
आजच्या डिजिटल युगात यूट्यूब हे सर्जनशीलतेचं आणि कमाईचं प्रमुख व्यासपीठ बनलं आहे. घरबसल्या कोणीही आपल्या आवडीचा किंवा कौशल्याचा व्हिडीओ तयार करून तो यूट्यूबवर अपलोड करू शकतो, आणि तो व्हिडीओ लाखो लोकांपर्यंत पोहोचू शकतो. त्यामुळे अनेकांच्या मनात नेहमीच एकच प्रश्न असतो “यूट्यूबवर 1000 व्ह्यूजची कमाई किती होते?” या प्रश्नाच्या उत्तराबाबत अनेक अफवा आणि अंदाज आहेत. परंतु खरी माहिती समजून घेतल्यावर तुम्हाला नक्कीच आश्चर्य वाटेल.
CPM म्हणजे “Cost Per Mille”, ज्याचा अर्थ 1000 जाहिरात व्ह्यूजवर मिळणारी रक्कम. याचा वापर प्रेक्षकांनी पाहिलेल्या जाहिरातींवर आधारित कमाई मोजण्यासाठी केला जातो. CPC म्हणजे “Cost Per Click”, म्हणजेच प्रेक्षकांनी एखाद्या जाहिरातीवर क्लिक केल्यावर मिळणारा पैसा. जर प्रेक्षक फक्त जाहिरात पाहतो, तर CPM लागू होतो, पण जर तो त्या जाहिरातीवर क्लिक करतो, तर CPC लागू होतो. हे दोन्ही मॉडेल्स यूट्यूब क्रिएटर्ससाठी कमाईचे प्राथमिक स्त्रोत आहेत.
1000 व्ह्यूज आल्या म्हणजे लगेच मोठी कमाई होते, असा गैरसमज अनेकांचा असतो. परंतु वास्तव वेगळं आहे. भारतात सरासरी CPM ₹20 ते ₹150 दरम्यान असतो, पण हे केवळ जाहिरात व्ह्यूजवर आधारित असते. एका हजार व्ह्यूजमध्ये सरासरी 200 ते 300 जाहिरात व्ह्यूज मिळतात, त्यामुळे वास्तविक कमाई ₹5 ते ₹40 दरम्यान असते. हे दर प्रत्येक चॅनलच्या विषय, प्रेक्षक आणि जाहिरातींच्या स्वरूपानुसार बदलतात.
यूट्यूब कमाईवर अनेक गोष्टींचा परिणाम होतो. सर्वात मोठा फरक प्रेक्षकांच्या देशानुसार पडतो. अमेरिकन, युरोपियन प्रेक्षकांसाठी CPM खूपच जास्त असतो, तर भारतात तो तुलनेत कमी असतो. त्याचबरोबर व्हिडीओचा विषयसुद्धा महत्त्वाचा असतो फायनान्स, टेक्नोलॉजी, एज्युकेशन यासारख्या विषयांवर जास्त जाहिराती येतात, त्यामुळे कमाई वाढते. शिवाय, व्हिडीओची लांबी, एंगेजमेंट रेट, थंबनेल आणि टायटलसुद्धा जाहिरातदारांना आकर्षित करण्यात भूमिका बजावतात.
फक्त AdSense पुरेसं नाही. यूट्यूब कमाईसाठी अजून अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. स्पॉन्सर्ड व्हिडीओज हे ब्रँड्ससोबत थेट काम करून मिळवले जातात. एफिलिएट मार्केटिंगमधून क्रिएटर दुसऱ्या कंपनीच्या प्रॉडक्टसची लिंक देतो आणि खरेदीवर कमिशन मिळवतो. चॅनल मेंबरशिप, सुपरचॅट, आणि मर्चेंडाइज सेलिंग हेही महत्त्वाचे स्त्रोत आहेत. त्यामुळे नियमित आणि गंभीरपणे काम करणाऱ्या यूट्यूबर्ससाठी कमाईची विविध दारं उघडलेली आहेत.