
आजपासून मार्गशिष महिना सुरू झाला आहे. उत्पन्ना एकादशी या महिन्यात येते. उत्पन्ना एकादशीचे व्रत अत्यंत शुभ मानले जाते. उत्पन्ना एकादशी ही मार्गशिष महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्या एकादशी दिवशी येते. याच दिवशी मूर राक्षसाचा वध करणाऱ्या एकादशी मातेचा जन्म देखील मानला जातो. उत्पन्ना एकादशीच्या दिवशी जगाचे पालनकर्ते भगवान विष्णूची पूजा केली जाते आणि विधीनुसार उपवास केला जातो. असे मानले जाते की या दिवशी भगवान विष्णूची पूजा आणि उपवास केल्याने सर्व पापांचा नाश होतो. त्याच वेळी मोक्षाची प्राप्ती होते. उत्पन्ना एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूची पूजा आणि उपवास करण्याबरोबरच तुळशी मातेच्या उपासनेलाही खूप महत्त्व आहे.
तुळशी माता ही देवी लक्ष्मीचे रूप मानली जाते. त्यामुळे उत्पन्ना एकादशीच्या दिवशी तुळशीशी संबंधित काही विशेष उपायांचा उल्लेख हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये केला आहे. असे मानले जाते की हे उपाय केल्याने भगवान श्री हरि विष्णू तसेच माता लक्ष्मीचाही आशीर्वाद मिळतो, तर मग जाणून घेऊया उत्पन्ना एकादशीच्या दिवशी तुळशीशी संबंधित विशेष उपायांबद्दल जाणून घेऊया. तुळशी पूजनाचं हिंदू संस्कृतीत अत्यंत महत्त्व आहे. तुळस ही केवळ एक औषधी वनस्पती नसून ती धार्मिक, आध्यात्मिक आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोनातूनही पवित्र मानली जाते.
तुळशीला “माता” म्हणून पूजले जाते कारण ती घरातील वातावरण शुद्ध ठेवते आणि सकारात्मक ऊर्जा निर्माण करते. तुळशी पूजन प्रामुख्याने कार्तिक महिन्यातील एकादशी किंवा तुळशी विवाह म्हणून साजरे केले जाते. या दिवशी तुळशीचे भगवान विष्णूशी प्रतीकात्मक विवाह लावले जातात. हे पूजन कुटुंबातील सुख, समृद्धी आणि वैवाहिक जीवनातील सौख्य वाढवते, असा विश्वास आहे. वैज्ञानिकदृष्ट्या, तुळशीमध्ये जीवाणूनाशक, विषाणूनाशक आणि प्रतिकारशक्ती वाढवणारे गुण असतात. त्यामुळे घरात तुळशी लावल्याने हवा शुद्ध राहते आणि आरोग्य सुधारते. धार्मिक दृष्टीने, तुळशी पूजनाने पापक्षालन होते आणि आत्मिक शांती मिळते. भगवान विष्णू आणि लक्ष्मी यांची कृपा प्राप्त होते. तुळशीचे पान कोणत्याही पूजेमध्ये अत्यंत शुभ मानले जाते.
अशा प्रकारे, तुळशी पूजन हे श्रद्धा, आरोग्य आणि अध्यात्म या तिन्ही गोष्टींना जोडणारे एक पवित्र कर्म मानले जाते. मार्गशीर्ष महिन्यातील एकादशी तिथि 15 नोव्हेंबर, शनिवारी पहाटे 12 वाजून 49 मिनिटांनी सुरू होईल. ही तारीख रविवार, 16 नोव्हेंबर रोजी पहाटे 2.37 वाजता संपेल. अशा परिस्थितीत उदयतिथीनुसार उत्पन्ना एकादशीचे व्रत शनिवारी, १५ नोव्हेंबर रोजी ठेवण्यात येणार आहे.
तुळशीचे उपाय
उत्पन्नाच्या एकादशीच्या दिवशी तुळशी मातेला पाणी अर्पण करावे. त्यांना लाल स्कार्फने गुंडाळले पाहिजे. सोळा अलंकार अर्पण करावेत. हा उपाय केल्याने देवी लक्ष्मी प्रसन्न होते आणि तिचे घरात कायमचे निवासस्थान राहते. या दिवशी तुळशी मातेला कच्चे दूध अर्पण करावे. तसेच दिवा प्रज्वलित करून ‘ॐ नमो भगवते वासुदेवाय’ या मंत्राचा जप करावा. हा उपाय केल्याने आर्थिक फायदा होतो. या दिवशी तुळशीच्या मंजुळा लाल कपड्यात बांधून तिजोरी किंवा पैशाच्या ठिकाणी ठेवावी. असे केल्याने आर्थिक अडचणी दूर होतात. या दिवशी सकाळी स्नान केल्यानंतर तुळशीच्या झाडाला सात वेळा प्रदक्षिणा घालवावी. यानंतर तुळशीच्या देठावर कळवा बांधावा. हा उपाय केल्याने सर्व त्रास दूर होतात.
(डिस्क्लेमर : वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)