Raksha Bandhan and Blue Moon : रक्षाबंधनाला आज ब्लू मूनचा योग; नेमका चंद्र कसा दिसणार? वैज्ञानिक कारण समजून घ्या
Raksha Bandhan and Blue Moon : जेव्हा सोशल मीडियावर यासंदर्भात अफवा सुरू होतात, तेव्हा त्या थांबायचं नाव घेत नाहीत. परंतु वस्तुस्थिती वेगळी आहे. वास्तविक तिसऱ्या पौर्णिमेच्या चंद्राला ब्लू मून (Blue Moon) म्हणतात.
नवी दिल्लीः Blue Moon on Raksha Bandhan: भाऊ आणि बहिणीच्या प्रेमाचे प्रतीक असलेला सण रक्षाबंधन आज 22 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातोय. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार हा सण श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा केला जातो. यावेळी पौर्णिमेचा चंद्र विशेष असतो, कारण तो निळा होतो, असा समज आहे. होय, यावेळी रक्षाबंधन ब्लू मूनसह साजरे केले जात आहे. निळ्या चंद्राबद्दल (Blue Moon) लोक बऱ्याचदा या आशेवर असतात की, आज चंद्र निळा दिसेल. जेव्हा सोशल मीडियावर यासंदर्भात अफवा सुरू होतात, तेव्हा त्या थांबायचं नाव घेत नाहीत. परंतु वस्तुस्थिती वेगळी आहे. वास्तविक तिसऱ्या पौर्णिमेच्या चंद्राला ब्लू मून (Blue Moon) म्हणतात.
तज्ज्ञांकडून त्याचे वैज्ञानिक कारण समजून घ्या
भोपाळच्या विज्ञान प्रसारक सारिका घारू यांनी यासंदर्भात सांगितले की, जर तीन महिन्यांच्या हंगामात चार पौर्णिमा असतील, तर तिसऱ्या पौर्णिमेच्या चंद्राला ब्लू मून म्हणतात. 22 ऑगस्ट रक्षाबंधनला श्रावण महिन्याच्या या पौर्णिमेचा चंद्र हा ब्लू मून असेल. हा योग 18 मे 2019 नंतर आता पुन्हा तयार झालाय.
म्हणून त्याला ब्लू मून म्हणतात
यासंदर्भात सारिकाने सांगितले की, एका वर्षात चार हंगाम असतात आणि प्रत्येक हंगाम तीन महिन्यांचा असतो. साधारणपणे प्रत्येक हंगामात फक्त तीन पौर्णिमा असतात, परंतु कधी कधी दिवस आणि रात्रीच्या लांबी आणि रुंदीमुळे एका हंगामात चार पौर्णिमा येतात.
त्यांनी सांगितले की, यावेळी खगोलशास्त्रीय हंगामात 21 जून, सर्वात लांब दिवसाची तारीख आणि 22 सप्टेंबर, दिवस आणि रात्रीच्या समानतेची तारीख अशा चार पौर्णिमा आहेत. यातील रक्षाबंधनाची पौर्णिमा तिसरी आहे. अशा परिस्थितीत हंगामातील या अतिरिक्त तिसऱ्या पौर्णिमेला ब्लू मून असे म्हणतात.
जरी महिन्यात पौर्णिमा दोनदा आली तर…
सारिका यांनी सांगितले की, दुसऱ्या एका खगोलशास्त्रीय विचारसरणीनुसार, जर कोणत्याही एका इंग्रजी महिन्यात दोन पौर्णिमा येत असतील, तर दुसऱ्या पौर्णिमेच्या चंद्राला ब्लू मून म्हणतात. हे 2020 मध्ये घडले, जेव्हा 1 ऑक्टोबरच्या पौर्णिमेनंतर 31 ऑक्टोबर रोजी पौर्णिमा आली.
या निळ्या चंद्राबद्दल काय विशेष?
रक्षाबंधनाचा सण ब्लू मूनने साजरा केला जात आहे. सोशल मीडियावर अशी खोटी तथ्ये असू शकतात की, आजचा चंद्र निळा दिसेल. पण असे काहीही नाही. या पौर्णिमेच्या चंद्राला ब्लू मून म्हटले जाऊ शकते, परंतु तो सामान्य पौर्णिमेप्रमाणे पिवळसर दिसेल, असंही सारिका यांनी अधोरेखित केलं. जेव्हा पौर्णिमेचा चंद्र उगवेल, तेव्हा बृहस्पति सौर मंडळाचा सर्वात मोठा ग्रह असेल. हे त्याच्याबरोबर आकाशात राहील. ब्लू मूनची शेवटची घटना 18 मे 2019 रोजी घडली. आता हा योग 19 ऑगस्ट 2024 रोजी येणार आहे, असंही सारिका सांगतात.
संबंधित बातम्या
Raksha Bandhan 2021 | भाऊ-बहिणीतील वितुष्ट दूर करायचे असल्यास रक्षाबंधनच्या दिवशी हे उपाय करा
Rakshabandhan to Blue Moon today; What exactly will the moon look like? Understand the scientific reason