
तुम्ही सापांबद्दल अनेक वेगवेगळ्या गोष्टी ऐकल्या असतील. त्यापैकी एक म्हणजे धार्मिक मान्यतेनुसार ते जमिनीतील खजिन्याचे रक्षण करतात. तर दुसरी गोष्टी किंवा प्रश्न असा आहे की, साप जमिनीत इतके दिवस कसे राहू शकतात. याविषयी पुढे उदाहरणासह जाणून घेऊया.
घरात अनेकदा सापांपासून दूर राहा, असे सांगितले जाते. कुठेही साप दिसला तर त्यापासून दूर जा किंवा कसेही करून त्याला हाकलून द्या. कारण साप हा जगातील विषारी प्राण्यांपैकी एक आहे. काही साप इतके धोकादायक असतात की, त्यांच्या चाव्याने कुणाचाही मृत्यू होऊ शकतो.
सापांबद्दल आपण आजींकडून कथा ऐकल्या असतील की ते जमिनीखालील खजिन्याचे रक्षण करतात. जिथे लक्ष्मीचा वास असतो तिथे साप असतात, अशी देखील धार्मिक मान्यता आहे. पण साप खरोखरच खजिन्याचे रक्षण करतात का आणि जर हे खरे असेल तर इतके दिवस ते जमिनीखाली कसे जगतात? चला जाणून घेऊया.
यामागे विज्ञान आणि धर्म या दोन्ही गोष्टी वेगवेगळ्या आहेत. धर्मानुसार खजिना किंवा सोने-चांदी असलेले साप सापडण्याचा विषय असेल तर असे म्हटले जाते की, नाग धनाचा रक्षक आहे, भगवान विष्णूने देवी लक्ष्मीच्या रक्षणासाठी नागाला आपल्यासोबत पाठवले आहे. त्यामुळे जिथे लक्ष्मी आहे, तिथे साप नक्कीच असतील. धर्मानुसार साप संपत्तीचे रक्षण करतात, म्हणून त्यांना संपत्तीचे रक्षक म्हटले जाते. धर्मात लक्ष्मीजी गतिमान असल्याचे सांगितले आहे, तर एखाद्या खजिन्यावर जर साप विराजमान असेल तर ते धन स्थैर्याचे प्रतीक आहे.
कदाचित याच कारणामुळे जिथे मोठ्या प्रमाणात पैसा असतो, तिथे साप नक्कीच आढळतात. आता जर साप खरोखरच अनेक वर्ष जमिनीखाली राहत असतील तर ते जिवंत कसे आहेत? त्यामागे विज्ञान आहे. खरं तर सापांना जमिनीच्या आत राहण्याची सवय असते. जमिनीखाली ते आपले बिळही बनवतात. जमिनीच्या आतील जमिनीत टिकून राहण्यासाठी त्यांना प्राणवायू आणि भूजल मिळते. त्याचबरोबर हे छोटे जीव प्राण्यांना आपला शिकार बनवतात. सापांचे शरीर इतके लवचिक असते की ते कुठेही सहज येऊ शकतात.
सापांचे आयुष्यही दीर्घ असते, ते 100 ते 200 वर्ष जगू शकतात. बरेच साप खाल्ल्याशिवाय जगू शकतात. काही साप खाल्ल्याशिवाय दोन वर्ष जगू शकतात. त्याचबरोबर काही प्रजाती अशाही असतात ज्या न खाता लांबीने वाढत राहतात. ते त्यांच्या अधिवासानुसार आणि भूगोलानुसार हायबरनेशनमध्येही जातात.
(डिस्क्लेमर: वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)