
अनेकदा लोक याकडे लक्षच देत नाहीत की ते सकाळी जातात की संध्याकाळी, पण पोट साफ होण्याची वेळ तुमच्या पोटाच्या, आतड्यांच्या आणि मेटाबॉलिझमच्या स्थितीबद्दल खूप काही सांगते. आपले पचनतंत्रही २४ तासांच्या सर्कॅडियन रिदमवर चालते. ज्याप्रमाणे झोप, भूक, हार्मोन्स आणि बॉडी क्लॉक काम करतात. म्हणूनच बहुतेक लोक सकाळी उठल्यानंतर थोड्या वेळाने फ्रेश होतात, कारण त्या वेळी कोलन सर्वात जास्त सक्रिय असते.
पण जर एखादी व्यक्ती रोज संध्याकाळी किंवा अनियमित वेळी पोट साफ करते, तर हे सहसा दर्शवते की त्यांचे बॉडी क्लॉक, तणावाची पातळी किंवा खाण्यापिण्याच्या सवयी बदलल्या आहेत. टायमिंगकडे लक्ष दिल्याने तुम्ही कोणतीही संकोच न करता तुमच्या मेटाबॉलिक हेल्थच्या अनेक छोट्या पण महत्त्वाच्या गोष्टी समजू शकता.
सकाळी पोट साफ होणे चांगले का असते?
पोट आणि कोलनची हालचाल दिवसभर एकसारखी नसते. सकाळी उठल्यानंतर ती सर्वात जास्त असते. संशोधन सांगते की कोलनच्या मोटिलिटीला स्वतःचा सर्कॅडियन रिदम असतो, जो दिवसा वेगवान आणि रात्री संथ होतो. उंदरांवर केलेल्या अनेक अभ्यासात आढळले की जर खास क्लॉक जीन्स जसे Per1 आणि Per2 काढून टाकले, तर पोट साफ होण्याचा रिदम पूर्णपणे बिघडतो. त्याशिवाय, सकाळी उठून जेवण केल्याने गॅस्ट्रोकोलिक रिफ्लेक्स सक्रिय होतो, जो कोलनला सिग्नल देतो की आतल्या गोष्टी पुढे ढकलाव्यात. म्हणूनच सकाळी पोट साफ होणे हे दर्शवते की तुमची बॉडी आणि गट क्लॉक एकमेकांशी सुसंगतपणे काम करत आहेत.
संध्याकाळी पोट साफ होण्याचा अर्थ काय?
जर एखाद्याचे पोट रोज संध्याकाळीच साफ होत असेल, तर याचा अर्थ असू शकतो की त्याचे बॉडी क्लॉक हलले आहे. कारण रात्री कोलनची हालचाल खूप संथ होते. जर पचनक्रिया संध्याकाळी वेगवान होऊ लागली, तर यामागे उशिरा जेवणे, शिफ्ट ड्युटी किंवा अनियमित झोप असे कारण असू शकते. जेवण हेही शरीराच्या अंतर्गत घड्याळाला सेट करणारा मोठा संकेत असतो, म्हणून उशिरा जेवण्याची सवय गटचा रिदम बिघडवते. म्हणजे संध्याकाळी पोट साफ होणे हे फक्त उशिरा पचन नव्हे, तर मेटाबॉलिक रिदममध्ये गडबड झाल्याचेही लक्षण असू शकते.
पोट साफ होण्याची वेळ आणि मेटाबॉलिझम यांचा संबंध
आतडे आणि मेटाबॉलिझम दोन्ही बॉडी क्लॉकशी जोडलेले असतात. जर झोप, जेवण किंवा दिनचर्या बिघडली तर याचा परिणाम केवळ कोलनच्या गतीवरच नव्हे, तर साखर नियंत्रण, चरबीचे मेटाबॉलिझम यावरही होतो. म्हणूनच नियमित सकाळची पोट साफ होणे हे सुसंगत मेटाबॉलिझमचे लक्षण असते, तर संध्याकाळी किंवा अनियमित वेळी होणे हे रिदम सरकल्याचे दर्शवू शकते.
ही वेळ कधी चिंतेची बाब ठरते?
जर अचानक पोट साफ होण्याची वेळ बदलली आणि त्यासोबत दुखणे, रक्त पडणे, वजन कमी होणे किंवा सतत पोट फुगणे अशा तक्रारी सुरू झाल्या, तर याकडे दुर्लक्ष करू नये. सर्कॅडियन रिदममध्ये बिघाड IBS किंवा फंक्शनल कॉन्स्टिपेशनसारख्या समस्यांशीही जोडला जातो. काही दिवस टायमिंगकडे लक्ष दिल्यास समस्या समजण्यास मदत होते आणि वेळेवर डॉक्टरांचा सल्ला घेता येतो.