Future आणि Option म्हणजे काय? शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यापूर्वी समजून घ्या!
फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्ट अंतर्गत, ग्राहकाला भविष्यातील तारखेला आधीच ठरवलेल्या किंमतीवर मालमत्ता खरेदी किंवा विक्री करण्याचा पर्याय असतो. Futureमध्ये व्यापार करणारे दोन्ही पक्ष कराराची पूर्तता करण्यास बांधील आहेत.
प्रत्येकाला आपल्या गुंतवणुकीतून नफा (Investment profit) मिळवायचा असतो.गुंतवणुकीसाठी बाजारात (Share Market Investment) अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. आज आपण Future आणि Option म्हणून ओळखल्या जाणार्या आर्थिक (Finance) साधनांबद्दल बोलू. Future आणि Option द्वारे, केवळ शेअर्समध्येच नव्हे, तर सोने, चांदी, कृषी वस्तू आणि कच्चे तेल यासह इतर अनेक डेरिव्हेटिव्ह विभागांमध्ये देखील व्यापार करून पैसे मिळवता येतात. Future आणि Option समजून घेण्यापूर्वी, या उत्पादनांची कोणत्या बाजारपेठेत खरेदी आणि विक्री केली जाते हे समजून घेणे आवश्यक आहे. या दोन्ही उत्पादनांचा डेरिव्हेटिव्ह मार्केटमध्ये ट्रेडिंग केली जाते. असे अनेक प्लॅटफॉर्म आहेत जिथून हे व्यवहार केले जाऊ शकतात. तुम्हाला तुमचा प्रवास सुरू करायचा असल्यास, 5paisa.com हे एक माध्यम आहे, जे तुम्हाला डेरिव्हेटिव्ह ट्रेडिंगमध्ये तुमचा प्रवास सुरू करण्यात मदत करू शकते.
डेरिव्हेटिव्ह्ज काय आहेत?
डेरिव्हेटिव्ह ही आर्थिक साधनं आहेत, जी त्यांचे मूल्य मालमत्तांमधून मिळवतात. उदाहरणार्थ, स्टॉक, बॉण्ड्स, चलन, कमोडिटीज आणि बाजार निर्देशांक डेरिव्हेटिव्हमध्ये वापरल्या जाणार्या सामान्य मालमत्ता आहेत.बाजारातील परिस्थितीनुसार या मालमत्तेची किंमत बदलते. डेरिव्हेटिव्ह कराराचे प्रामुख्याने चार प्रकार आहेत – फ्युचर्स, फॉरवर्ड्स, ऑप्शन्स आणि स्वॅप.
फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्ट म्हणजे काय?
फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्ट अंतर्गत, ग्राहकाला भविष्यातील तारखेला आधीच ठरवलेल्या किंमतीवर मालमत्ता खरेदी किंवा विक्री करण्याचा पर्याय असतो. Futureमध्ये व्यापार करणारे दोन्ही पक्ष कराराची पूर्तता करण्यास बांधील आहेत. हे करार स्टॉक एक्स्चेंजवर केले जातात. कराराची मुदत संपेपर्यंत फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्टचे मूल्य मार्केटमध्ये चढ-उतार होत राहते.
ऑप्शन करार म्हणजे काय?
ऑप्शन्स हा आणखी एक प्रकारचा उत्पन्नाचा करार आहे, जो क्लायंटला विशिष्ट किंमतीवर मालमत्ता खरेदी किंवा विक्री करण्याचा अधिकार देतो, परंतु त्या तारखेला समभाग खरेदी किंवा विक्री करण्याचे कोणतेही बंधन नाही. आवश्यक असल्यास तो कधीही ऑप्शन्स कॉन्ट्रॅक्टमधून बाहेर पडू शकतो, पण, फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्टच्या बाबतीत हे शक्य नाही. फ्युचर्स डिलिव्हरीच्या वेळी तुम्हाला करार पूर्ण करावाच लागेल. यामध्ये दोन प्रकारचे पर्याय आहेत. पहिला कॉल ऑप्शन आणि दुसरा पुट ऑप्शन. कॉल ऑप्शन मालमत्ता खरेदी करण्याचा अधिकार देतो तर पुट ऑप्शन विक्रीचा अधिकार देतो.
F&O बद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी, 5paisa ला भेट द्या (https://bit.ly/3RreGqO)
