
आजच्या काळात चुकीच्या आहारामुळे शरीरात अनेक प्रकारच्या पोषक घटकांचा अभाव आहे. सर्वात सामान्य म्हणजे व्हिटॅमिन डीची कमतरता. आजच्या काळात ही समस्या लहान मुलांपासून मोठ्यांपर्यंत सर्व वयोगटातील लोकांमध्ये दिसून येते. यामुळे आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो. शरीरात व्हिटॅमिन डीची कमतरता असल्यास हाडे आणि स्नायूंमध्ये वेदना, अशक्तपणा आणि थकवा निर्माण होतो. याशिवाय केस गळणे, मूड बदल आणि नैराश्याची समस्या दिसून येते. व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे मुलांमध्ये रिकेट्स होऊ शकतात. व्हिटॅमिन्स शरीरासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत कारण ते शरीराच्या विविध जैविक प्रक्रिया योग्यरित्या चालवण्यासाठी आवश्यक असतात. हे शरीर स्वतः तयार करू शकत नाही, त्यामुळे आहारातून त्यांची पूर्तता करणे आवश्यक असते.
आरोग्यपूर्ण त्वचा, केस व नखे: व्हिटॅमिन A, C आणि E त्वचा आणि केसांच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त असतात.
प्रतिकारशक्ती वाढवणे: व्हिटॅमिन C आणि D रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतात.
हाड व दात मजबूत करणे: व्हिटॅमिन D आणि K हाडे मजबूत ठेवतात, कॅल्शियम शोषण सुधारतात.
ऊर्जा निर्मिती: B-कॉम्प्लेक्स व्हिटॅमिन्स अन्नातून ऊर्जा निर्माण करण्यास मदत करतात.
डोळ्यांचे आरोग्य: व्हिटॅमिन A डोळ्यांच्या दृष्टीसाठी आवश्यक आहे.
रक्तनिर्मिती: काही व्हिटॅमिन्स, जसे की B12, लाल रक्तपेशींच्या निर्मितीस मदत करतात.
एकूणच, शरीरातील जीवनक्रिया सुरळीत चालवण्यासाठी, रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी आणि शारीरिक व मानसिक स्वास्थ्य राखण्यासाठी व्हिटॅमिन्स अत्यावश्यक आहेत. शरीरात व्हिटॅमिन डीची कमतरता पूर्ण करण्यासाठी, आहारात समृद्ध असलेल्या पदार्थांचा समावेश करण्याची किंवा उन्हात बसण्याची शिफारस केली जाते. कारण सूर्याची किरणे त्वचेत व्हिटॅमिन डी तयार करण्यास मदत करतात. पण यासाठी उन्हात बसणे कोणत्या वेळी योग्य आहे, जाणून घेऊया. शरीरात व्हिटॅमिन डीचे योग्य प्रमाण राखण्यासाठी सूर्यप्रकाशाचे सेवन करणे खूप महत्वाचे मानले जाते. अशा परिस्थितीत, बरेच लोक हिवाळ्यात दुपार गच्चीवर बसून उन्हात बसतात. परंतु उन्हात सूर्याच्या अतिनील किरणांमुळे त्वचेवर परिणाम होऊ शकतो.
त्यामुळे या ऋतूतही तुम्ही योग्य वेळी उन्हात बसले पाहिजे, ज्यामुळे शरीराला व्हिटॅमिन डी तयार होण्यास मदत होते. उन्हाळ्यात सकाळी सूर्य दिसू लागतो. पण हिवाळ्यात दिवस उशिरा येतो. अशा परिस्थितीत उन्हात बसणे फायद्याचे ठरू शकते. चला तर मग जाणून घेऊया तज्ज्ञांचे मत आयुर्वेद तज्ज्ञ सांगतात की, सकाळी 7 ते 8 वाजता उन्हात बसणे सर्वात चांगले मानले जाते. पण हिवाळा किंवा धुक्यामुळे सूर्य लवकर दिसत नाही. अशा परिस्थितीत तुम्ही 10 वाजता सनबाथ देखील करू शकता. पण कडक उन्हात बसून काही उपयोग होत नाही. कारण अतिनील किरण आरोग्य आणि त्वचेला हानी पोहोचवू शकतात. १२ ते ३ या वेळेत सूर्य खूप तेजस्वी असतो. अशा परिस्थितीत या वेळी उन्हात बसणे टाळले पाहिजे. आपण संध्याकाळी 4 वाजता उन्हात बसू शकता. कारण या वेळी सूर्याची किरणे फारशी प्रबळ नसतात.
आहारात नेहमी दूध, दही, मशरूम, पालक, भेंडी, ब्रोकोली आणि गोड बटाटे यासारखे व्हिटॅमिन डी समृद्ध असलेले पदार्थ खा. दुसरीकडे, जर आपण दिवसातून 15 ते 20 मिनिटे उन्हात बसत असाल तर ते या पदार्थांमध्ये असलेले पोषक तत्व, विशेषत: व्हिटॅमिन डी चांगले शोषून घेते. सकाळी ९ ते ११ या दरम्यान हलकी सूर्यप्रकाश उत्तम मानली जाते. उन्हात जास्त जोरात बसू नये . १५ ते ३० मिनिटे उन्हात बसणे योग्य मानले जाते . जास्त वेळ उन्हात बसल्याने त्वचेत टॅनिंग किंवा कोरडेपणा येऊ शकतो. थंड वारा टाळण्यासाठी डोके, कान आणि पाय चांगले झाकून घ्या. जर आपण बराच वेळ बसून राहिलात तर आपण सनस्क्रीन लावू शकता. अतिनील किरण हिवाळ्यातही राहतात .