नोव्हेंबर महिन्यापासून आधार कार्डमध्ये मोठा बदल, UIDAI चा मोठा इशारा

Aadhaar

आधार कार्ड धारकांसाठी मोठी बातमी आहे. युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडियाने (UIDAI) 2025 मध्ये आधारशी संबंधित अनेक महत्त्वपूर्ण बदलांची घोषणा केली आहे, ज्याचा परिणाम देशातील एक अब्जाहून अधिक लोकांवर होईल.

1 ऑक्टोबरपासून फी वाढली

भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरणाने 1 ऑक्टोबर 2025 पासून आधार अद्ययावतीकरणासाठीच्या शुल्कात वाढ केली आहे. आता जर तुम्हाला नाव, पत्ता, जन्मतारीख किंवा मोबाइल नंबर यासारखे तपशील बदलायचे असतील तर तुम्हाला 75 (पूर्वी 50 रुपये होते) द्यावे लागतील. त्याच वेळी, बायोमेट्रिक अपडेट (फिंगरप्रिंट, आयरिस किंवा फोटो) साठी तुम्हाला आता 125 रुपये द्यावे लागतील, जे पूर्वी 100 रुपये होते. हे नवीन शुल्क दर 2028 पर्यंत लागू असतील. UIDAI चे म्हणणे आहे की, सेवेची गुणवत्ता आणि तांत्रिक सुधारणा लक्षात घेऊन हे बदल करण्यात आले आहेत.

बायोमेट्रिक अपडेट्स आता मुलांसाठी फ्री

UIDAI ने मुलांसाठी दिलासा दिला आहे. आता 7 ते 15 वर्ष वयोगटातील मुलांचे फिंगरप्रिंट आणि आयरिस स्कॅन अपडेट पूर्णपणे विनामूल्य असतील. पूर्वी यासाठीही शुल्क भरावे लागत होते. अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की मुलांचे चेहरे आणि बोटांचे ठसे वेळोवेळी बदलतात, म्हणून हे अद्यतन करणे आवश्यक आहे. कोणत्याही मुलाचे आधार कार्ड निष्क्रिय होऊ नये म्हणून शाळांनाही या प्रक्रियेत मदत करण्यास सांगण्यात आले आहे.

नवीन दस्तऐवज यादी आणि कठोर नियम

जुलै 2025 मध्ये UIDAI ने आधार अद्ययावतीकरण आणि नवीन नोंदणीसाठी कागदपत्रांची नवीन यादी जारी केली आहे. आता सर्व भारतीय नागरिक, एनआरआय, ओसीआय कार्डधारक आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबे (HUF) साठी समान आणि स्पष्ट नियम निश्चित करण्यात आले आहेत. UIDAI ने हे देखील स्पष्ट केले आहे की एखाद्या व्यक्तीकडे फक्त एकच आधार क्रमांक असू शकतो. एखाद्याकडे डुप्लिकेट आधार असल्याचे आढळल्यास कारवाई केली जाऊ शकते.

आता शुल्क आकारले जाईल

UIDAI ने लोकांना 14 जून 2025 पर्यंत मोफत ऑनलाइन अपडेटची सुविधा दिली होती. पण आता ही मुदत संपली आहे. आता कोणत्याही प्रकारच्या अपडेटसाठी निश्चित शुल्क भरावे लागेल. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, भविष्यात फ्री अपडेटची सुविधा मर्यादित काळासाठी पुन्हा उपलब्ध होऊ शकते, म्हणून UIDAI च्या वेबसाइटवर लक्ष ठेवा.

1 नोव्हेंबरपासून मोठा बदल

1 नोव्हेंबर 2025 पासून UIDAI एक नवीन डिजिटल अपडेट प्रणाली सुरू करणार आहे. या प्रणालीअंतर्गत आधार कार्डधारक नाव, पत्ता, जन्मतारीख, लिंग आणि मोबाइल नंबर यासारखी माहिती पूर्णपणे ऑनलाइन अपडेट करू शकतील, म्हणजेच आता प्रत्येक लहान चूक सुधारण्यासाठी आधार सेवा केंद्रावर जाण्याची गरज भासणार नाही. नवीन प्रणालीमध्ये, सरकारी डेटाबेसद्वारे स्वयंचलित पडताळणी केली जाईल. दस्तऐवज अपलोड करण्याची किंवा मॅन्युअल तपासणीची आवश्यकता नाही.

ग्रामीण भागाला होणार फायदा

UIDAI ची ही योजना विशेषत: खेड्यातील आणि लहान शहरांमधील लोकांसाठी फायदेशीर ठरेल, जिथे अद्ययावत माहितीसाठी लांबच लांब रांग होती. आता ही प्रक्रिया मायआधार पोर्टल किंवा यूआयडीएआय अ‍ॅपवरून घरबसल्या ओटीपी पडताळणीद्वारे पूर्ण केली जाऊ शकते. तथापि, बायोमेट्रिक अद्यतनांसाठी (बोटांचे ठसे, बुबुळ किंवा फोटो) आधार सेवा केंद्राला भेट देणे आवश्यक आहे.