झोप पूर्ण होण्यानंतरही सुस्ती का राहते? वाचा कशी दूर करावी ही समस्या
झोप पूर्ण झाल्यानंतरही सुस्ती का राहते? अनेक लोक सकाळी उठल्यावरही अस्वस्थता आणि थकवा अनुभवतात. मात्र, यामागे खूप गडबड असू शकते काही वेळा, झोपेच्या गुणवत्तेवर तोल राखणे महत्त्वाचे असते. वाचा, असे का घडते व गोष्टी करा ज्यामुळे तुम्हाला पुन्हा ताजेतवाने उठता येईल!
झोप हे एक अत्यंत महत्त्वाचे अंग आहे आपल्या दैनंदिन जीवनातील. चांगली आणि पूर्ण झोप घेतल्यावर आपला शरीर आणि मन ताजेतवाने आणि उर्जावान होतो. मात्र, अनेक वेळा असे होतं की, झोप पूर्ण झाल्यानंतरही सकाळी उठल्यावर शरीरात थोडीशी सुस्ती आणि थकवा राहतो. यामध्ये काहीच अनोखं नाही, कारण अनेक लोकांना या समस्येचा सामना करावा लागतो. तुम्ही देखील असेच अनुभवत असाल, तर तुम्ही एकटे नाहीत. परंतु, यामागे नेमके काय कारण असू शकतात आणि त्यावर कसे मात करता येईल, हे जाणून घेऊया.
सुस्ती येण्याची कारणे
1. झोपेची गुणवत्ता नीट नसणे
आपल्या शरीरासाठी केवळ झोपेची वेळ महत्त्वाची नाही, तर झोपेची गुणवत्ता देखील खूप महत्त्वाची असते. एकतर, जर तुम्ही गडबडीत झोप घेत असाल किंवा तुमच्या झोपेच्या जागेत योग्य वातावरण नाही, म्हणजेच ते शांत आणि आराम दायक नाही, तर तुमच्या शरीराला विश्रांती मिळत नाही. यामुळे तुम्ही ७-८ तासांची झोप घेत असाल तरीही तुम्ही ताजातवाना उठत नाही. जर तुमच्या झोपेचा दर्जा चांगला नसेल, तर ती विश्रांती तुमच्या शरीराला न मिळाल्यामुळे तुम्हाला सुस्ती आणि थकवा जाणवतो.
2. शरीराला झोपेत पुरेसे ऑक्सिजन न मिळणे
काही वेळा, झोपेत अडथळे येतात, जसे की स्लीप अॅप्निया (Sleep Apnea). या विकारामध्ये झोपेच्या दरम्यान श्वासाचे प्रमाण कमी होऊन शरीराला पुरेशी ऑक्सिजन मिळत नाही. त्यामुळे शरीराची योग्य विश्रांती होऊ शकत नाही आणि सकाळी उठल्यावर तुम्हाला थकवा आणि सुस्ती अनुभवायला मिळते. स्लीप अॅप्निया किंवा इतर झोपेचे विकार असणार्यांसाठी तज्ञांचा सल्ला घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
3. शरीरात योग्य आहार किंवा शरीर हायड्रेटेड नसल्यास
आहार आणि पाणी यांचा थेट संबंध आपल्याला ताजेतवाने आणि उर्जावान वाटण्याशी आहे. जर तुमच्या आहारात योग्य पोषण घटकांचा अभाव असेल किंवा तुमचं शरीर हायड्रेटेड नसेल, तर शरीराला आवश्यक ऊर्जा मिळत नाही. यामुळे तुम्ही जरी पुरेशी झोप घेत असाल तरीही तुम्हाला थकवा आणि सुस्ती येऊ शकते. कॅफिन किंवा मद्यपान देखील झोपेवर नकारात्मक परिणाम करू शकतात. त्यामुळे संतुलित आहार आणि पाणी सेवन करणं आवश्यक आहे.
4. मानसिक ताण
मानसिक ताण हे आपल्या झोपेच्या गुणवत्तेवर आणि शरीराच्या शारीरिक स्थितीवर खूप प्रभाव टाकतो. जर तुम्ही कायम मानसिक ताणाखाली असाल, तर तुमच्या झोपेचा दर्जा प्रभावित होतो. ताणामुळे तुमच्या शरीराच्या विविध कार्यांमध्ये गडबड होऊ शकते, ज्यामुळे तुम्ही जरी झोप घेत असाल तरी शरीराला आराम मिळत नाही. ताणामुळे तमचं मन विश्रांती घेत नाही आणि यामुळे तुम्हाला सकाळी सुस्ती आणि थकवा जाणवतो.
सुस्तीवर मात करण्याचे उपाय
1. शारीरिक व्यायाम करा
तज्ञांचा सल्ला आहे की, नियमित शारीरिक व्यायाम करणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. हलका व्यायाम म्हणजेच चालणे, योग, किंवा कार्डिओ व्यायामामुळे शरीराची रक्ताभिसरण व्यवस्था सुधारते. यामुळे शरीरातील थकवा दूर होतो आणि मानसिक ताणही कमी होतो. व्यायामामुळे शरीर ताजेतवाने आणि ऊर्जा मिळवते. त्यामुळे, आपल्या दैनंदिन जीवनात व्यायामाची सवय लावा.
2. झोपेची वेळ ठरवा
एक नियमित झोपेची वेळ ठरवणे खूप महत्त्वाचं आहे. दररोज एकाच वेळेस झोपायला जाणे आणि एकाच वेळेस उठणे आपल्या शरीराच्या आंतरिक घड्याळाशी जुळवून घेतं. यामुळे शरीर अधिक आरामदायक आणि ताजेतवाने राहते. दररोज एकाच वेळी झोपण्याने तुमची झोपेची गुणवत्ता सुधारू शकते आणि तुम्हाला उठल्यावर ताजेतवाने वाटेल. कमीत कमी ८ तासाची झोप घ्या.
3. आहारात सुधारणा करा
तुमच्या आहारात आवश्यक पोषण घटक आणि व्हिटॅमिन्स समाविष्ट करा. अधिक फळे, भाज्या, प्रोटीन, आणि ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड्स असलेले पदार्थ तुमच्या शरीराला ऊर्जा देतात. हलका आणि संतुलित आहार घेतल्याने शरीरातील ऊर्जा स्तर योग्य राखला जातो. तसेच, जास्त कॅफिन किंवा मद्यपान टाळा, कारण ते तुमच्या झोपेवर आणि शरीरावर नकारात्मक प्रभाव टाकतात.
4. मानसिक ताण कमी करा
मानसिक ताण आणि चिंता कमी करण्यासाठी ध्यान, प्राणायाम किंवा योग करणे खूप फायदे शीर ठरू शकते. यामुळे शरीराला आणि मनाला शांतता मिळते, आणि तुमच्या झोपेची गुणवत्ता सुधारते. मानसिक ताण कमी झाल्याने झोपेच्या वेळात शरीर विश्रांती घेऊ शकते. त्यामुळे, जरा विश्रांती घ्या, आणि ताणाचा सामना योगा किंवा ध्यानाने करा.
5. झोपेची जागा आरामदायक करा
झोपेची जागा आरामदायक, शांत आणि अंधारात ठेवणं खूप महत्त्वाचं आहे. जर तुमच्या खोलीत जास्त आवाज किंवा अतिक्रिटिक प्रकाश असेल, तर ते तुमच्या झोपेच्या गुणवत्तेवर नकारात्मक प्रभाव टाकू शकते. म्हणून, तुमच्या झोपेची जागा स्वच्छ आणि शांत ठेवून, आरामदायक गादी आणि उबदार कम्बल वापरा. यामुळे तुमचं झोपेचं वातावरण चांगलं आणि ताजेतवाने होईल.
झोपेच्या पूर्णतेनंतरही सुस्ती येणं अनेक कारणांमुळे होऊ शकतं. त्यावर मात करण्यासाठी शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याच्या काही सोप्या आणि प्रभावी उपायांचा अवलंब केला पाहिजे. नियमित व्यायाम, संतुलित आहार, मानसिक ताण कमी करणे आणि झोपेची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी केलेले प्रयत्न यामुळे तुम्ही पुन्हा ताजेतवाने उठू शकता. त्यामुळे, तुमचं शरीर आणि मन अधिक चांगले कार्य करू शकते, आणि दिवसाची सुरुवात अधिक उत्साही आणि ताजेतवाने होईल.
(डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)
