
अमेरिकेने लादलेल्या भरमसाठ टॅरिफच्या पार्श्वभूमीवर बांगलादेशच्या मोहम्मद युनूस सरकारने एक नवे पाऊल उचलले आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांचे निकटवर्तीय एलन मस्क यांच्या स्टारलिंकसाठी त्यांनी बांगलादेशची दारे उघडली आहेत. यामुळे आता कंपनी लवकरच तेथे इंटरनेट सेवा सुरू करू शकणार आहे. युनूस सरकारकडून स्टारलिंकला दिलेला हिरवा कंदील हा एक दुहेरी संदेश आहे. एकीकडे टेक्नॉलॉजी इन्फ्लुएंसर इलॉन मस्क यांना आपल्या कक्षेत आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, तर दुसरीकडे दुर्गम भागात डिजिटल कनेक्टिव्हिटीला नवी चालना देत आहे.
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी बांगलादेशसाठीचे शुल्क दर 16 टक्क्यांवरून 37 टक्क्यांपर्यंत वाढवले आहेत. यामुळे बांगलादेशातील सर्वात मोठे निर्यात क्षेत्र असलेल्या गारमेंट क्षेत्राला मोठा धक्का बसू शकतो.
सरकार पुरस्कृत गुंतवणूक परिषदेच्या पूर्वसंध्येला बांगलादेशने घोषणा केली की एलन मस्क यांच्या स्टारलिंकला 28 मार्च रोजी देशात उपग्रह इंटरनेट सेवा सुरू करण्याचा परवाना देण्यात आला आहे. याच वेळी ट्रम्प यांनी आपला सर्वंकष शुल्क कार्यक्रम जाहीर करून जागतिक बाजारपेठेत खळबळ माजवली होती.
बांगलादेश आपल्या पारंपरिक बाजारपेठेवरील अवलंबित्व कमी करण्याचा आणि गुंतवणूकदारांना नवे संकेत देण्याचा प्रयत्न करत आहे. अंतरिम पंतप्रधान मोहम्मद युनूस यांनी शनिवारी या शुल्काच्या परिणामाचा आढावा घेण्यासाठी तातडीची बैठक बोलावली आणि आता ते अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांना पत्र लिहून या निर्णयाचा फेरविचार करतील. दरम्यान, युनूस सरकारने मस्क यांच्या कंपनीसाठी दरवाजे उघडले आहेत. त्यांच्या या कृतीकडे ट्रम्प यांना खूश करणारे मानले जात आहे.
बांगलादेश या शुल्काकडे केवळ व्यापार म्हणून नव्हे तर राजनैतिक दबाव म्हणून पाहत आहे. अशा परिस्थितीत युनूस सरकारकडून स्टारलिंकला दिलेला हिरवा कंदील हा एक दुहेरी संदेश आहे – एकीकडे टेक्नॉलॉजी इन्फ्लुएंसर इलॉन मस्क यांना आपल्या कक्षेत आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, तर दुसरीकडे ग्रामीण आणि दुर्गम भागात डिजिटल कनेक्टिव्हिटीला नवी चालना देत आहे.
बांगलादेश हा रेडिमेड कपड्यांचा जगातील दुसरा सर्वात मोठा निर्यातदार देश आहे. तो अमेरिकेच्या बाजारपेठेवर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून आहे. अशा परिस्थितीत वाढीव दरहा थेट अर्थव्यवस्थेवर परिणाम करणारा आहे. युनूस यांचे ‘नवे पाऊल’ – तंत्रज्ञान आणि गुंतवणुकीसाठी खुले होणे – या दुखापतीवर मलम ठरेल का, हे येणारा काळच सांगेल. पण बांगलादेश आता मुत्सद्दी पातळीवरही स्मार्ट पावले उचलण्याच्या मनःस्थितीत आहे, हे निश्चित.