
वीज बिल वाढलं की आपण कमी वीज खाणारी उपकरणं शोधतो. पण चुकून काही उपकरणं घरी आणतो आणि बिल कमी होण्याऐवजी वाढतं. घरात लावलेल्या लाइट्सचा यात मोठा वाटा असतो. म्हणूनच एलईडी बल्ब आणि ट्यूब लाइट यापैकी कोणता पर्याय योग्य आहे ते वाचा…
एलईडी बल्ब ट्यूब लाइटच्या तुलनेत खूप कमी वीज खातात. कारण एलईडी बल्ब 80-90% ऊर्जा प्रकाशात बदलतात आणि फक्त 10-20% ऊर्जा उष्णतेत जाते. पण फ्लूरोसेंट ट्यूब लाइट्स बरीचशी वीज उष्णता निर्माण करण्यात खर्च करतात. उदाहरणच घ्यायचं तर, 9 वॅटचा एलईडी बल्ब 40 वॅटच्या ट्यूब लाइटइतकी रोशनी देतो, पण वीज पाचपट कमी खातो.
ट्यूब लाइट्सना सुरू होण्यासाठी काही सेकंद लागतात. कधी त्या टिमटिमतात. एलईडी बल्ब लगेच सुरू होतात आणि स्थिर प्रकाश देतात. मग ते घर, ऑफिस की दुकान असो, एलईडी बल्ब सोयीचे ठरतात.
एलईडी बल्बची किंमत ट्यूब लाइटपेक्षा किंचित जास्त असते. पण दीर्घकाळ पाहिलं तर एलईडी बल्ब स्वस्त ठरतात. कारण त्यांचं आयुष्य 25,000 ते 50,000 तास असतं. म्हणजे एकदा लावलेला बल्ब 10-15 वर्षं सहज टिकतो. ट्यूब लाइटचं आयुष्य 6,000 ते 15,000 तास असतं. त्यामुळे त्या वारंवार बदलाव्या लागतात.
एलईडी बल्ब मजबूत असतात. ते सहज तुटत नाहीत. ट्यूब लाइट्स काचेच्या असतात आणि त्यात पारा असतो. त्या तुटल्या तर पर्यावरणाला हानी होते. एलईडी बल्ब पूर्णपणे पुनर्वापरयोग्य असतात आणि त्यात हानिकारक रसायनं नसतात.
एलईडी बल्ब पर्यावरणासाठी चांगले आहेत. कमी वीज वापरामुळे कार्बन उत्सर्जन कमी होतं. एका अंदाजानुसार, सर्वांनी एलईडी बल्ब वापरले तर दरवर्षी लाखो टन कार्बन डायऑक्साइड वाचेल. ट्यूब लाइट्समधील पारा पर्यावरणाला हानी पोहोचवतो. त्या तुटल्या तर पारा माती किंवा पाण्यात मिसळतो. यामुळे माणसांसह प्राण्यांनाही धोका निर्माण होतो.
एलईडी बल्ब कमी उष्णता देतात. त्यामुळे खोली थंड राहते आणि वातानुकूलनाचा खर्च वाचतो. ट्यूब लाइट्स जास्त उष्णता निर्माण करतात, त्यामुळे खोलीचं तापमान वाढतं.
वॅटेजवर बरंच काही अवलंबून असतं. 100 वॅटचा बल्ब 40 वॅटच्या ट्यूब लाइटपेक्षा जास्त वीज खाईल. पण सामान्यपणे एलईडी बल्बच कमी वीज खातात. बाजारात 5 ते 15 वॅटचे एलईडी बल्ब मिळतात. ते 20-40 वॅटच्या ट्यूब लाइटइतकीच रोशनी देतात.
लहान खोल्यांसाठी एलईडी बल्ब पुरेसे आहेत. मोठ्या जागांसाठी, जसं ऑफिस किंवा दुकान, एलईडी ट्यूब लाइट्स चांगल्या ठरतात. कारण त्या जास्त क्षेत्र व्यापतात.