Aadipurush : नेमके कोण आहेत आदिपुरूष? हनुमानासोबत असा आहे संबंध

मुंबई : गेल्या काही दिवसांपासून आदिपुरुष (Aadipurush) नावाची चर्चा होण्याचे कारण म्हणजे रामायणावर आधारित ‘आदिपुरुष’ हा चित्रपट 16 जून रोजी प्रदर्शित होत आहे. या चित्रपटाची सगळीकडे चर्चा आहे. प्रभू राम यांना चित्रपटात आदिपुरुष असे नाव देण्यात आले आहे पण हे नाव भगवान रामाला कोणी दिले? आदिपुरुष म्हणजे आरंभ आणि अंत नसलेला असा त्याचा अर्थ होतो. आदिपुरुष हा ‘आदि’ आणि ‘पुरुष’ या दोन शब्दांचा संयोग आहे, ज्याचा अर्थ ‘प्रथम पुरुष’ किंवा मूळ पुरुष असा होतो. हिंदू धार्मिक मान्यतांनुसार आदिपुरुष हा संपूर्ण विश्वाचा निर्माता मानला जातो.

पुराणात अशी आहे माहिती

आदिपुरुष म्हणजे प्रथम पुरुष. म्हणजे ज्याने सृष्टी, जग, वंश किंवा साम्राज्य सुरू केले. हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये आणि वेदांमध्ये ब्रह्मदेवाने विश्वाची निर्मिती केली असे सांगितली आहे. पण पुराणानूसार, ब्रह्मदेव हे भगवान विष्णूच्या नाभीतून प्रकट झाले आणि त्यानंतर त्यांनी जगाची निर्मिती केली. म्हणूनच वैष्णव पंथाचे लोक भगवान विष्णूला सर्वशक्तिमान आणि सर्वज्ञ मानतात.

जेव्हा भगवान विष्णू ब्रह्मांडात प्रकट झाले तेव्हा सर्वत्र फक्त पाणी होते. भगवान विष्णूंना स्वतः आदिपुरुष असण्याची कल्पना नव्हती. त्यानंतर भगवान विष्णूंनी आदिपुरुषांना जाणून घेण्यासाठी तपश्चर्या केली आणि अशा प्रकारे पाण्यात म्हणजेच नीरमध्ये वास्तव्य केल्यामुळे त्यांना नारायण म्हटले गेले. तपश्चर्येदरम्यान भगवान विष्णूच्या नाभीतून कमळावर ब्रह्मदेव प्रकट झाले आणि प्रकट झाल्यानंतर ब्रह्मदेवाने भगवान विष्णूंना आदिपुरुष म्हटले. कारण त्याच्या आधी या जगात दुसरा कोणीही माणूस दिसला नव्हता. अशा स्थितीत भगवान विष्णू विश्वातील पहिल्या पुरुषाच्या म्हणजेच आदिपुरुषाच्या रूपात अवतरले. पण प्रश्न असा आहे की जेव्हा भगवान विष्णू आदिपुरुष आहेत, तर मग सध्या भगवान रामाला आदिपुरुष का म्हणतात?

 म्हणूनच श्री रामाला आदिपुरुष म्हणतात

श्री राम हे भगवान विष्णूच्या 10 अवतारांपैकी एक आहेत. रामाच्या आधी भगवान विष्णूच्या सर्व अवतारांनी विश्वाची स्थापना आणि व्यवस्था करण्याचे काम केले. परंतु प्रभू रामाने मानवांसाठी आदर्श व्यवस्था आणि मानवी मूल्यांची पायाभरणी केली. यामुळेच सध्याच्या काळात भगवान रामाला आदिपुरुष असे नाव देण्यात आले आहे, ज्याचा अर्थ सुरुवात आणि अंत नाही.

आदिपुरुष आणि हनुमान जी यांच्यातील संबंध

आदिपुरुष आणि हनुमान जी यांचा संबंध काय आहे. याचे साधे उत्तर म्हणजे राम आणि हनुमान यांच्यातील अनोखे नाते. प्रिय भक्त आणि परमेश्वर यांच्यात असे नाते असते. हनुमानजी हे रामाचे परम भक्त होते. त्यांचा जन्म फक्त रामजींच्या सेवेसाठी झाला असे म्हणतात. हनुमानजींचा जन्म भगवान शंकराचा 11वा रुद्रावतार म्हणून झाला. भगवान राम त्यांना आपला धाकटा भाऊ मानत होते. म्हणूनच रामायणात हनुमानजींची स्तुती करताना तुलसीदासजींनी लिहिले आहे – ‘ रघुपति कीन्ही बहुत बडाई । तुम मम प्रिय भरतहि सम भाई’ म्हणजे तू माझा भरतसारखा लाडका भाऊ आहेस. म्हणूनच आजही जिथे जिथे रामायणाचे पठण किंवा रामकथेचा सत्संग होतो, असे म्हणतात. हनुमानजी तेथे अदृश्य रूपात उपस्थित राहतात .

राम म्हणजेच आदिपुरुष आणि हनुमान जी यांच्यातील नातेसंबंधांबद्दल इतकेच म्हणता येईल की एक भगवान विष्णूचा अवतार आहे आणि दुसरा भोले भंडारीचे रूप आहे. दोघेही एकमेकांशिवाय अपूर्ण आणि एकमेकांसोबत पूर्ण आहेत.

(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)