Census : एका व्यक्तीच्या जनगणनेसाठी किती खर्च येणार? सरकारकडून निधीची घोषणा

Census Budget : भारतात दरवर्षी 10 वर्षांनी जनगणना होते, मात्र कोरोनाच्या संकटामुळे 2021 साली जनगणना होऊ शकलेली नाही. आता पुढील वर्षी जनगणना होणार आहे. या जनगणनेत एका व्यक्तीसाठी किती रुपये खर्च केले जाणार याची माहिती समोर आली आहे.

| Updated on: Dec 12, 2025 | 10:48 PM
1 / 5
भारतात जनगणनेची घोषणा झालेली आहे, यासाठी सरकारने अर्थसंकल्प मंजूर केला आहे. एका अंदाजानुसार, देशाची सध्याची लोकसंख्या सुमारे 147 कोटी आहे. या लोकसंख्येची गणना करण्यासाठी सरकारने 11,700 कोटी रुपयांचे बजेट जाहीर केले आहे.

भारतात जनगणनेची घोषणा झालेली आहे, यासाठी सरकारने अर्थसंकल्प मंजूर केला आहे. एका अंदाजानुसार, देशाची सध्याची लोकसंख्या सुमारे 147 कोटी आहे. या लोकसंख्येची गणना करण्यासाठी सरकारने 11,700 कोटी रुपयांचे बजेट जाहीर केले आहे.

2 / 5
2027 साली होणारी जनगणना भारतातील पहिली डिजिटल जनगणना असेल. अँड्रॉइड आणि आयओएस दोन्ही प्लॅटफॉर्मशी सुसंगत मोबाइल अॅप्लिकेशन्स वापरून डेटा गोळा केला जाणार आहे.

2027 साली होणारी जनगणना भारतातील पहिली डिजिटल जनगणना असेल. अँड्रॉइड आणि आयओएस दोन्ही प्लॅटफॉर्मशी सुसंगत मोबाइल अॅप्लिकेशन्स वापरून डेटा गोळा केला जाणार आहे.

3 / 5
जनगणनेच्या संपूर्ण प्रक्रियेचे व्यवस्थापन आणि देखरेख करण्यासाठी केंद्रीय जनगणना व्यवस्थापन आणि देखरेख प्रणाली (सीएमएमएस) पोर्टल विकसित करण्यात आले आहे. चांगल्या नियोजनासाठी आणि देखरेखीसाठी, प्रभारी अधिकारी हाऊसलिस्टिंग ब्लॉक (एचएलबी) क्रिएटर वेब मॅप अॅप्लिकेशन देखील वापरणार आहेत.

जनगणनेच्या संपूर्ण प्रक्रियेचे व्यवस्थापन आणि देखरेख करण्यासाठी केंद्रीय जनगणना व्यवस्थापन आणि देखरेख प्रणाली (सीएमएमएस) पोर्टल विकसित करण्यात आले आहे. चांगल्या नियोजनासाठी आणि देखरेखीसाठी, प्रभारी अधिकारी हाऊसलिस्टिंग ब्लॉक (एचएलबी) क्रिएटर वेब मॅप अॅप्लिकेशन देखील वापरणार आहेत.

4 / 5
जनगणना कामगार, पर्यवेक्षक, मास्टर ट्रेनर, प्रभारी अधिकारी आणि जिल्हा जनगणना अधिकारी यासह हे मोठे जनगणना कार्य पूर्ण करण्यासाठी सुमारे 30  लाख फील्ड कामगार भारतभर तैनात केले जाणार आहेत.

जनगणना कामगार, पर्यवेक्षक, मास्टर ट्रेनर, प्रभारी अधिकारी आणि जिल्हा जनगणना अधिकारी यासह हे मोठे जनगणना कार्य पूर्ण करण्यासाठी सुमारे 30 लाख फील्ड कामगार भारतभर तैनात केले जाणार आहेत.

5 / 5
देशाची लोकसंख्या अंदाजे 1.47 अब्ज आहे. याच्या आधारे सरकार जनगणनेसाठी प्रति व्यक्तीसाठी अंदाजे 80 रुपये खर्च करणार आहे. मात्र जनगणनेदरम्यान हा आकडा बदलू शकतो. यापेक्षा जास्त किंवा कमीही खर्च येऊ शकतो.

देशाची लोकसंख्या अंदाजे 1.47 अब्ज आहे. याच्या आधारे सरकार जनगणनेसाठी प्रति व्यक्तीसाठी अंदाजे 80 रुपये खर्च करणार आहे. मात्र जनगणनेदरम्यान हा आकडा बदलू शकतो. यापेक्षा जास्त किंवा कमीही खर्च येऊ शकतो.