आता भारतातच सांधे प्रत्यारोपण समस्या, ऑस्टियोआर्थ्राइटिस आणि रोबोटिक सर्जरी

सांधे प्रत्यारोपण समस्या विशेषतः ऑस्टियोआर्थ्राइटिस (OA) हा भारतात एक मोठा आरोग्याचा प्रश्न बनला आहे. खासकरून वयोवृद्धांमध्ये ही समस्या मोठ्या प्रमाणात आहे. ऑस्टियोआर्थ्राइटिस हा एक घटकात्मक रोग आहे. या आजारात सांध्याच्या कार्टिलेजची हानी होते, ज्यामुळे वेदना, जडपण, सूज येते आणि हालचाली मंदावतात. या आजारामुळे साधारणपणे गुडघे, पार्श्वभाग, कंबरेचे हाड आणि हात यावर अधिक परिणाम होतो. त्यामुळे अनेकांना या आजारामुळे रोजची कामे करण्यास कठीण होऊ शकते.

भारतात आरोग्य सेवांमध्ये प्रचंड सुधारणा झाली आहे. त्यामुळे नागरिकांचं वयोमान वाढलं आहे. त्यामुळे देशात वयोवृद्धांची संख्या वाढली आहे. असं असताना ऑस्टियोआर्थ्राइटिसची प्रचलनही वाढत आहे, आणि हा आजार वयोवृद्धांमध्ये अपंगत्वाचा एक मुख्य कारण बनला आहे. अंदाजे 60 वर्षांवरील भारतीय लोकसंख्येच्या 15-20% लोकांना OA आहे, विशेषतः महिलांना. महिलांना खास करून रजोनिवृत्तीनंतर हा आजार जडतो. जीवनशैलीतील घटक, जसे की obesity (अतिवजन), निष्क्रियता आणि पूर्वीच्या दुखापती, यामुळेही भारतात OA आजार वाढला आहे. प्रारंभिक निदान आणि उपचाराबाबत जागरूकतेचा अभाव असल्यामुळे, खूप उशिराने निदान होऊन रोगाची स्थिती बिघडते आणि यामुळे दीर्घकालीन आरोग्य खर्च वाढतो.

ऑस्टियोआर्थ्राइटिसचा प्रभाव केवळ व्यक्तीवरच नाही, तर संपूर्ण अर्थव्यवस्थेवरही असतो. OA मुळे व्यक्तीची उत्पादकता घटते, कारण सामान्य कामे जसे चालणे, पायर्‍या चढणे किंवा दुपट्टा बांधणे सुद्धा अवघड होऊ शकते. ग्रामीण भागात हा ताण आणखी वाढतो. जिथे हड्डी आणि सांधे तज्ज्ञ आणि आधुनिक उपचार सुविधांची कमतरता आहे. यामुळे मोठ्या प्रमाणावर लोकांना वेळेत उपचार मिळवता येत नाही आणि त्यांची स्थिती अधिक वाईट होऊ शकते.

अलीकडच्या काही वर्षांत, रोबोटिक-आधारित सर्जरी ऑस्टियोआर्थ्राइटिसच्या उपचारात एक क्रांतिकारी उपाय म्हणून उदयास आला आहे. विशेषत: सांध्यांच्या बदलाच्या शस्त्रक्रियेसाठी हा उपाय फायदेशीर आहे. रोबोटिक प्रणाली, जसे की MAKO रोबोटिक आर्म-आधारित सर्जरी, पारंपारिक सांध्यांच्या बदलाच्या पद्धतींना एक अधिक अचूक पर्याय प्रदान करतात. या रोबोटिक तंत्रज्ञानामुळे, ऑर्थोपेडिक सर्जनना रुग्णाच्या अनन्य शारीरिक रचनाच्या 3D इमेजिंगवर आधारित वैयक्तिकृत शस्त्रक्रिया योजना तयार करण्याची क्षमता मिळते. ज्यामुळे सर्जरीच्या दरम्यान अचूकता वाढते. परिणामी, इम्प्लांट्सची अचूक जुळवणी होणे, सांध्यांच्या कार्याची चांगली गुणवत्ता, आणि रुग्णाला नैतिकतेची अधिक नैतिकता मिळवणे. याव्यतिरिक्त, रोबोटिक सर्जरीमध्ये लहान incisions वापरण्यात येतात, ज्यामुळे किमान मऊ ऊतकाची हानी, कमी रक्तस्त्राव आणि जलद पुनर्प्राप्ती वेळा मिळते. पारंपारिक पद्धतींशी तुलना करता, या सर्जरीमध्ये जास्त धोका नसतो, जसे की संक्रमण आणि इम्प्लांट मॅलीअलाइनमेंट.

तथापि, रोबोटिक सर्जरी एक महागडा पर्याय आहे आणि अजूनही भारताच्या ग्रामीण भागात तो सर्वत्र उपलब्ध नाही. दिल्ली, मुंबई, बंगलोर सारख्या प्रमुख महानगरांतील रुग्णालयांमध्ये रोबोटिक प्रणालीचा वापर सुरू झाला आहे, परंतु अद्याप अनेक कमीसेवा क्षेत्रांत ही तंत्रज्ञान उपलब्ध नाही. काळाच्या ओघात, रोबोटिक सर्जरीच्या किमती कमी झाल्या आणि तंत्रज्ञान अधिक प्रचलित झालं, तर भारतामध्ये ऑस्टियोआर्थ्राइटिसच्या उपचारांमध्ये एक मोठा बदल घडवून आणू शकेल.

निष्कर्ष :

सांध्यांच्या समस्या, विशेषतः ऑस्टियोआर्थ्राइटिस, भारतात एक वाढती आरोग्य समस्या आहे, विशेषत: वयोवृद्ध लोकसंख्येच्या संदर्भात. रोबोटिक सर्जरी एक आशादायक उपाय आहे, जो अधिक अचूक, कमी आक्रमक प्रक्रिया आणि जलद पुनर्प्राप्तीसाठी फायदेमंद आहे. तथापि, या तंत्रज्ञानाची अधिक व्यापक प्रमाणावर उपलब्धता सुनिश्चित करण्यासाठी ग्रामीण भागांत सुधारणा आवश्यक आहे. जनजागृती वाढवून, आरोग्य सुविधांचा विस्तार करून आणि किमती कमी करून, रोबोटिक सर्जरी भारतात लाखो लोकांच्या जीवनातील गुणवत्ता सुधारू शकते.

ऑस्टियोआर्थ्राइटिस आणि त्याच्या उपचारांच्या पर्यायांबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी, TV9 डिजिटलच्या विशेष कार्यक्रमामध्ये डॉ. स्वरूप पटेल, डायरेक्टर ऑफ रोबोटिक जॉइंट रिप्लेसमेंट, अपेक्स हॉस्पिटल, वाराणसी यांची मुलाखत पाहा. अधिक माहितीसाठी किंवा अपॉइंटमेंट घ्या, www.apexhospitalvaranasi.com वर भेट द्या किंवा 9119601990 वर कॉल करा.