यान ते अधिकाऱ्याला दाखवावे लागू शकते.